Samsun'un
Bafra ilçesinde 1974 yılında başlayan İkiztepe kazıları devam ediyor. Bugüne kadar 11 bin 700 civarında eser ve kalıntının ortaya çıkarıldığı kazının, gelecek yıl tamamlanması planlanıyor.
Samsun yakınlarındaki Dündartepe'de 1940 yılında kazı yapan arkeologlar tarafından Bafra ilçesinde keşfedilen İkiztepe'de, 1974 yılında başlatılan ve bugüne kadar süren kazıların bu yılki bölümü ''Tepe 3'' olarak adlandırılan bölgede başladı.
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Fen
Edebiyat Fakültesi
Arkeoloji Bölümü'nden
emekli olan Prof. Dr.
Önder Bilgi başkanlığında günümüze kadar sürdürülen kazılarda şimdiye kadar Eski Tunç ve Orta Tunç Çağı (MÖ 4300-1700) dönemine ait yaklaşık 11 bin 700 eser ve kalıntı bulunduğu belirtildi.
Kazı Başkanı Bilgi, AA muhabirine yaptığı açıklamada,
Kültür ve
Turizm bakanlığı'nca desteklenen İkiztepe'de kazı çalışmalarının 37 yıldır devam ettiğini ve yöredeki kazı çalışmalarının sonuna gelindiğini söyledi.
İkiztepe kazılarında bulunan eserlerin bölgenin tarihini aydınlattığını söyleyen Bilgi, şu bilgileri verdi:
''İkiztepe'de bugüne kadar elde edilen buluntu sayısı 11 bin 700 dolayına ulaştı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı adına yürüttüğümüz kazıların bu yılki bölümü devam ediyor. Ortaya çıkartılan eserler büyük önem taşıyor.
Eserler bölgenin tarihinin bilinmesi açısından bazı karanlık noktaları aydınlattı. Burada yaşayan insanların ilk defa M.Ö. 4300 yıllarında bölgeye yerleştiği, kesintisiz olarak M.Ö.1700 yılına kadar burada yaşadıklarını belirledik. Bu zaman içinde insanlar burada ahşap evlerde yaşamış. Yaşamlarını sürdürmek için avcılık, hayvancılık,
balıkçılık yapmışlar. Bunları bulduğumuz kemiklerinden ve balık kılçıklarından anladık. Ama esas faaliyetlerinin
metalurji olduğunu gördük. Amasya'nın Merzifon ilçesinden elde ettikleri bakırı ve Sinop'un Durağan ilçesinden sağladıkları arseniği karıştırarak metal alaşım haline getirerek çok sayıda metal eser,
silah, takı, alet ve sembol gibi eserler ürettiklerini gördük. Ayrıca çok sayıda dokuma tezgahı ile karşılaştık. Bütün bunları değerlendirdiğimizde basit bir yaşamları olan fakat sanayi bakımından çok yüksek bir teknolojiye sahip bir topluluğun İkiztepe'de yaşamış olduğunu anladık.''
Bilgi, burada yaşayan insanların Hint Avrupalı olduğunu, bu insanların Orta
Anadolu'da İkiztepe sonrasında kurdukları siyasi birlikle üne kavuşan Hititler'in de atası olabileceklerini düşündüklerini kaydetti.
İkiztepe kazılarının 37 yıldır devam ettiğini ve gelecek yıl tamamen bitirileceğini ifade eden Bilgi, yapılan çalışmalarda elde edilen eserlerle ilgili olarak bugüne kadar 3 kitap yayımladıklarını ve elde edilen bütün bilgilerin tek bir kitap haline getirileceğini kaydetti.
-İKİZTEPE KAZILARI-
İkiztepe ören yerinde bugüne kadar yapılan kazılarda, bölgede Kalkolitik döneme MÖ 5000-4000 ait yerleşmelerin izine rastlanırken, MÖ 4300 ile MÖ 1700 yıllarına kadar da sürekli yerleşim yapıldığı anlaşıldı.
Kazılarda, Eski Tunç Çağı (MÖ 3000-2000) ve Erken Hitit (MÖ 1900-1800) dönemine ait çok sayıda eser ve kalıntı bulundu. Ayrıca Helenistik döneme ait kesme taştan inşa edilmiş bir tümülüs
anıt mezar ortaya çıkarıldı.
-AMELİYATLI KAFATASLARI-
İkiztepe'deki kazılarda elde edilen arkeolojik parçalar arasında yer alan en ilginç buluntuları ise ameliyatlı kafatasları oluşturuyor. İkiztepe ören yerindeki en yüksek tepede MÖ 2300-2100 yıllarına ait mezarlıktan çıkarılan 690 iskeletin 8'inde bu döneme ait bilinçli ameliyatlar yapıldığına dair izlere rastlanmıştı.
Tıp kitaplarında yer alan Aztek ve Eski
Mısır örneklerinden farklı olarak ''
kapak açma'' yöntemiyle gerçekleştirilen ameliyatların izini taşıyan buluntular, Anadolu'da rastlanan tek örnekler olması açısından da arkeolojik bir önem taşıyor.
Ayrıca bu eserlerin incelenmesi sonucunda burada yaşayan insanların,
Akdeniz ırkının özelliklerini taşımadıkları ve Alacahöyük'te yaşayan Orta Anadolu ırkından farklı,
Güney Rusya ile Bulgaristan'da yaşamış ırktan oldukları anlaşıldı.
Kazılarda bugüne kadar elde edilen buluntuların bir bölümü Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde sergileniyor.
(MKU-GÜN-HRN-OSM)06.08.2011 12:19:51