Bartın'da yapımına 17. yüzyıldan itibaren başlanan ve her geçen gün diğer kentlerde ev hanımların vazgeçilmez el işi haline gelen tel kırmanın işlendiği tül ve
kumaşlar, telin binlerce kez kırılmasıyla oluşan motiflerle adeta sanat eserine dönüşüyor.
17. yüzyılda ilk kez Asma Mahallesi'nde oturan ''katip kızı'' lakaplı Ağaçkıranlardan Hatice Hanım tarafından yapıldığı tahmin edilen tel kırma, perde,
yastık, karyola,
masa ve sehpa örtüsünün yanı sıra şal, fular, çanta,
terlik,
ayakkabı, kemer, kravat,
damat kuşağı, gelinlik ve kınalık ve
elbise olarak işleniyor.
Yüzyıllardır
genç kızların çeyizleri arasında vazgeçilmez el sanatı
ürünü konumunda yer alan ve genellikle
siyah ve kırmızı renkteki kumaş ya da tülün kasnağa gerilerek özel iğneyle telin kırılıp işlenmesi sayesinde oluşturulan çeşitli motifler, ''kaymaktabağı'', ''bağdagül'', ''asma yaprağı'', ''mihrap'', ''değirmentaşı'' ve ''kemerköprü'' gibi geleneksel desen adlarıyla anılıyor.
Yerli ve
yabancı turistlerin de satın aldığı masa ve sehpa örtüsü ile başörtüsü şeklinde tasarlanan tel kırmalardan yapılan şallar da vazgeçilmez aksesuarlar arasında görülüyor.
El sanatıyla uğraşan kadınların
Türkiye genelindeki iş yerlerinde ve genellikle internet siteleri aracılığıyla ''Bartın tel kırması'' adıyla sattığı tel kırma ürünlerine her geçen gün beğeni artıyor.
-İSMİNİ MARKALAŞTIRDI-
İstanbul'da Türk Patent Enstitüsünce tescillendirdiği ''Nebahat Maşalı'' markasıyla tel kırma üreten Nebahat Maşalı, AA muhabirine, 300 yıllık geçmişi olan tel kırmanın birçok el sanatı ürünü gibi yok olmadığını, değerinin de arttığını söyledi.
Tel kırma ürünlerinin boyutuna göre kırılan telin oranının değiştiğini, karyola örtüsü ve perde gibi ürünleri 4 kişinin 1 yılda tamamlayabildiğini belirten Maşalı, şöyle dedi:
''Bir motifte 130'un üzerinde tel kırıyorsunuz. Ortada harcanan müthiş bir
emek var. Yöresel ürün artık
ülke genelinde iyi şekilde tanınıyor. Bunda tel kırma şalı,
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın, NATO Zirvesi dolayısıyla Türkiye'yi ziyaret eden Eski ABD Başkanı George W. Bush'un eşi Laura Bush'a
hediye etmesinin büyük payı var. Ben de katıldığım birçok programda memleketim Bartın'a özgü olan bu el sanatını tanıtıyorum. Katıldığım
yurt içi ve yurt dışındaki
fuar ve festivallerde de insanların büyük ilgisini çeken tel kırmalar, ev hanımlarının
aile bütçesini katkı vermesini de sağlıyor. Ürünler 100 ile bin lira arasındaki fiyatlardan alıcı buluyor.''
2008 yılında tel kırmayı anlattığı ''İğnedeki
Ekmek'' adlı kitap yazdığını, ancak
sponsor bulamadığı için piyasaya süremediğini ifade eden Maşalı, ''Benzersiz tel kırma tasarımların gelecek kuşaklara aktarılması için kitabıma sponsor arıyorum. Çağın acımasız
taklit, makinalaşmış ve
Çin malı tekstil ürünlerine karşı tel kırma gibi el sanatı ürünlerin yaşaması çok önemli'' dedi.
(SOY-DEL)23.09.2011 11:52:22