RİZE (A.A) - Tuğba Yardımcı Mısır - Sağlık Bakanlığı Kanser
Daire Başkanı Doç. Dr. Murat Gültekin, Türkiyede kanser kontrolünün stratejik
öneme haiz olduğunu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğanın 2023deki dünyada ilk 10
ekonomi hedefine, başarılı bir kanser kontrol politikasını gerçekleştirmeden
ulaşılmasının mümkün olamayacağını söyledi.
Gültekin, Türk-Alman Jinekoloji Eğitim, Araştırma ve Hizmet Vakfı (TAJEV)
tarafından yürütülen Sadece Benim İçin-Rize sosyal sorumluluk projesinin
İsmail Kahraman Kültür Merkezinde düzenlenen toplantısının açılış bölümünde
yaptığı konuşmada, Sağılık Bakanlığının son yıllarda çok iyi derecede kanser
verilerine sahip olduğunu, bunları da kamuoyuyla sürekli paylaştığını ifade etti.
Bazen bakanlık yetkililerinin veri sakladığı yönünde algılar oluştuğunu,
böyle bir durumun söz konusu dahi alamayacağını dile getiren Gültekin, Halbuki
kanser konusunda bizim böyle bir endişemiz olamaz. Dünyada kanseri kontrol altına
almış 6 ülke var. Bunun dışında dünyanın bütün ülkelerinde kanser artıyor. Biz de
diyoruz ki Türkiyede de artıyor ve artacak. 2030lu yıllara kadar. Önemli olan
bu artışın farkında olmamız ve bunun önlemlerini almamız diye konuştu.
Gültekin, 2023, 2025, hatta 2030lu yıllara kadar Türkiyede de kanser
artışı beklediklerini vurgulayarak, şöyle devam etti:
Ama biz bütün halkımıza sakin olun, panik yapmayalım diyoruz. Biz bunların
farkındayız, gerekli önlemleri aldık ama kanserle mücadele uzun soluklu bir
mücadele. Bunların yanıtını bir yılda alamıyorsunuz. Hamileleri yakaladın mı
hemen sonucu alabiliyorsun ama kanserde öyle değil ve politik süregenlik çok
önemli. Sayın Başbakanımızın kanser konusunda politik istikrar vesilesiyle yapmış
olduğu yatırımlar inşallah ülkemize 2023lerden sonra meyvelerini verecek. Pek
çok dünya ülkesinde siyasi istikrarlar kısa süreli yatırımlar yapar. Gelir
Rizeye müthiş bir radyoterapi merkezi açar, kurtarır gününü ama onun Rizeye,
ülkeye faydası yok. Halbuki esas tartışmamız gereken konu Rizede sigara içiliyor
mu- Sigara ne yapacak 2030lu yıllarda Rizeye. Yani koruyucu önlemler çok
önemli.
-Yılda 150 bin kişiye kanser teşhisi konuluyor-
Kanserin dünya ekonomilerini sarsan bir hastalık olduğuna dikkati çeken
Gültekin, sözlerini şöyle sürdürdü:
Türkiyede kanser kontrolü stratejik öneme haizdir. Başbakanımızın
2023deki dünyada ilk 10 ekonomi hedefine başarılı bir kanser kontrol
politikasını gerçekleştirmeden ulaşmamız mümkün değildir. Bazı dünya devlerini de
batıracak olan kanserdir. Mesela Çin ekonomisini buna örnek alabilirsiniz. Çok
yoğun sigara içilmeye başlandı ve giderek artıyor. Çin bunu kontrol altına
alamazsa 2050de 1.7 milyar nüfusuyla milyonlarca akciğer kanseri Çini bekliyor.
Devletin ekonomisini de kökünden etkileyen bir hastalıktır kanser ki biz şu anda
Avrupada sadece tedaviye harcadığı paraya baktığımızda Türkiye 6. sıradadır.
Dolayısıyla hep beraber inşallah bunları kontrol altına almalıyız ki ülkemiz hak
ettiği dünyanın ilk 10 ekonomisine girsin, sağlıklı nesiller yetiştirelim.
Gültekin, verilere göre yılda 150 bin kişiye kanser teşhisi konulduğunu
belirterek, Dünyanın pek çok ülkesiyle kıyasladığımızda dünyadaki kanser
ortalamasının halen altındayız. Ama bu demek değil ki oh oh diyelim, horon
oynayalım, biz bunun önlemini alacağız dedi.
Sağlıkta dönüşümde aktif kanser kayıtçılığı merkezleri kurduklarını ifade
eden Gültekin, İl il, sokak sokak hangi hastamız kanser olmuş bakıyoruz. Siz
diyorsunuz ya baz istasyonu kanser mi yaptı, biz o mahallelerimizdeki olguları
tek tek toparlamaya çalışıyoruz. Her geçen gün kanser istatistiklerimiz düzeldi.
Bu artışın önemli bir nedeni de buydu. Böyle olunca da bu istatistiklere yansıdı,
ama tabi ki gerçek bir kanser artışı da vardır diye konuştu.
-Ülkemde görülen kanserlerin 3de 2si sigaraya ve obeziteye bağlıdır-
Gültekin, Türkiyede erkeklerde en sık görülen kanser türlerinin akciğer,
prostat ve mesane, kadınlarda ise meme ve troid kanserleri olduğunu vurgulayarak,
şunları kaydetti:
Ülkemde görülen kanserlerin 3de 2si sigaraya ve obezitiye bağlıdır. O
zaman Çernobili de konuşalım ama onu konuştuğumuz kadar sigarayı, obeziteyi de
konuşalım. Rizede dün açık havada bir düğün gördüm, katılanların yüzde 65-70i
sigara içiyordu. Biz bu sigarayı bırakmadan, kilolarımızı vermeden olmaz.
Karadenizin diğer bölgelerle, İç Anadolunun diğeriyle farkı var mı- Yok, böyle
bir fark bakanlık verilerimize göre söz konusu değil.
Gültekin, 2023de kanseri kontrol altına alabilmek için her vatandaşın
taranması gerektiğini vurgulayarak, Sabaha kadar uyuyamıyorum. 15 milyon
vatandaşı taramakla yükümlüyüm ben. Bu farkındalıkla oluyor. Buradan hepinize
yalvarıyorum, Rizede bu konuları tartışalım ama ne olur mamografilerimizi,
bağırsak kanseri taramalarımızı göz ardı etmeyelim dedi.
Doğu Karadenizdeki kanser sıklığı ile diğer bölgelerdeki kanser sıklığı
arasında fark bulunmadığını belirten Gültekin, Rahim ağzı kanseri yapan HPV
virüsü, cinsel yolla bulaşıyor. Nataşalarla artış mı oldu diye baktık Karadeniz
Bölgesinde diğer bölgelere göre belirli bir fark bulunmadı diye konuştu.
-Kürtaj ve sezaryen tartışmaları-
Gültekin, aile planlaması programlarının basın tarafından tartışıldığını,
doğrunun da ancak tartışılarak bulunabileceğini ifade ederek, şunları söyledi:
Bunları tartışıyorsak, her şeyi tartışalım. 30 yıldır kanseri bildirin
diye yasa var ama kimse bildirmiyorsa onu da tartışalım, niye bildirmiyorsun
diye veya ben uluslararası kitabı olan, 65 tane uluslararası makalesi olan bir
adam olarak üniversitede yer bulamadıysam kendime, onu da tartışalım. Niye acaba
bu kadar bilimsel çalışan bir adam üniversitede yer bulamıyor veya ben
kadınlarıma davet gönderiyorum, bu davetimle mamografiye gelme oranı yüzde 12.
Çünkü, benim memem normal, niye gideyim diyor. Niye gelmiyor benim kadınım bunu
da tartışalım. Kürtajı da sezaryeni de tartışalım. Tartışmaktan korkmayalım,
doğru yolu ancak böyle buluruz.
Kadın doğum uzmanı olduğunu anımsatan Gültekin, eşinin bir süre önce
sezaryenle doğum yaptığını anlatarak, Hanım korktuğu için sezaryen olmak
istedi. Demek ki bende de hata var. Ben kadın doğumcu olarak hanımı normal doğuma
ikna edemedim. Bunları tartışmalıyız, tartışmadan doğru yolu bulamayız dedi.
TAJEV Başkanı Prof. Dr. Cihat Ünlü, projenin önce 2008 yılında Bingölde
uygulandığını söyledi. Ünlü, vakfın, ülkenin her yerindeki hekimlerin eğitimi ve
diğer aktivitelere katılımlarıyla ilgili olarak her türlü çalışma ve çabayı
sürdüreceğini belirtti.
Toplantıyı, Rize Vali Vekili Hakan Burak Uz, Rize Recep Tayyip Erdoğan
Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Arif Yılmaz, Rize Belediye Başkanı Halil Bakırcı,
Sağlık İl Müdür Mustafa Tepe, TAJEV Sosyal Sorumluluk Projesi Başkanı Doç. Dr.
Batuhan Özmen, diğer ilgililer ve vatandaşlar izledi.
Yayıncı: Murat Kaban