Sivas'ta 1900'lü yılların başında Monaliza tekniği uygulanarak dokunan 'portre
halı', büyük ilgi görüyor. Halıyı özel kılan en büyük özellik ise 16. yüzyılda
Leonardo da Vinci tarafından yapılan yağlıboya Monaliza tablosundaki bakışların halıdaki resme de dokunmuş olması.
Sivas, el dokuma halıcılık sanatının yaygın olduğu illerin başında geliyor. Ancak son yıllarda kaybolmaya yüz tutan bu sanat yerini
makine ürünü halılara bıraktı. Halıcılık sanatının doruk noktada bulunduğu 1904 yılında dokunan bir halı var ki üzerindeki resmin dokunma özelliğiyle öne çıkıyor.
Atatürk Kongre ve Etnografya
Müzesi'nin birinci katında sergilenen halı üzerindeki dönemin Sivas
Valisi Memduh Paşa'ya ait resim, 16. yüzyılda Leonardo da Vinci tarafından yapılan yağlıboya Monaliza tablosunda uygulanan teknikle dokunmuş. Halıdaki resmin gözlerine hangi açıdan bakılırsa bakılsın Memduh Paşa'nın gözleri o tarafa bakıyor gibi gözüküyor. Bu açıdan portre halı, Monaliza tekniğiyle dokunan ilk halı olma özelliğini taşıyor. Halıyı diğer dokuma halılardan ayıran başka bir özellik de o dönem bürokratının
giyim tarzını anlatması bakımından 1900'lü yıllara ışık tutması. Ayrıca halı üzerinde kitabenin bulunması da başka bir özellik. Halı üzerine
Osmanlıca olarak dokunan kitabede 'Dahiliye Nazırı Devletlü Memduh Paşa Hazretleri – Sene-i 1322' yazısı bulunuyor.
Sivas Müzeler Müdürü Ayşegül Canan Aygül'den alınan bilgiye göre portre halının kim tarafından dokunduğu bilinmiyor. Müzenin en kıymetli eserlerinden olan halıda Gördes Türk düğüm sistemi kullanılmış. Düğümleri yün ve atkıları ibrişim olan halının kalın ve dar olmak üzere 2 bordürü mevcut. Bordürlerin içi sitilize
çiçek motifleriyle donatılan halının merkezinde ayna görüntüsü veren madalyanın içinde Vali Memduh Paşa'nın resmi bulunuyor.
Müzeyi ziyaret edenlerin ilk bakışta halının bu özelliğini fark edemediğini belirten müze görevlisi Ömer Ragıp Ata, anlatılınca da ziyaretçilerin şaşırdığını söyledi. Ata, vatandaşları, müzede sergilenen halı, kilim, ahşap el sanatları ve etnografik eserler ile en önemlisi de kongre ruhunun yaşatıldığı mekanları görmeye davet etti.