BAYBURT (A.A) - Abdulkadir Nişancı - Bayburtta, eşi 10 yıl önce
elektrik akımına kapılarak telef olan leylek, o tarihten itibaren sert geçen kışa
rağmen göç etmiyor. Yöre halkı, 10 yıldır Arpalı Merkez Camisinin kubbesindeki
yuvayı kullanan leyleğin, eş hasretinden dolayı göç etmediğine inanıyor.
Yörede kuş türleri üzerine çalışma yürüten Bayburt Üniversitesi Eğitim
Fakültesi İlköğretim Fen Bilgisi Öğretim Görevlisi Abdurrahman Sefalı, AA
muhabirine yaptığı açıklamada, leyleklerin göçmen kuşlar olduğunu, Türkiyeye
genellikle havaların ısınmaya başladığı mart-nisan aylarında Afrikadan gruplar
halinde göç ettiklerini, ağustos-eylül aylarında ise geri döndüklerini anlattı.
Leyleklerin 4 yaş civarında üremeye başladığını dile getiren Sefalı, Mart
ayında ülkemize gelen leylekler yetişkin, tecrübeli, üreme amaçlı gelen
leyleklerdir. Nisan ayında gelenler ise genellikle yazı geçirmek için gelen,
çoğunlukla üremeyen genç leyleklerdir dedi.
Bayburtun, zengin akarsular ve sulak alanlar sayesinde bazı göçmen kuşların
uğrak yerlerinden olduğunu, bu kuşlar arasında leyleklerin de bulunduğunu dile
getiren Sefalı, şunları söyledi:
Sürüler halinde Bayburta gelen ve birkaç ay burada kalıp üreyen bazı
göçmen kuşlar, sert geçen kış öncesi ılıman yerlere göç ederler. Bilimsel
kaynaklarda göçmen kuşların sakat ya da yaralı olmaları halinde, bazen de kışın
ılıman geçtiği yerlerden göç etmedikleri belirtilmektedir. Ancak bu Bayburt için
geçerli değildir. Göçmen kuşların kışın oldukça sert geçtiği Bayburtta kalması
neredeyse imkansızdır. Arpalı Beldesindeki yuvasından herhangi bir sağlık sorunu
olmamasına rağmen 10 yıldır göç etmeyen leylek ise bilimsel kaynakların aksine
hareket etmektedir.
Leyleğin uçmasını engelleyecek sağlık sorunu ya da sakatlığı bulunmadığını
ifade eden Sefalı, şöyle devam etti:
Leylek rahat bir şekilde uçabiliyor. Çevredeki vatandaşların verdiği
bilgiye göre 10 yıl önce eşi elektrik direğinde akıma kapılarak telef oldu.
Leylek de onun üzerine artık göç etmedi. Bütün akranları, bütün yavruları
giderken kendisi burada kışı geçirmekte. Leylekler yaklaşık 20-30 yıl yaşar.
Bizim leyleğimiz 10 yıldır burada, yaşlı, tecrübeli bir leylek, göç etmesi
lazımdı. Tabi halkın dediğine göre eşini kaybettiği için göç etmiyor ama bilimsel
bir temeli vardır mutlaka diye konuştu.
-Diğerleri göç ediyor, o kalıyor-
Belde sakini 72 yaşındaki İsmail Hakkı Irmak ise leyleğin 10 yıldır göç
etmediğini belirterek, Eşinin telef olduktan sonra buradan gitmedi. 10 yıldır
kışları tek başına burada kalıyor. Eşinin ölümünden çok etkilendiğini
düşünüyoruz dedi.
Leyleğin geceleri Yukarı Kırzı Köyündeki ılık su kaynağı çevresinde
geçirdiğini ifade eden Irmak, Güneş doğduktan sonra tekrar buraya geliyor.
Gündüzleri burada, yuvasında kalıyor. Soğuk kış boyunca hayatını bu şekilde
sürdürüyor diye konuştu.
Leyleğin ilkbaharla birlikte beldeye gelen leyleklerle çiftleştiğini dile
getiren Irmak, şöyle devam etti:
Onlardan bir eş seçiyor kendine, yavru yapıyorlar burada. Yavrularını
yetiştirip uçuruyor. Onlar sonbaharda diğer leyleklerle göç edip gidiyor, o
burada kalıyor 10 yıldır. Çevredeki akarsulardan besleniyor. Belde halkı hiçbir
şeyine dokunmuyor, elinden geldiğince besliyor, ona yardımcı oluyor.
Arpalı Merkez Camisi İmam Hatibi Ahmet Dölek ise 4 yıldır camide görev
yaptığını ifade ederek, Bu camide göreve başladığımda leylek caminin
kubbesindeki yuvasındaydı. Yaz kış buradan hiç gitmiyor. Halkın dediğine göre eşi
öldüğü için 10 yıldır burayı terk etmiyor. Geçtiğimiz yıl kışın çok sert
geçmesine rağmen gitmedi. Elimizden geldiği kadarıyla yuvasını muhafaza etmeye
çalışıyoruz. İnşallah daha uzun yıllar burada kalır. Leylek beldenin simgesi oldu
artık dedi.
Yayıncı: Murat Kaban