Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Aynur Özfırat başkanlığında Ağrı Dağı'nda yapılan kazı ve yüzey araştırması projeleri, temmuz ve ağustos aylarında da devam edeceği bildirildi. MKÜ Basın ve Halkla İlişkiler Bürosundan yapılan açıklamada, her iki projenin Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile MKÜ adına yürütüldüğü, çalışmaların ayrıca Türk Tarih Kurumu Projesi, Ağrı Valiliği ve Doğubeyazıt Kaymakamlığı destekleriyle sürdürüldüğü belirtildi. Konu ile ilgili açıklama yapan Özfırat, 2002 yılından beri devam eden Ağrı Dağı'ndaki çalışmaların, Bozkurt Kurgan Mezarlığı Kazısı ve Yüzey Araştırması olmak üzere iki ayrı sektörde devam ettiğini, projelere ilişkin sistematik bir biçimde araştırılmamış olan bölgede, özellikle dağın eteğinde yoğunlaşan çok sayıda yerleşim belirlenmiştir. İncelenen 200 arkeolojik yerleşimden elde edilen sonuçlara göre, ilk iskan Geç Kalkolitik Dönemde (M.Ö. 3750-3400) başladığını belirten Özfırat şunları kaydetti: ''Bu tarihlerden Urartu Krallığı'na değin dağ ve yakın çevresi kesintisiz yerleşime sahiptir. Urartu egemenliğinde ise burada bir eyalet merkezi kurularak krallığın sınırları içine alınmıştır. Tüm bu süreç boyunca dağ ve yakın çevresi, içinde yer aldığı Doğu Anadolu, Güney Kafkasya (Gürcistan, Ermenistan, Nahçıvan, Azerbaycan) ve İran Azerbaycanı'yla paralel bir kültürel gelişim izlemiştir. Araştırmaların ülkemiz arkeolojisi açısından en önemli ve yeni bulgularından bir diğeri, kurgan türü mezarların bulunmuş olmasıdır. Yüzey araştırmasında belirlenen ykl. 800 kurganın dışında, Bozkurt'ta yapılan kazılarda incelenen bu tür mezarlar, taştan yüksek yığma tepeler ve bu tepelerin altındaki oda, kuyu ya da taş sandık mezarlardan oluşur. Anadolu dışında Ön Asya'ya yabancı olan kurgan geleneğinin en erken temsilcileri, Orta Asya'da M.Ö. 5 bin yıldan beri görülmektedir. Avrasya stepleri ve Kuzey Kafkasya'da ise ilk kez M.Ö. 4 bin yılda görülen kurganların daha sonra, M.Ö. 3 bin yılın ortalarında güneye inerek Transkafkasya'da var olduğu Doğu Gürcistan'daki Martkopi, Bedeni ve Trialeti gibi anıtsal kurganlardan bilinmektedir.'' Özfırat, Ağrı Dağı'nda bu tür mezarlara ait en erken bulgular ise söz konusu kültürlerin güneybatıya hareketini gösterecek şekilde biraz daha geç bir döneme M.Ö 3 bin yıl sonlarına ait olduğunu, Ağrı dağı ve yakın çevresinde devam eden her iki proje, arkeoloji bilimine eklediği birçok yeni veriyle birlikte kurganların Doğu Anadolu bölgesindeki yayılımı ve tarihlenmesine açıklık getirdiğini ifade etti. (KLÇ-RŞ)25.07.2011 14:48:07