Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından 2010 yılı verileri dikkate alınarak hazırlanan ''Bursa'daki 250 Büyük Firma Araştırması''nın sonuçlarına göre, ciro, ihracat ve istihdam verileri itibariyle OYAK Renault, birinci oldu. Ciroları baz alınarak yapılan sıralamada, OYAK Renault'u Tofaş, Borçelik ve Bosch izledi. BTSO Yönetim Kurulu Başkanı Celal Sönmez, düzenlediği basın toplantısında, 2010 yılının, küresel krizin etkisiyle 2009'da yüzde 4,9 daralan Türkiye ekonomisinin hızla toparlandığı bir yıl olduğunu belirtti. Türkiye'nin, 2010'da tahminlerin çok ötesinde, yüzde 8,9'luk bir büyüme yakalayarak, dünyanın en hızlı büyüyen 5. ekonomisi olduğunu hatırlatan Sönmez, ihracattaki sınırlı artışa karşılık canlı iç pazarın hemen hemen tüm sektörlerde önemli bir iyileşme sağladığını anlattı. Sönmez, sanayi şirketlerinin aslında 2008 yılında başlayan küresel krizin yaralarını sarıp, gerçek anlamda yeniden büyümeye geçtiğini vurgulayarak, bu gelişmenin bilançolara yansımasının oldukça pozitif olduğunu, karların üst üste iki yıl hatırı sayılır ölçüde arttığını bildirdi. -BURSALI FİRMALARIN 2010 PERFORMANSI- Celal Sönmez, Bursa'daki 250 büyük firmanın 2010 yılı itibariyle net ciroları toplamının yüzde 20,2'lik artışla 40,5 milyar lira, brüt katma değerlerinin yüzde 27,2'lik artışla 5,6 milyar lira, öz sermayelerinin yüzde 12'lik artışla 12,4 milyar lira, net aktifleri toplamının yüzde 17,6'lık artışla 30,4 milyar lira, vergi öncesi dönem karlarının yüzde 54,3'lük artışla 2,1 milyar lira, toplam ihracatlarının yüzde 15,2'lik artışla 9,6 milyar dolar, ücretle çalışanlar ortalamasının yüzde 7,3'lük artışla 103 bin 665 kişi, üretimden satışlarının da yüzde 18,2'lik artışla 29,9 milyar lira olduğunu söyledi. Sönmez, 250 firmanın 65'inin otomotiv ana ve yan sanayi, 52'sinin tekstil ve konfeksiyon, 39'unun gıda tarım ve hayvancılık, 26'sının makine ve metal, 12'sinin inşaat, 9'unun enerji elektrik ve elektronik, 10'unun plastik, kauçuk ve sünger, 6'sının ağaç-orman ürünleri ve mobilya, 5'inin nakliye ulaştırma, 3'ünün çimento-toprak ve madencilik, 3'ünün kimya, 2'sinin deri kürk ve ayakkabı, 2'sinin turizm, diğerlerinin ise muhtelif iş kollarında faaliyet gösterdiğini belirtti. Otomotiv ana ve yan sanayinin bütün göstergelerde liderliğini koruduğuna dikkati çeken Sönmez, ilk 250 şirketin yüzde 26'sının otomotiv ve yan sanayi alanında faaliyet gösterdiğini, cironun yüzde 49'unu da bu şirketlerin gerçekleştirdiğini vurguladı. -14 YILLIK CİRO VE VERGİ ÖNCESİ KARLAR- Sönmez, 5 ana sektörün 1997-2010 yılları arasındaki 14 yıllık dönemde cirolarının dolar bazlı incelendiğinde, ortaya çıkan tabloyu değerlendirirken, şunları kaydetti: ''Tekstil ve konfeksiyon firmalarının 2001'e kadar azalan cirolarının 2002-2005 yılları arasında arttığını, ancak 2005 yılından itibaren yatay bir seyre geçtiğini, 2008-2009 yıllarında toplamda yüzde 27'lik azalmanın ardından, 2010 yılında yüzde 22 arttığını görüyoruz. Otomotiv ana ve yan sanayinde yer alan firmaların cirolarının 2000'e kadar artmasına rağmen 2001'de 5 yıl öncesinin düzeyine gerilediğini, 2002-2004 yılları arasında hızla arttığını, 2005 yılında bir miktar gerilemesine rağmen 2006-2008 yıllarında, tekstilin aksine yükseldiğini, 2009 yılında ise yüzde 13 oranında azaldığını izliyoruz. 2009 yılında yüzde 13 oranındaki azalmanın ardından 2010 yılında ise yüzde 23 oranında arttığını görüyoruz. Buna karşılık, makine ve metal ile gıda, tarım ve hayvancılık sektörlerindeki ciroların 2009 yılındaki gerilemenin ardından 2010 yılında arttığını gözlemlemekteyiz. 2010 yılında cirosu azalan tek sektör olarak, enerji, elektrik ve elektronik dikkat çekiyor.'' Bu sektörlerin 1997-2010 yılları arasındaki 14 yıllık dönemde vergi öncesi dönem karlarının da dolar bazlı incelendiğini anlatan Sönmez, şöyle devam etti: ''Otomotiv ana ve yan sanayinde vergi öncesi dönem karının 2008 ve 2009 yıllarındaki azalışın ardından 2010 yılında arttığı, ancak halen 2007 yılındaki seviyeyi yakalayamadığı, tekstil ve konfeksiyon sektöründe 2004 yılından beri azalan, 2005-2006 yıllarında eksi değerlere düşen dönem karlarının, 2007 yılında artı değere yükseldiğini, buna karşın 2008 yılında son 12 yılın en kötü performansını göstererek tekrar eksi değere düştüğünü, ancak 2009 ve 2010 yıllarında artarak toparlanmaya başladığını, makine ve metal sektörünün dönem karlarının 2009 yılındaki azalışın ardından 2010 yılında arttığını, enerji, elektrik ve elektronik ile gıda, tarım ve hayvancılık sektörlerinin ise diğer üç sektörden farklı olarak 2010 yılında dönem karlarının gerilediğini görmekteyiz.'' -''TÜRKİYE EKONOMİSİNDEN DAHA HIZLI BÜYÜDÜK''- Bursa'nın, Türkiye'nin ikinci büyük ihracatçısı, dördüncü büyük kenti ve en gelişmiş illerinden biri olduğuna dikkati çeken Sönmez, şöyle konuştu: ''Geçen yıl ilk 250 firmayı açıklarken yaptığım konuşmada, Türk girişimcisine, rakipleriyle eşit şartlarda rekabet fırsatı verildiğinde, altından kalkamayacağı meydan okuma olmadığını söylemiştim. Bakınız, faizler ve enflasyon oranımız rakiplerimize yaklaştığı anda bilanço verimliliğimiz göz alıcı şekilde artıyor. Kriz yılı 2009'da bile, cirolarımız düşerken artan verimliliğimizle birlikte şirketlerimizin karlılığı önemli ölçüde yükselmiştir. Bursa'nın 250 büyük şirketi, krizde Türkiye'den daha az küçülmüş, 2010'da ise Türkiye ekonomisinden daha hızlı büyümüştür. Verimliliği, çalışan başına reel brüt katma değer ile ölçecek olursak, Bursa 250'nin verimlilik düzeyinin 2009'da yüzde 10, 2010'da ise yaklaşık yüzde 7 arttığını görüyoruz. 2009'daki artışın önemli bir bölümünü çalışan sayısındaki azalma ile açıklayabiliriz. 250 şirketin istihdamı 2008'de 102 binden, 2009'da 96 bine düşmüş ve 2010'da 103 bine çıkmıştır. Sönmez, 2010'daki verimlilik düzeyinin ve çalışan sayısının 2008'deki seviyenin üzerine çıkmış olmasının, Bursalı şirketlerin küresel kriz ortamında iş yapma süreçlerini iyileştirerek daha yüksek bir verimlilik patikasına oturduklarının açık bir göstergesi olarak yorumlanabileceğini ifade ederek, şunları kaydetti: ''En sevindirici gelişme, Bursa 250 şirketlerinin küresel finansal krizden hem istihdam hem de verimliliklerini artırarak çıkmayı başarmış olmalarıdır. Bu şirketlerin hem aktif borçlulukları hem de kar marjları 2010 yılında pozitif gelişmiştir. Bu da son derece sevindiricidir. Sektörel eğilimlere bakıldığında ise gelişen sektörlerin yanında otomotiv ve tekstil sektörlerinin önemlerini artırarak sürdürdükleri görünmektedir. Bursa'nın bundan sonra odaklanması gereken, üretimin teknolojik yapısından taviz vermeden ihracat ve üretim yapısını çeşitlendirmektir. Bursa'yı kalkınma basamaklarında bir üst seviyeye çıkaracak olan budur.'' -''HÜKÜMETTEKİ BİLİNÇ VE KARARLILIK DÜZEYİNİ OLUMLU BULUYORUZ''- Ekonomideki iyiye gidişin 2011 yılında da devam ettiğini memnuniyetle gözlemlediklerini dile getiren Sönmez, ilk çeyrekteki yüzde 11'lik büyümenin, bu dönemin dünya rekoru olarak kayıtlara geçtiğini, işsizliğin daha ikinci çeyrekte tek haneye düştüğünü, bütçede son 41 yılın en iyi performansının sağlandığını anlattı. Sönmez, buna rağmen küresel krizde ''ikinci dip'' tartışmalarının yoğunlaştığı bu dönemde yapılması gereken çok önemli işler olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti: ''Üretim yapımızı ithalata bağımlılıktan kurtaracak, orta ve yüksek teknoloji ağırlıklı, ihracat odaklı yeni bir sanayi düzenine geçmemiz şart. Bu konuda hükümetteki bilinç ve kararlılık düzeyini olumlu buluyoruz, ancak daha hızlı davranmamız gerektiğini düşünüyoruz. Böyle bir sanayi düzeni, orta ve uzun vadede cari açık sorununu büyüyerek aşabileceğimiz yeni bir dönemin de anahtarı olacaktır. Gelişmiş ülkelerin içinde bulunduğu negatif durum, Türkiye'nin bir çekim merkezi olma şansını iyice artırmıştır.'' Ülke ve kent adına gelecekten umutlu olduğunu ifade eden Sönmez, ''Yapılan araştırmalarda, girişimcilerin iş yapma konusunda en mutlu oldukları kent, açık ara Bursa çıkıyor. Daha da önemlisi, girişimciler arasında en çok Bursalılar, çocuklarının da kendi kentlerinde iş yapmasını istiyor. Bu güven ve şevk devam ettiği sürece Bursa'nın 250 büyük şirketi de kentimizle birlikte büyüyecek, gelişecek. Buna inancımız tam'' dedi. -''ŞİMDİ, AVRUPA VE DİĞER COĞRAFYALARDA YATIRIM ZAMANIDIR''- Sönmez, Bursa ekonomisinin son krizden Türkiye'den daha az etkilendiğini ve Türkiye'den daha çabuk toparlandığının görüldüğünü belirterek, bunda en önemli faktörlerin girişimci ve yenilikçi sanayi ve ticaret erbabı, yerli ve yabancı yatırımcıların kente çekilebilmesi olduğunu vurguladı. Tekstil ve konfeksiyonun, Türkiye için işsizlik sorununun alt edilmesinde en fazla ihtiyaç duyulan sektörler olarak öne çıktığına da değinen Sönmez, şunları söyledi: ''Ülkemizin özellikle tekstil ve makine alanlarında Avrupa bölgesinde yaşanan sorunlara bağlı çözümler yaratması ve yeni pazarları, gerekirse yabancı şirketlerin satın alınması şeklinde ele geçirmesi gerekmektedir. Bunun için devletimizin ciddi desteği ve yol göstermesi gerekliliği söz konusudur. Şimdi zaman, Türk yatırımcısının Avrupa ve diğer coğrafyalarda yabancı yatırımcı olma zamanıdır. Hem ülkemiz ekonomisini daha da kuvvetli kılabilmek hem de özel sektörümüzün yeni pazarlar bulabilmesi için yatırımcılık ruhumuzu devlet destekleri ile kuvvetlendirerek yurt dışında daha fazla yer almak zorundayız. 2010 yılı raporu incelendiğinde aslında ilimizin doğal kümelenmesini tam olarak yerine getirdiğini, sektörlerini belirlediğini, buna bağlı olarak cari fazla veren ülkemizdeki nadir illerden birisi olma hakkını kazanmış bir il olarak görülmektedir. Yeni sanayi stratejimiz içinde şayet teknoloji ürün ve pahada ağır ürün yapabilmek varsa buna tüm kesimler katılım sağlamalı ve yerel ekonomik unsurlar ön plana çıkartılmalıdır.'' Bursa'daki ''250 Büyük Firma Araştırması''na göre ilk 10 firmanın ciroları, ihracatları ve istihdamları şöyle: Firma Ciro(TL) İhracat(Dolar) Çalışan sayısı ----------------------------------------- ------------- -------------- -------------- 1-OYAK Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş 6.449.317.844 3.236.948.531 5.877 2-Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş 6.373.851.209 2.346.818.422 6.824 3-Borçelik Sanayi ve Ticaret A.Ş 1.620.095.727 211.435.522 700 4-Bosch sanayi ve Ticaret A.Ş 1.352.860.691 679.763.322 4.927 5-Sütaş Süt Ürünleri A.Ş 849.260.096 5.718.214 2.740 6-Korteks Mensucat San. ve Tic. A.Ş 598.360.541 38.184.547 2.084 7-Özdilek AVM ve Tekstil San. A.Ş 579.200.878 26.371.262 3.870 8-Starwood Orman Ürünleri San. A.Ş 573.717.372 29.740.072 754 9-Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş 510.064.006 179.113.769 953 10-Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri A.Ş 464.832.826 68.449.240 379 (HLK-SU)19.07.2011 14:35:52