KAYSERİ (A.A) - Orhan Canbulatel - Sakkaroza göre 250-300 kat
daha fazla tatlandırıcı özelliğe sahip olan şeker otunun, aspartam gibi yapay
tatlandırıcılara alternatif olarak kullanılabileceği bildirildi.
Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü
Başkanı Prof. Dr. Olcay Arabacı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Paraguay
yerlileri tarafından tatlı ot ve ballı yaprak olarak adlandırılan, Türkiyede
şeker otu olarak bilinen stevia rebaudiana adlı bitkinin, 1887 yılında
Güney Amerikalı bilim adamı Antonia Bertoni tarafından keşfedildiğini söyledi.
Arabacı, sakkaroza göre 250-300 kat daha fazla tatlandırıcı özelliğe sahip
olan şeker otunun, aspartam gibi yapay tatlandırıcılara alternatif olarak
kullanılabileceğine dikkati çekerek, şunları anlattı:
Sükroz, fruktoz, sorbitol, mannitol ve ksilitol enerji veren, asesülfam-K,
sakarin, siklamat ve aspartam ise enerji içermeyen yapay tatlandırıcılardır.
Aspartam sakkarozdan 180 kat daha tatlıdır. İlk kez 1965 yılında keşfedilmiş ve
ABDde 1974te kullanımına izin verilmiş olmasına rağmen güvenilirliği uzun süre
ciddi tartışma konusu olmuştur. Fenilketonüri hastalarının fenilalanini
metabolize edemedikleri için fazla aspartam kullanmamaları gerekir.
Şeker otunun idrar söktürücü, ağrı kesici ve kan basıncını düşürücü
özellikleri olduğunu ifade eden Arabacı, hiçbir yan etkisi olmadığı için diyabet
hastalarına doğal tatlandırıcı olarak tavsiye edildiğini bildirdi.
Arabacı, şeker otunun diyabetin yanında obezite, kalp hastalığı ve diş
çürüğü olanlarda da güvenle kullanılabileceğini, Japonyanın gıda ve ilaç
sektöründe kullanılan şeker otunu pazarlayan ilk ülke olduğunu belirtti.
Dünyadaki en önemli şeker otu üreticisinin ise Çin olduğunu dile getiren
Arabacı, Şeker otu bugün için dünya genelinde 285 milyon dolarlık bir ticaret
hacmine sahiptir. 2014 yılına kadar üretiminin 4 kat artarak 11 bin 500 tona
ulaşması hedeflenmektedir. Dünyadaki en önemli şeker otu üreticisi olan Çin,
toplam üretimin üçte ikisini tek başına yapmakta, üretiminin yüzde 80ini ihraç
etmektedir. Hindistan ve Malezyada şeker otu pazarı 2 kat artarak, ihracatı en
yüksek hızla artan gözde sektör olarak değerlendirilmektedir dedi.
-Türkiyede durum-
Şeker otunun, büyüyen doğal gıda pazarı için önemli bir potansiyel olması
nedeniyle, ülkemizde de tarımına yönelik çalışmalar yapılması gerektiği dile
getiren Prof. Dr. Olcay Arabacı, Paraguay ve Brezilya kökenli bitkinin adaptasyon
çalışmalarının ülkemizde halen devam ettiğini anlattı.
Şeker otu tarımının Antalya, Ödemiş, Burhaniye ve Şanlıurfada başlangıç
aşamasında olduğunu belirten Arabacı, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Tarla Bitkileri Bölümünde 2009 yılında, şeker otunun Türkiyede üretimi
konusunda ilk çalışmalar başlamış ve bu çalışmalar sonucunda Antalya sahil
koşullarında tarımının yapılabileceği belirlenmiştir. Buna rağmen Türkiyede şu
anda bu bitkiyi işleyecek sanayi tesisi mevcut değildir. Ancak, bitkilerin özünün
işlenmesi Antalyadaki bir şirket tarafından planlanmaktadır diye konuştu.
Arabacı, şeker otunun ihtiyaç duyduğu iklim koşulları göz önünde
bulundurularak Ege ve Akdeniz kıyı bölgelerinde tarımının yapılabileceğini
sözlerine ekledi.
Yayıncı: Şükran Yücel