Veysel Kara - Sakarya Üniversitesinde (SAÜ), TÜBİTAK Projesi kapsamında alüminyum boruları çeşitli malzemelerle takviye ederek, aynı ağırlıktaki çelik borudan 2,5 kat dayanıklı kompozit malzeme geliştirdi. SAÜ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Kenan Genel ve çalışma arkadaşları, bir yılı aşkın süren araştırma sonucu, alüminyum boruları yerli üretim olan çeşitli malzemelerle takviye ederek çelikten 2,5 kat dayanıklı hale getirdi. Motorlu taşıtların dayanıklılığını artırarak, darbeleri engelleyen mevcut çelik barların yerini alacağı öngörülen malzemenin, patentinin alınması için çalışma başlatıldı. Doç. Dr. Genel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir yıl boyunca yürütülen çalışmalar kapsamında alüminyum boruları çeşitli teknikler kullanarak eskisinden 13 kat daha dayanıklı hale getirdiklerini söyledi. ''Metalik Tüp Kesitli Yüksek Mukavemetli Hafif Kompozit Kiriş Tasarımı, Analiz Ve Üretimi'' adını verdikleri proje üzerinde bir yıldan fazla süredir çalıştıklarını ifade eden Genel, piyasada kolaylıkla temin edilebilen içi boş alüminyum boruları çeşitli tekniklerle takviye ederek, eskisine göre çok daha dayanıklı hale getirdiklerini bildirdi. Kullandıkları bütün malzemeleri Türkiye'den temin ettiklerine dikkati çeken Genel, ''Dışarıdan temini zor ve yüksek maliyetli olan bir şeyleri denemedik. Tam tersine ticarileşmesi kolay olabilecek, malzeme bileşenlerini mantıklı bir şekilde bir araya getirerek, yapının eğme dayanımını arttırdık. 6063 kalite alüminyum borular piyasada çok kolay temin edilebilen malzemeler. Onları takviye ettik. İçi boş haldeki alüminyum boruların yük taşıma kabiliyetini yaklaşık 13 kat arttırdık. Bugün itibarıyla geldiğimiz nokta aslında bunun çok daha ötesinde. Ancak bazı deneyleri yaptıktan sonra daha rahat konuşabileceğiz'' dedi. Genel, elde ettikleri yeni ürünü aynı ağırlıktaki çelikle kıyasladıklarını belirterek, ''Çeliğe göre 2,5-3 misli daha yüksek yük taşıyabiliyor. Bu şu anlama geliyor, çelikle aynı ağırlıktaki kompozit yapıyı kullandığınızda, daha fazla yük taşıyabilir veya çeliğin taşıdığı yükü, çelikten daha hafif, daha ince bir kompozit yapıya taşıtabilirsiniz. Projenin tamamlanması için daha önümüzde bir yıl daha var. Deneyler açısından gündemimiz son derece yoğun. Farklı teknikler sayesinde üzerinde çalıştığımız ürünleri daha da geliştirilerek yük taşıma kabiliyetlerini üst değerlere çekebiliriz. Hedefimiz 8 kat arttırmaktı ama güzel bir çalışma oldu. Şu anda 13 kata çıktık'' diye konuştu. -''YERLİ OTOMOBİLDE KULLANILABİLİR''- Proje kapsamında elde edilen ürünün statik testlerini gerçekleştirdiklerini ifade eden Genel, ayrıca 150 kilogramlık sarkaç tipi test düzeneğini 2,5 metre yükseklikten serbest bırakarak çarpma testleri gerçekleştirmeyi planladıklarını, böylece kompozit yapıların dinamik davranışlarını da inceleyeceklerini dile getirdi. Genel, araçlardaki yan koruma barı olarak kullanılan çelik boruları kıyaslama yapmak amacıyla kullandıklarını anlatarak, şöyle devam etti: ''Bu boru otomobillerde kapı içinde yer alan çapı 30 mm, cidar kalınlığı 2 mm'lik bir boru aksamı. Araçlarda yandan çarpmalara karşı NCAP testinde (çarpışma testi) yeterli güvenlik seviyesini alabilmesi için bu tür aksamlar kullanılmakta. Belirli bir koruma misyonunu yerine getiren bu parçanın yerine, çok rahatlıkla bizim geliştirdiğimiz minimum 2,5 misli daha yüksek yük taşıma kabiliyetine sahip kompozit yapı kullanılabilir. Bir başka örnek vermek gerekirse, traktörlerde en büyük ölümlü kazalar devrilme ve sürücünün boynunun kırılmasıyla meydana geliyor. Bunu önlemek için de koruma çemberi yapılıyor. Bu tür yerlerde daha zarif, daha basit ama koruma özeliği daha yüksek olan bu tür kompozit konstrüksiyonlar ikame edilebilir. Uygulama yeri olarak ticari araçlar da verilebilecek örnekler arasında özellikle otobüslerde devrilme durumunda hayati kayıpların önlenmesinde son derece önemli bir konu.'' Çalışmanın tamamlanmasıyla önemli bir yol alınacağını, mevcut sorunların ortadan kalkabileceğini belirten Genel, ''Kesinlikle yerli otomobil için rahatlıkla kullanılabilir. Otomobillerde gelişen titreşimlerin belirli oranda sönümlenmesinde de yardımcı olacaktır. Kompozit yapının birçok açıdan tercih edileceğini düşünüyorum. Geliştirmiş olduğumuz kompozit yapı ile ilgili bir patent başvurusu olacak, daha projenin bir yılı daha var. Önümüzdeki çalışma takviminde yük taşımada iyileşme oranının 13 ile sınırlı mı kalır, 17 katı aşar mı, aşarsa da üst sınır nereye kadar gidebilir, bu konuda henüz son sözü söylemiş değiliz'' ifadesini kullandı. Genel, ürünün seri üretimi için herhangi bir problem bulunmadığını belirterek, üretilen kompozit yapının ticarileşmesinin çok kolay olduğunu da sözlerine ekledi. (VKR-NC-SA)28.09.2011 11:22:05