Sevil Çelik - Gaziantep'in Suriye sınırındaki mayınlı saha içinde bulunan Karkamış Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarını Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Bologna Üniversitesi adına yürütecek ekip, kazı için gün sayıyor. Karkamış Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarının Bakanlar Kurulu kararıyla, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Bologna Üniversitesince yürütülecek. Kazı kararın verilmesinin ardından 14 kişilik kazı ekibi Gaziantep'e geldi. Bugüne kadar Gaziantep'te birçok kazı çalışması gerçekleştiren ve iyi derecede Türkçe bilen Nicolo Marchetti, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hedeflerinin yolları, meydanları, surları ve tapınaklarıyla antik kenti tamamıyla ortaya çıkarmak ve bölgeyi bir arkeoloji parkı haline getirmek olduğunu söyledi. Karkamış'ın Türkiye'deki Bergama ve Efes gibi önemli bir arkeolojik alan olabileceğini daha önce Karkamış'ta İngilizler tarafından kazı yapıldığını ancak o dönemde demir çağına ait bulgulara rastlandığını ifade eden Marchetti, şöyle konuştu: ''Bu kazılar 1900'lü yılların başında gerçekleştirilmiş ama Karkamış'ın tarihi çok daha eski. Burayla ilgili bilimsel fikir çok büyük. Hedefimiz yolları, meydanları, surları ve tapınaklarıyla antik kenti tamamıyla ortaya çıkarmak ve burayı bir arkeoloji parkı haline getirmek. Burası çok önemli bir milli park, arkeoloji parkı olabilir. Bir kent var karşımızda. Burada çok önemli binalar olduğunu ve bunların nerelerde olduğunu biliyoruz. Kazı çalışmaları konusunda çok heyecanlıyız. Bir an önce çalışmalara başlamak istiyoruz. Bu yıl 5 alanda çalışma yürüteceğiz. Çalışmalarımız 15 Kasım'a kadar sürecek.'' -''ÇOK ÖNEMLİ BİR MERKEZ''- Karkamış Antik Kenti kazısına Kültür ve Turizm Bakanlığını temsilen katılacak Ahmet Beyazlar ise çalışmanın İtalya'dan Bologna Üniversitesi, Türkiye'den ise Gaziantep ve İstanbul Üniversitesi'nin bilimsel katkılarıyla gerçekleştirileceğini belirtti. Karkamış'ın 1870'li yıllarda ortaya çıkarılan bir antik şehir olduğunu ve bölgenin geç Hitit döneminin çok önemli bir merkezi olduğunun düşünüldüğünü dile getiren Beyazlar, şunları anlattı: ''Adı Mısır hiyerogliflerinde karga ve kamış ile gösteriliyor. Yani bu bölge her zaman kuşların uğrak yeri ve göç yollarının üzerinde olan bir bölge olmuş. Bölge stratejik açıdan da Mezopotamya'ya açılan kapı olması bakımından önemli. Güneyden kuzeye, doğudan batıya bir geçiş yeri. Bölgede, sınırda yer alması nedeniyle uzun süre kazı çalışması yapılmamış ama Karkamış her zaman arkeoloji dünyasının göz bebeği olmuş. Kazı çalışmaları sonucunda bölgeyle ilgili yeni veriler ortaya çıkacak ve yeni bakış açılarıyla değerlendirmeler yapılabilecek.'' -KAZI KÖYÜ- Gaziantep İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Cafer Yılmaz ise Karkamış Antik Kenti'nde bir konsorsiyum tarafından kazı yapılacağını belirtti. Genelkurmay'dan gerekli izinlerin çıktığını öğrendiklerini ve çalışmaların önümüzdeki günlerde başlamasını beklediklerini dile getiren Yılmaz, ''Orada uzun yıllara yayılacak bir çalışma yapılacağı için bir kazı köyü kurulacak. Kentin 700 dönümü bizde, 300 dönümü de hemen karşıda Cerablus kentinde. Zaten baktığınızda gözüküyor. Daha sonra umarım ortak hareket edilir'' dedi. Yılmaz, Karkamış'ın ilçe ve Gaziantep için muazzam bir potansiyel olduğunu vurguladı. Hedeflerinin Gaziantep'e gelecek turistlerin kentte daha fazla kalmasını sağlamak olduğunu bildiren Yılmaz, Gaziantep'in değerlerini daha iyi tanıtması halinde kente daha fazla ziyaretçi gelmesinin sağlanacağını kaydetti. Kazı ekibinin çok heyecanlı olduğunu bildiren Yılmaz, ''Umarım çok sürmez, haftaya başlarlar'' diye konuştu. -MAYIN TEMİZLEME ÇALIŞMALARI- Karkamış Antik Kenti'ndeki mayın temizleme çalışmalarının, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep Valiliğinin 2 yıl önce imzaladığı ortak protokol gereği İl Özel İdaresi tarafından yürütülmesine karar verilmişti. İhaleyi kazanan Nokta Yatırım Limited Şirketi toplam 663 bin 800 metrekarelik alanda mayınları elle temizlemiş, köpeklerin de kullanıldığı mayın temizleme çalışmaları sırasında çıkarılan 1200 mayın imha edilmişti. Gerek mayın temizleme ve imha gerekse mayın temizleme sonrası kalite kontrol işi BM standartlarına göre yapılmıştı. Mayın temizlemesi sırasında sıkı bir denetim kontrol mekanizması kurulmuş ve kazı sırasında bulunan sikkeler ve tarihi değeri henüz belirlenemeyen bazı eserleri, Müze Müdürlüğüne teslim edilmişti. -KARKAMIŞ ANTİK KENTİ- Karkamış Antik Kenti, Gaziantep'in Karkamış ilçesi yakınında, Fırat'ın batı kıyısında, Türkiye-Suriye sınır hattı üzerinde, Yakındoğu arkeolojisinin en önemli yerleşimlerinden birisi. Kent, MÖ 2. binli yıllarda Anadolu'dan, Mezopotamya'ya ve Mısır'a uzanan yolların önemli bir kavşak noktasında yer alıyor. Karkamış krallarından söz eden ilk belgeler, MÖ 1700'e doğru ortaya çıkmakta. MÖ 1650'li yıllarda, Hitit Kralı 1. Hattuşili, Karkamış ve çevresindeki kentleri alarak, kuzey Suriye yolunun güvenliğini sağladığı bilinmekte. Daha sonra Mitanniler'in egemenliği altına giren kent, 1. Şuppiluliuma döneminde yeniden Hititlere bağlandığı tarihi kaynaklarda yer alıyor. Karkamış çoğu büyük Hitit kralları soyundan gelen ve imparatorluğun Suriye'deki topraklarını denetim altında tutan bağlı krallar tarafından yönetildiği biliniyor. Hitit İmparatorluğu'nun MÖ 12. yüzyıl başlarında yıkılmasından sonra kent, yeni kurulan çok sayıda geç Hitit Krallığından birinin merkezi olmuş. Asur Kralı 2. Acurnasirpal'nin Suriye seferi (MÖ 876-866) sırasında haraca bağlanan Karkamış, MÖ 717'de Asur Kralı 2. Sargon tarafından yakılıp yıkılarak, Asur topraklarına katılmı. George Smith'in (1876) Cerablus yakınındaki kalıntıların, Karkamış'a ait olduğunu bulmasından sonra Hogarth, Lawrence, Campbell-Thompson ve Woolley, 1878-1881, 1911-1914 ve 1919-1920 yılları arasında kentte British Museum adına kazı çalışmaları yapmış. Kalenin bulunduğu tepede, tarih öncesi kalıntıların yanı sıra erken ve geç Hitit dönemlerinden iki ana yerleşim yeri saptanmış. Dış kent, iç kent ve kale olmak üzere üç bölümden oluşan dikdörtgen planlı Karkamış'ta, yönetsel ve dinsel işlevli yapılar, kentin çekirdeğini oluşturmaktaydı. Yapılar, Hitit-Asur üslubunda kabartmalarla kaplı siyah bazalt ve beyaz kireç taşı ortostatlarla süslüdür. Bulunan kabartmaların çoğunluğu, geç Hitit dönemine tarihlendirilmektedir. Bu kabartmalar, Tanrıça Kupapa ve onun adına yapılan tören alayındaki askerlerin, rahiplerin, çeşitli hayvanları taşıyan kişilerin, uzun ve düz kılıçlarla silahlanmış prenslerin, savaş arabalarının, karışık yaratıkların, koruyucu hayvanların yer aldığı tören alayı betimlemeleriyle MÖ 1. bin yıl başlarındaki yaşam biçimine, giysilerine ve kültürüne ışık tutmaktadır. Karkamış kabartmalarının, büyük çoğunluğu bugün Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergileniyor. (SEÇ-MRT-SA)30.09.2011 10:38:56