ANTALYA (A.A) - Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Dışişleri
Komisyonu Başkanı Volkan Bozkır, Suriyedeki bir çözümün aslında Rusyanın
tatmininden geçtiğini düşünüyorum. En başta yönetim ne pahasına olursa olsun
kalmalıdır noktasından, bugün yönetim gidebilir ama sonrası ne olacak sorusunu
tartışıyor olması satranç oyunu ile diplomasiyi yöneten Rusyanın tutumunun
göstergesidir dedi.
Bozkır, Antalyada düzenlenen 19. uluslararası Antalya Güvenlik ve İşbirliği
Konferansı kapsamında Türkiye ve NATOnun Değişen Rollerindeki Gelişimler
konulu oturumda yaptığı konuşmada, NATO ve Türkiyenin tutumları hakkında bilgi
verdi.
NATO şartlarının ön sözünde, demokrasi, bireysel özgürlük ile hukukun
üstünlüğü, hakların özgürlüğünü, ortak mirasını ve uygarlıklarını koruma
kararları vurgulandığını anlatan Bozkır, ortak değerlerin korunması için
faaliyetlerini sürdürmüş ve Batı Avrupanın entegrasyonu için bir şemsiye olan
NATOnun, ekonomik büyüme ve demokrasi için de güvenli bir ortam oluşturduğunu
kaydetti.
NATOnun Doğu Avrupanın demokrasiye geçişi ve batı ile entegrasyonunda
yardımcı rol oynadığını dile getiren Bozkır, bugünlerde Ortadoğudaki değişim
sürecine de benzeri bir rol oynama imkanına sahip gözüktüğünü kaydetti.
Türkiyenin savunma ve güvenlik politikalarının ise diyalog işbirliği ve çok
taraflılığa dayandığını, NATOnun buna benzer bir tutum sergilediğini söyleyen
Bozkır, Türkiyenin, barış ve güvenlik alanında geliştirdiği çalışmalar ile
NATOya önemli katkılar sağladığını ifade etti.
Dünyada 3 büyük depremin olduğunu, birinci depremin Sovyetler Birliğinin
yıkılması sonrası yaşananlar, ikinci depremin ekonomik çöküntü sonrası
yaşananlar, üçüncü depremin ise Ortadoğudaki 40 yıllık diktatörlerin yıkılışı
ile demokratik yönde ülkelerin büyük bir değişim sürecine girmesiyle yaşandığını
anlatan Bozkır, Türkiye ve NATO için son dönemde bazı tehditler ortaya
çıkmıştır. Mısır, Libya ve Tunustaki faktörler tamamen ayrı nitelikte olmasına
rağmen Türkiyenin komşusu Suriye ile yaşamakta olduklarımız hem bölge ve Türkiye
için yeni bir takım sıkıntılar, sorunlar ortaya çıkarmıştır. Rusya faktörü
Suriyedeki krizin temel unsuru olmuştur. Suriyedeki sorunun çözümü Mısır, Libya
ve Tunustakinden farklı olarak büyük bir oranda Rusyanın, özelikle Suriyedeki
çıkarlarının tatmin edilmesinde yatmaktadır dedi.
Rusyanın Suriyede sahip olduğu deniz üssüsünün neredeyse 300 yıldan beri
sıcak denizlere inme arzusunu gerçekleştirmekte etkin rol üstlendiğini vurgulayan
Bozkır, Rusyanın bunu elinden bırakmak istemeyeceğini ifade etti.
-Rusyanın Suriyeye silah satışı-
Rusyanın Suriyeye silah sattığını söyleyen Bozkır, Rusyanın ihracat
listesinde doğal gaz ve petrolden sonra üçüncü sırada silah satışlarının yer
aldığını kaydetti. Rusyanın Irakta kaybettiği pazarı Suriyede muhafaza etmek
isteyeceğini vurgulayan Bozkır, Bu sadece silah satışı değil, bütün ülkenin
güvenliği ve silah sistemini Rusyadan temin edildiği bir ortamdır. Suriyedeki
bir çözümün aslında Rusyanın tatmininden geçtiğini düşünüyorum. En başta
yönetim ne pahasına olursa olsun kalmalıdır noktasından, bugün yönetim
gidebilir ama sonrası ne olacak sorusunu tartışıyor olması da satranç oyunu ile
diplomasiyi yöneten Rusyanın tutumunun göstergesidir diye konuştu.
Türkiyenin komşu ülkede yaşanan bu durumdan etkilendiğini dile getiren
Bozkır, Türkiyenin halkının, 40-50 bin kadar insanını Rus silahları ile katleden
bir rejime değil, halktan yana bir tutum sergilediğini vurguladı. Sonuçlarının
bugün Türkiye için bir sorun oluşturabileceğini, ancak gelecek için önemli
olduğunu ifade eden Bozkır, Türkiyenin tarihte daima halktan yana bir tutum
sergilediğini, değişik ülkelerde gerçekleştirilen katliamlarda da farklı
ülkelerin insanlarına kucak açtığını anlattı.
Bozkırın bu açıklamalarının ardından Rusya Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin
Rusya, Suriyenin ticari ortağı değil, Rusya Suriyeye insanların öldürülmesi
için silah tedarik etmiyor, sadece savunma aracı olarak gerçekleştiriyor, bu
konuda sözleşmeleri uyguluyor. Suriye halkı ne düşünüyor bu konuda- sorusu
üzerine Bozkır, şöyle konuştu:
Kağıt üzerinde Rusyanın Suriyeye silah satmadığı doğru, ama şirketler
satıyor. Bunlar Rus ürünleri, Suriye ordusu Rus teknolojisi kullanıyor, tanklar,
füzeler her şey Rus ürünü. İster devlet tarafından ister şirketler tarafından
üretiliyor olsun, bunlar Rus ürünü. Tabiki bunlar Ruslar tarafından
kullanılmıyor, Suriye ordusu tarafından kullanıyor.
Rusyanın Irakta silah pazarında tek tedarikçi olduğunu, ancak şu anda Irak
pazarından mahrum kaldığını öne süren Bozkır, Rusyanın, Suriyede aynı sonuçla
karşı karşıya kalmak istemediğini kaydetti. Rusyanın oynadığı satranç oyununun
Rus ruletine dönüşmemesini umduğunu vurgulayan Bozkır, bu şekildeki bir yönetim
devam ettiği takdirde daha fazla insanın ölmeye devam edeceğini ifade etti.
Rusyanın, Suriyenin arkasında olduğu için rejimin kendisini daha güçlü
pozisyonda bulacağını söyleyen Bozkır, Rusya da şunu anladı ki bu durum bu
şekilde devam edemez. Rusya artık bir kez daha bu sorunu çözmek istiyor, Suriye
rejimini değiştirerek. Ama bazı garantileri alması gerekiyor. Suriye üzerindeki
avantajların da garanti edilmesini istiyor. Bunun ne zaman ve nasıl olacağını
bilmiyorum diye konuştu.
Amerikanın Irakta, Rusyanın pazarını kaptığını, aynı durumun Suriyede de
yaşanabileceğini ifade eden Bozkır, Rusyanın bu yönde bir garanti almak
istediğini belirtti.
Muhabir: Hatice Özdemir
Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu