Zonguldak'ta geçmişte
Fransızların işlettiği maden ocağında kömür
üretimi yapan özel
firma, kömürü kazdıkça kazmadan
baltaya yıllar öncesinde kullanılan
işçi malzemeleri de buluyor.
AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Uzunmehmet'in Neyren köyü civarında bulunan değirmenin yakınındaki dere kenarında bulduğu ''
siyah taşların''
ocakta yandığını fark etmesiyle havzada bulunduğuna inanılan taş kömürü, ekonomiye katkısının yanı sıra kentin sosyal yaşamını etkileyen en önemli unsurlar arasında yer alıyor.
1802'de İskoçların ilk buharlı gemiyi sefere çıkarmasıyla insanoğlunun ilgisini çekmeye başlayan taş kömürünü kentte 1848'den itibaren uzun yıllar
İngiliz, Fransız ve İtalyanlar tarafından üretilmesi dönemin
madencilerine ait izlere rastlanmasını da sağlıyor.
Hazineihassa İdaresi dönemi olarak bilinen 1848-1865'de
yabancı ve
yerli yatırımcıların kontrolü altında 5 yılda 40 bin ton, 1865'den 1935'e kadar özel işletmelerin hakim olduğu 70 yıllık dönemde 83 firmanın, 123 ayrı ocaktan 35 milyon 536 bin 835 ton kömür ürettiği havzada, ocaklarda üretim için yapılan kazılarda zaman zaman geçmiş dönemlere ait işçi malzemeleri de bulunuyor.
Kentte faaliyet gösteren Demir
Madencilik Firması Genel Müdürü Mehmet Çelik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçmişte Fransızlar'ın üretim yaptığı maden ocağında kömür çıkarttıklarını, yer altına geçmiş dönemlere ait çok sayıda malzeme bulduklarını söyledi.
Kömür ocağından çıkan madencilere ait
araç gereçleri sakladığını, bunları kentte inşası süren Maden Müzesi'ne bağışlayacağını anlatan Çelik, şunları kaydetti:
''Hiçbir madenci malzemesini ocak içinde bırakmaz. Bizim ocaktan çıkarttığımız, balta, kazma,
vagon tekerleği, kanca, zincir gibi çok sayıda araç ve gereç muhtemelen yaşanan bir iş kazasında hayatını kaybeden işçilere ait. Şu anda elimde Fransızlar'ın kullandığı türden balta, kazma ucu ve çeşitli maden gereçleri var. Bunların en az 100 yıllık olduğunu tahmin ediyorum. Ayrıca ocaklardan çıkan milyonlarca yıllık fosilleri de saklıyorum. Bunların hepsini Maden Müzesi'ne bağışlayacağım. Böylece yer altı üretim koşullarının yansıtılmasına katkı sağlamayı istiyorum.''
-MADEN MÜZESİ-
Türkiye Taşkömürü Kurumuna (TTK) ait ''Eğitim Ocağı'' çevresinde Türkiye'nin ilk Maden Müzesi kurulmasına yönelik hazırlanan proje doğrultusunda, ziyaretçilerin yerin metrelerce altında kullanılan araç ve gereçleri görmelerinin yanı sıra maden ocağını gezmeleri hedefleniyor.
Müzeye, taş kömürü üretiminin başladığı kabul edilen 1848'den günümüze TTK bünyesinde bulunan ve Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkanlığında sergilenen madencilerin kullandığı kazma, baret,
fener,
maske, çizme ve
haberleşme cihazlarının da konulması amaçlanıyor.
Geçmişte çok düşük ücretlerle günde 16 saat çalıştırıldığı iddia edilen işçilerin kaldığı, ''pavyon'' tabir edilen koğuşlarda günlük ihtiyaçlarını karşıladığı bazı eşyaların da yer alacağı müzede, üretim kültürünün önemi ve yer altı koşullarının zorluğunun yansıtılması planlanıyor.
Mevcut kömür damarları yeterli olmadığı gerekçesiyle 1937'de üretime kapatılan,
İkinci Dünya Savaşı döneminde
sivil savunma tatbikatlarında çevrede yaşayan siviller için
alarm esnasında sığınak olarak kullanan ''Eğitim Ocağı''nın, müzeyle maden turizmine önemli katkısı bekleniyor.
1800 metrekare alanda inşası süren müzenin faaliyete geçmesi ile müzeye gelen ziyaretçilerin, kömür üretimiyle ilgili geçmişten bugüne yaşanan sürece şahit olması hedefleniyor.
Müzenin 2012'in ilk aylarında açılması bekleniyor.
(SOY-SA)14.09.2011 11:11:38