Türkan Al - Bütçelerindeki açıklar nedeniyle geçmişte
Türkiye ile IMF'nin yeni bir programda anlaşamamasına neden olan mahalli idareler, 2010 yılını 1 milyar 356 milyon lira
bütçe fazlası ile kapattı.
AA muhabirinin
Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünden edindiği bilgiye göre, 2006 yılında 1 milyar 283 milyon lira olan mahalli idareler bütçe açığı, 2007 yılında 3 milyar 909 milyon liraya, 2008 yılında ise 7 milyar 100 milyon liraya yükseldi. Mahalli idareler, 2009 yılını da, bir miktar gerilese de 5 milyar 750 milyon lira açıkla kapattı.
Mahalli idare bütçe açıkları, Türkiye-IMF ilişkilerinde de büyük sorun yarattı. IMF, yeni bir
anlaşma için Türkiye'den sözkonusu açıkların mutlaka giderilmesini istedi. Ancak hükümet, IMF'nin mahalli idarelerle ilgili radikal önlemlerine sıcak bakmadı. Görüşme süreci de, özellikle mahalli idarelerle ilgili bu anlaşmazlık nedeniyle sonuca ulaşamadı.
2010 yılında ise tablo tersine döndü ve mahalli idarelerin toplam harcaması 52 milyar 226 milyon lira oldu. Buna karşılık mahalli idarelerin toplam gelirleri 53 milyar 582 milyon liraya ulaştı. Böylece mahalli idare bütçeleri, yıllar sonra ilk kez fazla verdi. Bütçe fazlası da, 1 milyar 356 milyon lira olarak gerçekleşti.
-AÇIK BEKLENİRKEN BÜTÇELER FAZLA VERDİ-
Bu arada Batman'da
seçim çalışmalarını sürdüren
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de, AA muhabirine mahalli idare bütçe gerçekleşmeleri konusunda değerlendirmelerde bulundu.
2007 seçimlerinde Türkiye'ye dönerek, Hazineden sorumlu
Devlet Bakanı olduğunda, en büyük şoku mahalli idarelerde yaşadığını belirten Şimşek, ancak bu süreçte alınan önlemlerle mahalli idarelerde tam bir başarı hikayesi yazıldığını söyledi.
Geldiği dönemde mahalli idare bütçe açıklarının ekonomi
yönetimine büyük sorunlar yaşattığını anlatan Şimşek, şöyle konuştu:
''Hazineden sorumlu Bakan olduğum dönemde IMF ile
müzakereler yapılıyordu. IMF'ye verilen programda en büyük sapma da, mahalli idarelerin bütçe gerçekleşmelerinde görülüyordu. Sonuçta
faiz dışı fazlayı da olumsuz etkileyen büyük bir bütçe açığı vardı. IMF, hemen yeni
tedbir istiyordu, biz de kendi programımızı onlara sunduk. Ancak bu kabul edilmedi ve anlaşma sağlanamadı. Türkiye de, bilindiği gibi kendi programıyla yoluna devam etti.
Ben, 2009 yılında
Maliye Bakanı oldum ve Antalya'da 2.000 dolayında belediye başkanı ile hemen bir toplantı yaptım. O toplantıda herkes benim (Size para vereceğim) dememi bekliyordu. Tam tersi, borçları gündeme getirdim. Mahalli idarelerde mevcut durumun daha fazla devam edemeyeceğini, idarelerin kendilerine çeki düzen vermesi gerektiğini, harcamalarda tasarrufa giderken, öz gelirlerin de arttırılmasına ihtiyaç olduğunu ifade ettim. Sonuçta, 7,1 milyar liralık açık döneminden 1,4 milyar liralık fazlaya ulaştık. Üstelik 2010 yılında mahalli idarelerin 2,2 milyar lira açık vermesi öngörülüyordu. Alınan önlemlerle 2,2 milyar açık beklenilen yıl, bütçeler 1 milyar 356 milyon lira fazla verdi. Böylece geçmişte IMF ile anlaşamamamızın en önemli sebebi olan mahalli idareler, Türkiye'nin kendi reçeteleriyle yıllar sonra bütçe fazlası vermeye başladı.''
-GENEL DEVLET AÇIĞINA OLUMLU KATKI-
Bakan Şimşek, Orta Vadeli Programda 2010 yılında, genel devlet açığının GSYH'ye oranının yüzde 3,7, mahalli idareler dengesi oranının da yüzde -0,2 olarak belirlendiğine de dikkati çekti.
Mahalli idarelerde sağlanan olumlu gelişme ile bütçe dengesinin GSYH'ye oranının yüzde 0,12 olarak gerçekleştiğini kaydeden Şimşek, ''Bu şekilde negatiften pozitif bir tabloya geçildi. Diğer unsurlarda herhangi bir değişiklik olmadığı takdirde bile bu sonucun 2010 yılı genel devlet açığını yüzde 0,32 azaltıcı etkisi olacaktır. Genel
Kamu dengesinde de iyileşme sağlanacaktır'' diye konuştu.
''Mahalli idarelerdeki bu gelişme,
Merkezi Yönetim Bütçesi kadar önemli'' diyen Şimşek, bu tablonun uluslararası kuruluşlar ve global yatırımcılar nezdinde de Türkiye açısından artı puan olacağını söyledi. Şimşek, bundan sonraki yıllarda da mahalli idarelerin sağlam bir mali yapıyla, daha fazla ve kaliteli
hizmet vermelerini beklediklerini sözlerine ekledi.
-MAHALLİ İDARE BÜTÇELERİ-
Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerine göre mahalli idarelerde konsolide bütçe gerçekleşmeleri yıllar itibariyle şöyle oldu:
YILLAR HARCAMALAR GELİRLER BÜTÇE DENGESİ
(Milyon TL)
------- ---------- ----------- -------------
2006 33.009
31.726
-1.283
2007 39.383
35.477
-3.909
2008 45.942
38.842
-7.100
2009 48.227
42.477
-5.750
2010 52.226
53.582
1.356
(TAL-MSE)26.05.2011 10:10:41