Berin Çetin - Bitlis'in Tatvan ilçesinin Adabağ köyüne bağlı, Beştaş mezrasında üretilen domatesler, Ahlat Salça Fabrikası'nda salçaya dönüşecek. Ahlat Belediye Başkanı A. Mümtaz Çoban, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son iki yılda endüstriyel bakımdan, Bitlis ilinde hiçbir zaman görülmeyen bir gelişmenin Ahlat'ta yaşandığını söyledi. Ahlat turizmde altyapı eksikleriyle beraber, yüzde 50 oranında bir gelişme gösterdiğini aktaran Çoban, şunları ifade etti: ''Son iki yılda endüstriyel bakımdan, Bitlis ilinde hiçbir zaman görülmeyen bir gelişme Ahlat'ta yaşandı. İki yılda Ahlat'ta 3 fabrika açıldı. Bu fabrikaların tamamı ilçenin doğal zenginliklerin ve kaynaklarının varlığıyla açıldı. İlçede tarım alanında salça fabrikası kurularak, tarım için çok önemli bir adım atıldı. İlçemizde 20-25 bin ton civarında bir domates üretimi var. Ayrıca 120 bin ton patates ve 110 bin ton pancar üretimimiz var. Sadece yörede üretilen domatesin alımının yapılacağı bir faaliyete Ahlat Salça Fabrikası kaynak oluyor. Ahlat'ta böyle bir çalışma başladı. Ahlat'ta çok sağlıklı şekilde domates üretiyoruz. Topraklarımız çok kıymetli ve dolayısıyla Ahlat'ta yetiştirilen sebze de çok kaliteli oluyor. Salça fabrikamız artık işliyor. Bir dönüm toprağı olan vatandaşın bu bir dönümü en iyi şekilde değerlendirmesini istiyoruz. Bir dönümden dahi vatandaşın para kazanacağı yolları açmak istiyoruz.'' -''VATANDAŞIN KAZANCI BÜYÜK OLACAK'' Ahlat ve çevresinde artık sırık domates ekilerek üretim yapıldığını ve bunun da üretimi artırdığını bildiren Çoban, bir sırıktan vatandaşın 30 veya 40 kilo ürün elde edebildiğini ve bu ekimden çiftçinin büyük kazanç elde ettiğini kaydetti. Çoban, şunları ifade etti: ''Bir dönüm araziden çok yüksek ürün elde ediliyor. Bu insanımızın bir yılık geçim kaynağını sağlayacak orandadır. Yüzlerce dönüm arazisi olan insanın, kazancı çok daha yüksek olacak. Bunun pazarını da düşündük. İlçemizde bu çerçevede salça fabrikası kuruldu. İlçemizde üretilen salça çok leziz oldu. Salça çok hijyenik bir ortamda yetiştirildi. Patatesimiz, pancarımız ve hayvancılığımız çok kaliteli. İlçemizde üretilen salça da tutuldu. Çok ciddi siparişler var. İnanıyorum ki Ahlat'ta üretilen salça tercih edilecek. Çünkü bu salça tamamen organik ürünle üretildi. Bu nedenle çok lezzetli. Bunlar GDO'lu değil. Yarın Türkiye'nin önemli merkezleri de bu lezzeti tattıktan sonra, Ahlat salçasını tercih edecek.'' Öte yandan ilçede bims (hafif yapı malzemesi) fabrikasının gece gündüz çalıştığını, bu fabrikanın sahibinin Nevşehirli olduğunu, bu fabrikada 60 kişinin istihdam edildiğini ve fabrika sahibinin ikinci bir fabrikayı daha açmayı planladığını anlatan Çoban, bu fabrikada üretilen bimsin Kuzey Irak'a pazarlandığın söyledi. Ahlat'ta açılan su şişeleme fabrikasında da üretimin devam ettiğini anımsatan Çoban, ''Bölgemizin suyu çok tutuldu. Bölgemizin içme suyu çok kıymetli. Su şişeleme fabrikası açıldı. Bölgeye artık farklı firmaların suları gitmiyor. Ahlat'ta üretilen Bilge Su, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nin birçok ilinde satılıyor. Bunlar önemli'' diye konuştu. -''40 ÇİFTÇİYLE ANLAŞMA İMZALADIK'' Ahlat Salça Fabrikası Sahibi Bilal Dağdağan ise, salça üretimi için domates alımlarına başladıklarını ve bu çerçevede 40 çiftçiyle anlaşma yaptıklarını söyledi. Köylülerin büyük bir bölümünün Tatvan'a bağlı Adabağ köyünün Beştaş mezrasında yaşadığını açıklayan Dağdağan, toplamda 3 bin ton domatesi bu çiftçiden alacaklarını ifade etti. Dağdağan, sözlerine şöyle devam etti: ''Toplamda 750 ton ev tipi salça imalatını hedefliyoruz. Fabrikamız çalışanlarıyla birlikte yaklaşık 400 kişinin ekonomisine katkı sunuyor. 15-20 kişi fabrikada çalışıyor. Domates üreticisini de hesaba kattığımızda, yöre için iyi bir iş imkanı yaratmış oluyoruz. Salça sektörünün her mevsim değişen fiyatları var. Domates geçen yıl kıttı. Domates kıt olunca salça fiyatları tavan yaptı. Bu yıl da havanın sıcak geçmesi bu beklentiyi artırıyor. İlimizde üretilen domates fabrikamıza yetiyor. Bu nedenle kapasitemizi artırabileceğimizi düşünüyorum. Fabrikada 4 ay oyunca çalışıldı mı üretilen salçayı, 12 ay süresince satabiliyorsunuz. Salçalar öncelikle büyük galonlara dolduruluyor. Bunlar 200-250 kilo kapasiteli galonlar oluyor. Bu salça daha sonra şişeleniyor. Uygun şekilde ambalajlanan salça daha sonra piyasaya sürülüyor. Geçen yıl demene üretim yaptık. Sonuç gayet güzel oldu. Bölgede üretilen domatesin aroması, salçayı daha lezzetli hale getirdi. Salçayı ilk etapta kendi bölgemize sunmayı planlıyoruz.'' Teneke ambalaja geçer geçmez Irak'a ihracatı düşündüklerini bildiren Dağdağan, bunun için görüşmeler yaptıklarını ve bu görüşmelerin olumlu sonuçlandığını kaydetti. Dağdağan, şunları ifade etti: ''Yörede aileleriyle birlikte 400 çiftçi bu fabrikadan yararlanacak. Çiftçi ürettiği ürünü bize satabilecek. Bu yıl tarlaların tümünü ektirmedik. Türkiye'de standart salça alım yerleri var. Bunlar Bursa, Iğdır, Şanlıurfa gibi iller. Çiftçiye ödeme yaparken, buralarda üretilen domatesin satış fiyatının ortalaması alınacak. buna göre çiftçiye ödeme yapılacak. Bu satış çiftçide güven yaratacak. Çiftçi ürettiği ürünü satabileceği sağlam bir alan bulacak. Ürettiği ürünü toplu şekilde satıp, toplu şekilde parasını alabilecek.'' Aynı fabrikada turşu üretimi yapmayı da düşündüklerini açıklayan Dağdağan, kıl biber, domates ve salatalıktan turşu üreteceklerini belirtti. Dağdağan, ''Salça fabrikasında kullanamadığımız kızıl olmayan domatesi, turşu yapımında kullanacağız. Böylece kızarmayan domatesler de değerlendirilecek. Bunları turşuya dönüştüreceğiz. Domatese kıl biber ve salatalık eklemeyi de düşünüyoruz'' diye konuştu. (BRN-07.09.2011 11:58:28