Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hatice Yıldız, Kütahya'nın Çavdarhisar ilçesine bağlı Hacımahmut köyündeki arazide 4 günde 3 kişinin ölümüyle sonuçlanan yıldırım düşmelerine ilişkin, ''Yıldırımın toprağa düştüğü ve o elektrik akımının yerde ilerleyerek ağacın gövdesinden yukarı çıkmaya çalıştığını gözlemledik'' dedi. Köy Muhtarı Ramazan Karakurt ile olay yerine giderek incelemelerde bulunan Yıldız, burada yaptığı açıklamada, her bir mekan göz önüne alındığında dünyada yıldırım düşme olasılığının 600 binde bir olduğunu söyledi. Bu olasılığa rağmen, dünyanın çeşitli yerlerinde farklı hava değişimlerinin olduğu, büyük havaların birbirleriyle karşılaştığı noktalarda fazla yıldırım düşmelerine rastlandığına dikkati çeken Yıldız, şöyle devam etti: ''Meksika'dan ve okyanustan gelen hava akımlarının birleştiği ABD'nin Florida eyaleti, dünyada en çok yıldırım düşen nokta olarak göze çarpıyor. Yıldırımın olması için çeşitli güçlendirici etkenler var. Başta havanın yükselmesi şeklinde bakabiliriz. Yıldırım, sıcak yüklerin yukarı doğru çıkışı ve soğuk havanın aşağıya inişi, akabinde yerden kendisine bir akış sağlaması şeklinde ortaya çıkar. Yukarıdaki yüklü bulutların yere akış bulduğu noktada 500 bin voltluk akım oluşur. Bir şehir cereyanı 220 volt ve bir insanı öldürebilmektedir. Yıldırım, yanma ve yakma şeklinde etki edebilir.'' Yıldız, yıldırımdan yüzde 100 korunabilme imkanı bulunmadığını, insanların metal maddeler içermeyen durumda bulunması, kadınların takı takmaması, ellerinde metal herhangi bir alet bulundurmamaları gerektiğini anlattı. En fazla yıldırım düşme olasılığının, yüzde 32 ile golf sopalarının olduğu mekanlarda görüldüğüne işaret eden Yıldız, ''Yıldırımdan korunmak için anne karnındaki ceninin duruş pozisyonunu almalıyız. Sırt yukarı gelmeli, eller ve ayaklar toprağa yakın olmalı ve ayaklar birleştirilmelidir. Hemen sağlam binalara ve varsa araçlara koşmak gerekir'' dedi. -KÖY, İKİ FARKLI HAVA AKIMININ BULUŞTUĞU YERE YAKIN- Yıldız, 2 kişinin ölümü, 3 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan dünkü olayda, aşırı yağış sonrası pancar tarlasında çapa yapan kadınların kavak ağaçlarının altına sığındığını söyledi. Kavak ağaçlarında herhangi bir yanma veya yukarıdan yıldırımın düşmesi izine rastlayamadıklarını belirten Yıldız, şunları kaydetti: ''Yıldırımın toprağa düştüğü ve o elektrik akımının yerde ilerleyerek ağacın gövdesinden yukarı çıkmaya çalıştığını gözlemledik. Bu yıldırımın düştüğü noktadaki ağaç izlerinden, ağacın o kısımlarının soyulduğunu belirledik. Buralara yakın iki kadın vefat etmiş. Diğerlerinde soyulma daha aşağıda kalmış ve çevresindekiler de yaralı kurtulmuş. Bu örnekte olduğu gibi yerde ilerleyen fazla yüklü bir elektrik akımının da insanlara zarar verebildiğini gördük.'' ''İncelemelerimizde yerin maden yapısı, yer altı sularının sıcaklığını öğrenmeye çalıştık'' diyen Yıldız, şunları anlattı: ''Kütahya'nın birçok noktasında sıcak su kaynakları var. Bu sıcaklığın etkisiyle nemin fazlalaştığını ve yüklü bulutların daha çabuk yukarı çıktığını düşünüyoruz. Bunun yanında burasının 20 kilometre yakınında Balkanlar ve Akdeniz'den gelen iki hava akımının buluştuğunu öğrendik. Kütahya'ya özgü sıcak ve soğuk farkının fazla olması da etkili olabilir. Yüklü bulutların nemden ve yer altı sularından kaynaklı fazla yüklenmesi olabilir. Tabi ki bu unsurların, bölgedeki yıldırım düşmelerine etkisinin olup olmadığı araştırılmalıdır. Şimdilik kesinlikle 'şundan kaynaklanmıştır' diyemeyiz.'' -KÖY MUHTARI OLAYI ANLATTI- Muhtar Ramazan Karakurt ise dünkü olay öncesi köyün üzerinde ani bulutlanmanın ardından yağmur başladığını, gök gürültüsü seslerini duyup ve şimşek çaktığını gördüklerini söyledi. Olayı öğrenir öğrenmez 112 Acil Servise haber verildiğini ve 4 ambulansın olay yerine ulaştığını anlatan Karakurt, ''Yıldırım düşmesi nedeniyle 4 Haziran'da yüksek bir noktada bir çoban ağabeyimiz vefat etti. Üç gün sonra da bu büyük olay meydana geldi. 7 kadın tarlada çapa yaparken başlayan yağmurdan korunmak için kavakların altına saklanıyor. Traktör römorkunun altında kalan 3 kişiye bir şey olmuyor. Gök gürültüsünden sonra aynı anda köyümüzde 3 ayrı yere yıldırım düşüyor. Çok üzüldük. Allah bir daha böyle acılar göstermesin. Acı bir olay'' diye konuştu. Ramazan Uyanık (51), 4 Haziran'da, Hacımahmut köyü yakınındaki arazide koyunlarını otlatırken üzerine yıldırım düşmesi sonucu ölmüştü. Aynı mevkiye dün 3 noktaya yıldırım düşmüş, pancar ekilmiş tarlayı çapalayan işçilerden Ayşe Yaşar ve Sevim Bütün olay yerinde hayatını kaybetmişti. Yaralanan İsmail Kabak (39), eşi Fatma Kabak (37) ve Necla Turan (41), Kütahya Evliya Çelebi Devlet Hastanesinde tedavi altına alınmıştı. (SDT-ZBD)08.06.2011 19:27:33