Tolga Albay - Mehmet Akif Sarıhan - Türkiye'nin üzüm üretim merkezi olan Manisa'da sofralık üzüm bağlarının yoğun olduğu Sarıgöl ilçesinde üreticiler, daha yüksek kazanç için bağları örtü altına almaya başladı. Örtünün altında kalarak yeteri kadar hava almayan üzümlerde ilaç kalıntısı riskinin yüksek olduğu iddia ediliyor. A.A muhabirinin üzüm sektörü temsilcilerinden aldığı bilgiye göre, hasat sezonunda bir anda çok miktarda sofralık üzümün piyasaya arz edilmesi sonucu fiyatın düşmesi nedeniyle üretici, özel hazırlanan kaneviçelerle bağlarını örtü altına almaya başladı. Olgunlaşan üzümlerin örtü altında Kasım ayı sonuna kadar muhafaza edilebilmesi ve ürünün fiyatın yükseldiği dönemde pazara çıkarılmasıyla üreticinin iki kata varan oranda kazancını artırabildiği belirtiliyor. Üzümün, tarımsal ilaç kalıntılarından havalanma yoluyla kurtulması ve kullanılan örtülerin hava geçirmeyen bir yapıda olması nedeniyle zirai ilaç kalıntısı riskinin örtü altına alınan bağlarda daha yüksek olduğu ifade ediliyor. Türkiye'nin sofralık üzüm ihracatının yüzde 25'inin yapıldığı Sarıgöl ilçesi, örtü altı bağların da merkezi konumunda. Toplam 83 bin dekar bağlık alana sahip ilçede geçen yıl 43 bin dekar bağ örtü altına alındı, bu yıl ise bu rakamın 50 bin dekara çıkacağı tahmin ediliyor. 1 dekar için ortalama 500 metre örtünün kullanıldığı belirten yetkililer, ilçede her yıl yaklaşık 25 bin kilometre örtünün bağ alanlarının üzerine serildiğini belirtiyor. Türkiye'nin batıdan doğuya uzunluğunun bin 700 kilometre olduğu göz önüne alındığında, Sarıgöl'deki 50 bin dekarlık bağ alanında kullanılan örtülerin ülkeyi 15 kez sarabileceği belirtiliyor. -''İKİ KAT KAZANÇ''- Sarıgöl Ziraat Odası Başkanı Ali İhsan Ülgen, A.A muhabirine yaptığı açıklamada, ilçede üreticinin örtü altına alma işlemini kazanç sağlamak için değil, yağmur, dolu gibi hava şartlarına karşı ürünü korumak amacıyla örtmeye başladığını, ancak zamanla bununu kazancı artırdığının görülmesi üzerine hızla yayıldığını kaydetti. Geçen yıl örtü altına almayan bir üreticiye göre iki kata varan kazanç artışının sağlandığını belirten Ülgen, örtü altına alma işleminin doğru yapılmaması halinde ilaç kalıntısı riskinin ortaya çıkabileceğini ifade etti. Bu yıl Sarıgöl'de örtü altına alınan bağ alanının 50 bin dekara çıkacağının tahmin edildiğini kaydeden Ülgen, şöyle konuştu: ''Biz Ziraat Odası olarak, bağların koruma altına alınmasına karşı değiliz. Örtü altına alma işlemi yanlış uygulanıyor. Mevcut sistemle bağlar adeta bohçalanıyor. Üzüm bağları hava almalı, güneş görmelidir. Atılan ilaçlar güneş görmeden, hava almadan nasıl kalıtımlarını atacak. Oda olarak bu konuda yeni örtü sistemleri geliştirilmesi projesi başlattık. Bir firmanın ürettiği örtülerin deneme çalışmalarına başladık. Avrupa'da şimdiki sistem 50 yıl önce yapılmaktaydı. Şimdi Avrupa ülkelerindeki üzüm bağları, tentene adı verilen sistemle korunuyor. Buna benzer bir yönteme geçiş konusunda çiftçiye önayak olacağız.'' Geliştirdikleri modelle ürünlerin kalıntı kontrollerini yapacaklarını belirten Ülgen, yeni sistemlere geçiş konusunda hükümetten sulama desteğinde olduğu gibi örtü altı desteği talep ettiklerini söyledi. Sarıgöl ve köylerinde 2011 yılı çekirdeksiz sofralık sultaniye üzümü üretiminin 240 bin ton olarak beklendiğini, bunun 40 bin tonunun alkollü içkilere ayrılacağını belirten Ülgen, olumsuz hava koşulları nedeniyle rekoltede geçen yıla göre yüzde 30 gerileme olacağını ifade etti. Ülgen, ilçenin ihracatını artırmaya çalıştığını, ancak kalıntı sorununu çözmek zorunda olduğunu kaydederek, ''Şili dünya yaş üzüm ihtiyacının yüzde 21'ini karşılarken, büyük potansiyele sahip Türkiye yüzde 1 oranında kalmaktadır. Bu rakamı bilinçli üzümcülük yaparak, kalıntısız ürün yetiştirerek yükselteceğiz'' dedi. -''RİSKLERE DİKKAT EDİN''- Ege Yaş Sebze ve Meyve İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Türkmenoğlu ise örtü altına alma işleminin kazancı artırmak için yapıldığını, ancak bunun üretici için önemli bir risk olduğunu ifade etti. Sistemin kalıntı riskinin yanında piyasa dengesini bozduğunu, arz-talep dengesinin olumsuz etkilendiğini kaydeden Türkmenoğlu, Sarıgöl ve Alaşehir'de soğuk hava deposu kapasitesinin her geçen yıl arttığını, örtü altında bırakılan üzümle depodaki üzümün de aynı anda piyasaya çıkması durumunda fiyat dengesinin bozulabileceğine işaret etti. Üzümün dalında bırakılmasının hastalığa yakalanma ve hava koşulları riskini de beraberinde getirdiğini belirten Türkmenoğlu, ''Hava şartlarının uygun olmadığı, nemin çok yüksek gittiği yıllarda bu sistemin başarılı olma şansı yok gibi görünüyor. Üretici riskleri dikkate almalı'' dedi. (MAS-TLA-MV-BŞK-MSE)15.08.2011 14:46:16