AFYONKARAHİSAR (A.A) - Mustafa Güngör - Serdar Yılmaz -
Afyonkarahisarda üniversite tarafından geliştirilerek maddi destek sağlanan
projeyle Türkiyede sayıları 85 bine kadar düşen manda neslinin korunması, et ve
süt veriminin artırılması hedefleniyor.
Türkiyede sulak alanların azalması, meraların tarım ve sanayi arazilerine
dönüşmesi gibi nedenler, sığır alt familyasından manda türünün sayısının hızla
azalmasına yol açtı. 1982 yılında 1 milyon olan manda sayısının, 2010daki
sayımda 85 bine kadar düştüğü belirlendi.
Söz konusu tespitler doğrultusunda manda yetiştiriciliğinin teşviki için
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca teşvik paketi oluşturuldu. Afyon Kocatepe
Üniversitesi (AKÜ) Veteriner Fakültesi de manda yetiştiriciliğinin
sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla proje geliştirdi.
Türün sürdürülebilirliğini sağlamak için Türkiyenin 4 bölgesinden toplanan
173 baş manda, fakültenin Afyonkarahisar-Konya yolundaki çiftliğinde toplanarak
yetiştiriciliğine başlandı. Hayvanların sayısal artışı yanında ürün verimi ve
kalitesini artırmaya yönelik tesis projesi de hazırlandı.
-Sucuğa manda eti, kaymağa manda sütü lezzet veriyor-
Projenin koordinatörlüğünü yürüten AKÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi
Doç. Dr. Emine Hesna Kandır, AA muhabirine, Modern Manda Yetiştiricilik
Sistemi projesi kapsamında kurulacak tesisin, Türkiyede manda
yetiştiriciliğinde örnek bir tesis olacağını ve bu tesislerde gerçekleştirilecek
bilimsel araştırmalarla manda yetiştiriciliğine katkıda bulunulacağını söyledi.
Yurt içi ve dışında birçok manda yetiştiriciliği tesisinde yaptıkları
araştırmalara göre projeyi geliştirdiklerini belirten Doç. Dr. Kandır, şöyle
devam etti:
Modern Manda Yetiştiricilik Sistemi, halen manda yetiştiriciliğinin
sürdüğü fakültemizin 1800 dekar araziye sahip çiftliğinde kurulacak. Hedefimiz;
modern ve hayvan refahına uygun tesiste, sahip olduğumuz gen havuzuyla kaliteli
damızlık manda yetiştiriciliği yapmak, mandalardaki verim miktar ve kalitesinde
artışı sağlamak, bölgedeki manda yetiştiricilerine örnek olup bilinçli
yetiştiriciliğe teşvik etmek.
Zafer Kalkınma Ajansına başvurarak destek istediğimiz proje incelendi ve
100 üzerinden 86,5 gibi yüksek bir puanla desteklenmeye hak kazandı. AKÜ
Rektörlüğü ile Zafer Kalkınma Ajansı arasında imzalanan protokol gereği 1 milyon
275 bin lira maliyet bedeli olan projeye yüzde 50 hibe desteği verildi. 18 ayda
tamamlanacak projeyle manda yetiştiriciliğinde örnek tesisler kurarak ses
getireceğimizi düşünüyoruz.
Doç. Dr. Kandır, Afyonkarahisarın meşhur ürünlerinden sucuğa manda etinin,
kaymağa da manda sütünün lezzet verdiğini dile getirerek, manda etinde kolesterol
düzeyi ve yağ oranının çok düşük, manda sütünde ise yağ, protein, besin oranının
diğer çiftlik hayvanlarına göre yüksek olduğunu anlattı.
Hastalıklara karşı çok dirençli olan mandalarda ilaç kullanımına gerek
kalmadığını ve bundan dolayı ürünlerinin saf ve doğal olduğunu bildiren Doç. Dr.
Kandır, Son yıllarda doğal ürünlere ilginin artmasıyla yakın gelecekte manda
ürünleri de en çok aranan besinler arasında yer alacak diye konuştu.
Yayıncı: Mürsel Çetin