Jones Lang LaSalle raporuna göre, İstanbul'un 5 yıldızlı otellerinin performansının yükselmeye devam ettiği görülürken, 2010 yılına kıyasla oda başına düşen gelirlerde yüzde 19'luk bir artış gerçekleşti. Jones Lang LaSalle tarafından hazırlanan ''Türkiye Gayrimenkul Piyasası Görünümü'' başlıklı rapora göre, 2011 yılının ilk yarısında, 2010'un aynı dönemi ve tamamı ile kıyaslandığında, pazar şartlarında gözle görülür bir gelişme olduğu ve bu durumun hem perakendeci talebini, hem de yatırımcı ilgisini olumlu yönde etkilediği görülüyor. Raporda, Türkiye'nin hem OECD ve G20 ülkeleri arasında 2010 yılı boyunca en yüksek büyüme rakamlarından birini yakalamasının, hem de 12 Haziran tarihinde gerçekleştirilen seçimlerde politik istikrarın devamına yönelik bir sonuç çıkmasının yatırımcı ve kullanıcı taleplerine olumlu yansıdığı ve yılın ikinci yarısında gayrimenkul sektöründe hareketlilik beklendiği kaydedildi. Pazardaki gelişmelerin lüks markaların büyümesini teşvik ettiği, Demsa Grup'un Guess mağazalarıyla ikincil şehirlerde daha da aktif olma planlarının olduğu belirtildi. Rapora göre, 2011 yılının ilk yarısında giderek artan perakendeci talebi kira seviyelerinde de artışa sebep oldu. 2009 yılından 2010 yılı sonuna kadar metrekare başına aylık 75 avroda sabit kalmış olan birincil kira oranı, 80 avroya ulaştı. Perakendeci talebinin artması ve yeni kaliteli projelerin pazara girmesiyle beraber, birincil kira seviyesinin 2012 sonu itibariyle metrekare başına aylık 85 avroya ulaşması bekleniyor. 2011 yılının ilk yarısı itibariyle Türkiye'deki organize perakende arzı, 618 bin metrekare artarak, 7,11 milyon metrekare oldu. 2010 yılının aynı döneminde organize perakende arzında görülen artış ise 243 bin metrekare idi. 2011 yılının ilk yarısında görülen organize perakende arzındaki artışın yüzde 33'ü, 201 bin metrekarelik kiralanabilir alan ile İstanbul'da, kalan yüzde 67'i ise 417 bin metrekarelik kiralanabilir alan ile Türkiye'nin diğer illerinde gerçekleşti. Rapora göre, 2011'in ilk yarısında, perakende yoğunluğu açısından 1.000 kişi başına düşen kiralanabilir alanı 216 metrekareye ulaşan İstanbul, yoğunluğu 215 metrekare olan Ankara'yı geride bıraktı. Ankara'yı, 179 metrekare ile Karabük ve 143 metrekare ile Trabzon takip etti. 2013 sonu itibariyle İstanbul ve Ankara'nın perakende yoğunluklarında ciddi bir artış yaşanması ve sırasıyla 282 metrekare ile 235 metrekareye ulaşması bekleniyor. Ayrıca inşaat halindeki projeler dikkate alındığında, Türkiye'de mevcut durumda 96 metrekare olan 1.000 kişi başına düşen perakende alanının, 2013 sonu itibariyle ortalama 120 metrekareye ulaşması bekleniyor. Rapora göre, Jones Lang LaSalle'in de içinde olduğu potansiyel işlemler doğrultusunda, 2010 yılı sonunda yüzde 8 olan getiri oranının yüzde 7.5'e düştüğü tahmin ediliyor. Seçimlerden sonraki ekonomik ve politik durum ile Türkiye'nin kredi notunun arttırılma beklentisi doğrultusunda, getiri oranlarındaki aşağı yönlü hareketin yılın geri kalan dönemlerinde de devam etmesi bekleniyor. -3.800 ODANIN ÜZERİNDE BİR ARZIN İSTANBUL PİYASASINA GİRMESİ BEKLENİYOR- Ofis piyasasına bakıldığında ise Ümraniye, pazardaki en aktif ofis pazarı olarak öne çıkıyor. 2009 yılının ikinci yarısından beri metrekare başına aylık 30 avro seviyesinde olan İstanbul'un birincil kira oranı, Ocak-Mayıs 2011 döneminde durağanlığını koruyarak, aynı seviyede kaldı. Artmaya devam eden kiracı talebinin olumlu etkilerinin, yılın kalan bölümünde kira oranlarına yansıması bekleniyor. İstanbul'da gerçekleşen kiralama işlem hacminde, 2011 yılının ilk yarısında geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında önemli bir artış görülüyor. 2011 yılının ilk yarısında gerçekleşen 66 bin metrekarelik kiralama işlem hacmi önceki yılın aynı döneminde gerçekleşen işlemlerin yaklaşık üç katı, 2011 yılının ilk yarısında pazara giren 120 bin metrekarelik kiralanabilir ofis arzı, geçen yıl aynı dönemde pazara giren arzın yaklaşık iki katı oldu. İnşaat halinde olan 637 bin metrekarelik projeler ve planlanan ofis arzı ile birlikte İstanbul A sınıfı ofis stokunun 2013 yılı sonu itibariyle 3,30 milyon metrekareye ulaşması bekleniyor. Lojistik sektörüne bakıldığında ise lojistik pazarındaki yetersiz arz olası kiralama işlemlerinin önündeki en önemli sınırlayıcı faktör olarak görülüyor. Lojistik projeleri ile Gebze, Hadımköy ve Tuzla öne çıkıyor. 2011 yılının başından beri özellikle İstanbul'un beş yıldızlı otellerinin performansının yükselmeye devam ettiği görülüyor. 2011 yılında, otellerin doluluk oranlarında yüzde 2,3'lük, oda başı fiyatlarda yüzde 16,4'lük ve oda başına düşen gelirlerde 2010 yılına oranla yüzde 19'luk bir artış gerçekleşti. Özellikle Mayıs ayındaki yüksek katılımlı konferanslar nedeniyle, yılın ilk yarısında oda başı fiyatındaki yükseliş trendinin devam etmesi bekleniyor. İstanbul'da beş yıldızlı otellerin doluluk oranlarının ve ortalama oda fiyatlarının 2011 yılının ilk dört ayında yükselmesi nedeniyle, oda başına düşen gelirde yüzde 25,86'lik bir artış yaşandı. 2011 yılında gerçekleşen en dikkati çekici açılışlar; The Edition Hotel-Zincirlikuyu (78 oda), DoubleTree by Hilton-Moda (247 oda) ve DoubleTree by Hilton-Beyazıt (171 oda) oldu. 3.800 odanın üzerinde bir arzın 2011 yılı sonu itibariyle İstanbul piyasasına girmesi beklense de, planlanan otellerin bir bölümünün açılışında erteleme olacağı tahmin ediliyor. -''BU SENEYİ DE POZİTİF BİTİRİRİZ''- Jones Lang LaSalle Türkiye Başkanı Avi Alkaş, raporun tanıtımı amacıyla düzenlenen basın toplantısında soruları yanıtlarken, perakende sektöründe bir tek seçim öncesi 2 hafta durgunluk olduğunu, seçim sonrası tekrar harcama başladığını belirtti. Alkaş, ''Devletin faiz artışı gibi birtakım fren yapma, önlemler vesaire olmasa Türkiye'nin gidişatı açısından bu seneyi de pozitif bitiririz. İstanbul'un bir finans merkezi olmaya doğru gidişiyle beraber uluslararası ilgi görmeye başlayacağını da göz önüne almalıyız. Yurt dışında genellikle sigorta fonları, devlet fonları, fırsatçı olmayan uzun süreli istikrarlı getiri gözeten fonlar Türkiye'nin büyümesine inandıkça Türkiye'ye yatırım yapma alışkanlıklarına başlayacaklar ve bu alışkanlıklarını artırmış olacaklar. Daha fazla Rus yatırımcı geleceğini görüyorum. Avrupa'da yatırım yapacak yerler daralıyor. Avrupa'nın yavaşlamasının Türkiye'ye olumlu sonuçları olacak. Ortadoğulu fonların da Türkiye'yi daha fazla gözeteceği beklentisi içindeyiz'' dedi. Devletin dahi ''yap sat ve kiracısı ol'' modeline geçmesi gerektiğini, AVM'lerin satılabileceğini ifade eden Alkaş, yurt dışındaki projelere ilişkin olarak da şunları kaydetti: ''Irak şimdi neredeyse en sakin, huzurlu yer oldu. AVM projeleriyle ilgili Süleymaniye ve Dahok bölgelerinin hazırlıklarını yapıyoruz. İki proje de aşağı yukarı eş zamanlı başlayacak. Kuzey Irak'tan ümitliyiz. Bugün orada bir referandum yapılsa Kuzey Irak Bağdat'a bağlı olmaktansa Ankara'ya bağlı hareket etmeyi yeğler diye düşünüyorum. 500'ü aşkın Türk firması orada iş yapıyor. Suriye'de, Şam'da bir projemiz var, Halep'te 2 projemiz vardı ama durdurduk. Libya'da bir projeye başlamıştık, durdurduk. Mısır'da açılım bekliyoruz. Kuzey Kıbrıs'ta bir yerel grup girişimi oldu ama arkası gelmedi. Politik nedenlerle yabancı markaların bir kısmı oraya gidemiyor. Belli firmalar bir anlamda Kuzey Kıbrıs'a ambargo uyguluyor. Bunun dışında Azerbaycan ve Gürcistan bizim için önemli. Önümüzdeki dönemde yakın coğrafyada Türk firmaları için ciddi iş yapma olanağı doğacak.'' -''İKİSİ İSTANBUL'DA BİRİ MUĞLA'DA OLMAK ÜZERE 3 OTELİ SATIŞA ÇIKARACAĞIZ''- Jones Lang LaSalle Türkiye Uzmanı Defne Gezen de ikisi İstanbul'da biri Muğla'da olmak üzere 3 oteli satışa çıkaracağız. Uluslararası zincir olan oteller. Muğla'daki ile İstanbul'daki bir otel 5 yıldızlı, diğeri ise 4 yıldızlı. İstanbul'dakiler Avrupa yakasında. Taksim'e, Sultahanmet'e baktığınızda da piyasanın haberi olmadan el değiştiren oteller var'' dedi. Jones Lang LaSalle Sermaye Piyasaları ve Danışmanlık Hizmetleri Direktörü Kıvanç Erman ise 2011'in ilk yarısında pazara giren organize perakende arzının 2010 yılının aynı dönemi ile karşılaştırıldığında bu dönemde pazara giren arzda yaklaşık 3 katı bir artış olduğunu belirtti. Otel sektörünün ilk 6 ayda en iyi gelişme gösteren sektör olduğuna dikkati çeken Erman, Türkiye'ye gelecek yatırımcı sayısının çok fazla olduğunu ve halihazırda 3-4 projeyle ilgili görüşmelerin devam ettiğini söyledi. (FM-FAN-GZA)30.06.2011 21:18:31