TRABZON (A.A) - Zafer Sel - Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ)
Devlet Konservatuvarı Müdür Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Abdullah Akat, tek tonlu
çalgı olan kemençe ile çalıştığı sırada yaşadığı zorluğu aşmak için 4 telli ve 12
tonda ses çıkarabilen kemençe yaptı.
Aynı zamanda Müzikoloji Bölüm Başkanı da olan Akat, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, kemençenin bir karar sesi olan tek tonlu çalgı olduğunu belirterek,
Kemençe ile ancak bir karar ses üzerinden çalabilirsiniz. Bu nedenle de
çalışmalarım sırasında sürekli bir kaç kemençe kullanmak zorunda kalıyordum. Bu
ihtiyaçtan yola çıkarak 3 ve 4 telli kemençe ürettik ve farklılıklarını
belirledik dedi.
Kemençenin günümüzde artık orkestralarda da kullanılan bir çalgı haline
geldiğini ifade eden Akat, Kemençe topluluk içinde çalınıyor ve dolayısıyla
karar sesi çok önemli. Hangi karar sesinde hangi kemençenin ne kadar iyi çaldığı
çok önem kazanmış durumda. Kemençeciler nota alma, çalışma yapma durumunda veya
sahnede 2-3, hatta daha çok sayıda kişiye, ezgiye hitap etmek durumunda kalıyor.
Bu yüzden de son dönemde kemençe koydukları kutuları git gide büyümek zorundaydı.
Bir kaç kemençe kullanmak zorunda kalıyorlardı diye konuştu.
Yrd. Doç. Dr. Akat, arşivlerde kendisi gibi nota yazmak üzere çalışan
kişilerin ise 10un üzerinde kemençesi olması gerektiğini anlatarak, şöyle devam
etti:
Çok sayıda kemençe almak ve taşımak ayrı bir zorluk. Dolayısıyla biz bu
kemençede klavyenin altından kızaklar açtık ve bu kızakların üzerinde hareket
eden aparat yardımıyla boyun yapısını biraz değiştirerek, çoklu kemençe adını
verdiğimiz bu kemençeyi oluşturduk. Bu sayede tek kemençeyle istediğimiz tonda
ses çıkarabiliyoruz. Üç telli kemençe 5-6 tonda kemençenin ses özelliklerini
bozmadan çıkabiliyor. 4 telli kemençeyle ise pnömatik dizideki 12 sesi de bulmuş
oluyoruz. Böylece tek kemençeye 12 kemençe sesini sığdırmış olduk.
-Patentin ardından kemençeler seri üretilecek-
Kemençenin prototipini Maçka ilçesindeki kemençe ustası Eyüp Eyüboğlunun
hazırladığını belirten Akat, Ustamız bize iki adet prototip hazırladı. Daha
sonra da Türk Patent Enstitüsüne müracaat ederek patent işlemini başlattık.
Patentinin, önümüzdeki bir kaç ay içinde gelmesini bekliyoruz. Devamında da
kemençelerimiz seri üretime geçecek dedi.
Yrd. Doç. Dr. Akat, hazırladıkları kemençenin boyun yapısının, 51 ile 65
santim arasında ebatları değişen standart kemençeden biraz daha uzun olduğunu
ifade ederek, şunları kaydetti:
Bu kemençe akademisyenler ve arşivciler ile müzikoloji eğitimi verilen
kurumlarda çok büyük avantajlar sağlayacak. Ayrıca sahne müzisyenleri için de çok
avantajları olacak. Çünkü ayrı ayrı solistlere eşlik ediyorsa ve solistlerin sesi
ayrı ayrıysa iki, üç kemençe taşımayacak. Tek kemençeyle onlara gayet rahat
şekilde eşlik edebilecek. Bu teknik açıdan da çok büyük avantajlar sağlıyor,
çünkü ayrı ayrı tonlamak gerekir. Dolayısıyla tek kemençeyi tonladığınız zaman
hepsini tonlamış olacaksınız.
Muhabir: Tuğba Yardımcı Mısır
Yayıncı: Murat Kaban