KÜTAHYA (A.A) - Kütahyanın Gediz ilçesinin, 1970 yılında
yaşanan 7,1 büyüklüğündeki depreme kadar merkezi olan ve şimdi Eskigediz
beldesi adıyla varlığını sürdüren 5 bin 500 yıllık yerleşim alanındaki tarihi
binalar, Beypazarı ve Safranboludaki gibi turizme kazandırılması amacıyla aslına
uygun olarak onarılıyor.
Eskigediz Belediye Başkanı Feridun Altıntop, gazetecilere yaptığı
açıklamada, beldenin, Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun
1992 yılında aldığı kararla arkeolojik, doğal ve kentsel sit alanı ilan
edildiğini anımsattı.
Tarihi Kentler Birliği üyesi olduklarını belirten Altıntop, beldedeki tarihi
evlerin restore edilip Ankaranın Beypazarı ve Karabükün Safranbolu ilçelerinde
olduğu gibi turizme kazandırılması amacıyla iki yıldır yoğun çalışma
yürüttüklerini anlatarak, şöyle devam etti:
Beldemizi tüm tarihi zenginlikleriyle koruyarak, iç ve dış turizme yönelik
çekim merkezi haline getirmeyi planlıyoruz. İki yıldır yürüttüğümüz yoğun
girişimler sonucu beldemizdeki tescilli sivil mimarlık örneği yapı sahiplerine
eski yapı düzenleme ve restorasyon konusunda çeşitli kolaylıklar getirildi.
Eskigediz Evlerini oluşturan bu tür yapı sahiplerini belediyemiz aracılığıyla
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne proje
yardımı ve projesi hazırlanan binalar için uygulama yardımı başvuruları
yaptırıldı.
-Bu yıl 16 bina restore ediliyor-
Altıntop, bu yıl Eskigedizde 16 binanın proje, 16 binanın da uygulama
yardımı almaya hak kazandığını dile getirerek, restore edilecek 16 yapı için bina
başına 30 bin lira olmak üzere toplam 480 bin lira ödenek tahsis edildiğini
anlattı.
İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğünce yer teslimleri yapılarak yüklenici
firma ekiplerince restorasyona başlandığını ifade eden Altıntop, 16 binanın
öncelikle çatılarıyla dış cephedeki sıva, kapı ve pencere işlerinin yapılacağını
kaydetti.
Geçen yıl 13 binaya proje, 8 binaya restorasyon yardımı yapıldığını
hatırlatan Altıntop, 3 bin 261 nüfuslu kentin tarihi zenginliklerinden hiçbir şey
kaybettirmemeye kararlı olduklarına dikkati çekerek, Eskigediz Evlerini
restorasyonla koruyarak, Beypazarı ve Safranbolu gibi turizm merkezi haline
getirmeyi planlıyoruz dedi.
-42 yıl önce bin 86 kişinin öldüğü büyük deprem unutulmuyor-
Bazı tarihi kaynaklara göre, Kutsal Attis için Kadys adıyla kurulan 5
bin 500 yıllık geçmişe sahip Eskigediz, Kimmerler, Persler, Büyük İskender
İmparatorluğu, Bitinya ve Bergama krallıkları, Roma ve Bizans imparatorluklarına
yerleşim alanı ve piskoposluk merkezi olarak hizmet verdi.
Umurbey tarafından 1313 yılında fethedilerek Germiyanoğulları Beyliğine
bağlanan Eskigediz, 1390da Osmanlı Devletine katıldı.
Gazanferağa ve Sunullah Çelebi külliyeleri, Muratbey Zaviyesi ve İsabey
Camisi gibi anıt yapılarla tarihi zenginliğini artıran Kadys, önce Gedüs,
sonra Gediz olarak anılmaya başlandı. 1670li yıllarda 2 bin konutlu bir
yerleşim alanı haline gelen kentte, 1866da belediye kuruldu. Yangınlar ve sel
felaketleriyle zor dönemler geçiren Gediz, 1944 depreminde 13 can verdi.
1970te meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde ise bin 86 kişi öldü,
binlerce konut adeta yerle bir oldu. Felaketin ardından Gediz ilçe merkezi, 6
kilometre güneybatıdaki alana nakledildi, eski yerleşim alanı da Eskigediz
adıyla belde olarak kaldı.
Muhabir: Mehmet Altıntaş / Sedat Gök
Yayıncı: Mürsel Çetin