2011 - İbrahim Sincar - Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaz aylarında uyumak için damlarda kurulan ''taht'' geleneği Mardinli yönetmen Haydar Demirtaş tarafından ''Mardin'de Dam'' adıyla belgesel filme dönüştürülüyor. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde henüz teknolojinin karşı konulmaz konforundan yararlanılmadığı dönemde, yaz aylarını yıldızlar altında, serin bir ortamda geçirmek ve uyumak amacıyla damların üzerine yaklaşık 1 metre yükseklikte kurulan sedir biçimindeki ''taht''lar belgesele konu oldu. ''Babam Tarih Yapıyor'' belgeseliyle çeşitli festivallerde ödül alan yönetmen Haydar Demirtaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, damlarda uyuma geleneğini ''Mardin'de Dam'' adıyla belgesel filme aktardığını söyledi. Bölgede yaygın olan damda uyumanın dikkatini çektiğini, bunu da belgesel filme aktarmaya karar verdiğini ifade eden Demirtaş, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Yıllardır damda yatıyoruz. Evde klimamız var. Fakat damda uyumak bize daha doğal geliyor. Akşam hava kararınca dama çıkıyoruz. Yıllardır aynı şekilde yaz aylarında damlarda uyuma geleneği devam ediyor, uzun süre de bozulmayacağa benziyor. Akşam yıldızları seyrederek uykuya dalan ev sakinleri, sabah ise erken saatlerde kuşların ve horozların sesiyle güne 'merhaba' diyorlar. Bir yanda Mardin Kalesi, bir yanda Mezopotamya, bize ilham kaynağı oldu. Mardin'de damlarda televizyon seyrediliyor, yemekler yeniliyor, fasıllar yapılıyor, misafirler ağırlanıyor. Bu konuları anlatan belgesel film çekiyoruz.'' Mardin Gençlik ve Kültür Derneği'nin katkısıyla çektikleri belgeselde, Mardin Kalesi'nin görkemine başkaldıran damların öyküsünü seyirciyle buluşturacağını belirten Demirtaş, şöyle konuştu. ''Yüksek damların gök kubbeye yaklaşan yamaçlarında bir bekleyiştir, dar sokaklara süzülen bakışların gizeminde saklı olan özlemdir dam. Güvercinlerin kanat çırpışlarında ses bulan damlarda, anılar gezinir. Yüzünde yüzyıllık çizgileri taşıyan erkekler ve kadınlar için bir mabettir. Damlar aynen üstünü örttükleri evler gibi birer yaşam alanıdırlar. Damlar sayısız hikayenin zamana aldırış etmeden hayat bulduğu mekanlar olarak her birimizin hikayesinde bir yer bulur kendine. İşte tam da bu noktada damların, dam hikayelerinin belgelenmesi gerektiğini düşünerek kameramızı damlara çevirdik.'' (SİN-MRL-EK-HMD)23.06.2011 13:34:06