ARTVİN (A.A) - Serhat Çağdaş - Artvinde geleneksel olarak
düzenlenen güreşlere katılacak boğalar, sahipleri tarafından günde yaklaşık 2,5
saat yürütülüp, yük taşıtılarak güreşler için hazırlanıyor.
Sonbaharda yaylalardan alınarak kışı geçirmeleri için köylere getirilip
ahırlarda bakılan boğalar, özellikle yaz aylarında yoğunlaşan güreşlere hazırlık
için ahırlarından çıkarıldı. Hayvanlarına büyük önem veren besiciler,
ağırlıklarına göre 6 kategoride yarışacak boğalarına, güreşlerde derece elde
edebilmeleri için yoğun antrenman yaptırıyor.
Geçmişte sürülerdeki boğaların liderini seçmek amacıyla yapılan, zamanla
yörede şenliğe dönüştürülen boğa güreşleri, renkli görüntülere sahne oluyor.
Artvin Geleneksel Boğa Güreşlerini Yaşatma ve Yaylaları Koruma Derneği
Başkan Yardımcısı Süleyman Saraç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, boğa
güreşlerinin yöre halkı açısından önemli olduğunu ifade ederek, "Bizim için tutku
olan bu kültürü yaşatmaya çalışıyoruz" dedi.
Geçen yaz güreşen boğaları etkinlikler sonrasında vücutlarında oluşan
yağların erimesi için yaylalara götürdüklerini anlatan Saraç, yaylaya
gönderilmeden ahıra alınan boğaların ciğer ve böbreklerindeki yağlanmadan dolayı
bir sonraki yıl verimli güreşemeyeceklerini söyledi.
Hayvanların yaklaşık 3 ay yaylada kaldığını belirten Saraç, "Yayladan gelen
hayvanları güreş için ocak ayının 15inde besiye alıyoruz. Önce yemi az
veriyoruz. Sonra ölçüyü artırıp son aşamaya geldiğimiz zaman tek seferde 4-5
kilograma kadar arpa veririz. Böyle beslediğimizde hayvan sıkılaşır, kilosunu
verir ve yağlanma olmaz" diye konuştu.
-"Birbirlerini görürlerse hiçbir şey durduramaz"-
Saraç, boğaları "agresifleşmeleri" için kapalı mekanlarda tuttuklarını
kaydederek, hayvanların hazırlık döneminde başka hayvanları görmemesi sayesinde
daha fazla hırslandıklarını ve güreşe istekli olduklarını ifade etti.
Ahırdan çıkarmaları halinde boğaların otlayacağını, bunun da bünyelerinin
zayıflamasına neden olacağını dile getiren Saraç, "Bu nedenle hayvanları devamlı
kapalı yerlerde tutarız. Güreşecek hayvanlar beslenirken birbirlerini görmemeleri
gerekir. Eğer birbirlerini görürlerse onları hiçbir şey durduramaz, hemen
birbirlerine vurmaya başlarlar. Bunun için ahırların içinde bölme veya kapı
olması gerekir" dedi.
-"Aynı saatte yemesi çok önemli"-
Saraç, boğalarına çocukları gibi baktıklarını belirterek, "İlk olarak saat
08.00de yemini veririz, saat 13.00te otunu, otu yedikten iki saat sonra suyunu
ve 20.00de tekrar yem veririz. Yemi saatiyle yemeleri çok önemli. Hayvanı
beslerken saat aralıklarına dikkat etmeliyiz. Eğer faklı zaman dilimlerinde
beslersek hayvanda denge bozukluğu olur" diye konuştu.
Saraç, güreşecek boğalara bakmanın maliyetli olduğunu vurgulayarak, bir
boğanın yılda yaklaşık 1 ton arpa, 3 ton ot, saman ve kuvvetli olması için ekstra
ürünler yediğini sözlerine ekledi.
-Kuvvetli olması için kum torbası bağlıyor-
Boğa yetiştiricisi Kenan Akyürek ise hayvanları mümkün olduğunca vitamin ve
protein ağırlıklı beslemeye çalıştığını kaydederek, boğalara arpa ve samanın yanı
sıra üzüm kurusu yedirdiğini söyledi.
Boğanın kuvvetli olması için ayaklarına kum torbası bağladığını anlatan
Akyürek, "Hayvanlarımıza günlük 2,5 saat kızak çektiriyoruz veya dağa bayıra
karşı yürütüyoruz. Daha kuvvetli ve dinç olsun diye antrenman sırasında
ayaklarına kum torbası bağlıyoruz" dedi.
Akyürek, güreşlerden yaklaşık iki ay önce antrenmanlara başladıklarını
belirterek, şunları kaydetti:
"İki ay öncesinden başladığımız antrenmanların ilk ayında hafif ağırlık
çalışması yaptırıyoruz. Son bir ayda da nefes açıcı antrenmanlar yaptırıp
boğalarımızı güreşlere hazırlarız. Güreşte boynu kuvvetli boğa daha dayanıklı
olur. Eskiden boğalarımızın boyunları kuvvetlensin diye tarlalarımızı
sürdürürdük. Şimdi o işi traktörler yapıyor. Biz de boğalara evimiz için odun
taşıttırıyoruz. Bu şekilde hem antrenmanlarını yapıyorlar hem de işlerimize
yardımcı oluyorlar. Biz de her gün iki üç saat işimizi gücümüzü bırakıp
hayvanlarımızla spor yapıyoruz."
Yayıncı: Orhan Topal