ADANA (A.A) - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Eski Yargıcı
ve CHP İzmir Milletvekili Rıza Türmen, Anayasa Mahkemesinin AİHMin yaptığını,
nasıl karar verdiğini iyi görmesi lazım ve bunu sindirmesi lazım dedi.
Adana Barosu Başkanı Mengücek Gazi Çıtırık, baro tesislerinde düzenlenen
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru konferasında yaptığı konuşmada,
yurttaşın hak arayışının ve adalete erişmesinin en temel güvencesinin sosyal
hukuk devleti içerisinde sağlanmış olması gerektiğini belirtti.
Çıtırık, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkının 12 Eylül 2010 Anayasa
değişikliği referandumu ile Anayasanın 148. maddesine eklendiğini belirterek,
Anayasa ile güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerden Avrupa İnsan
Hakları Sözleşmesi (AİHS) kapsamında kalanlardan birinin kamu gücü tarafından
ihlal edilmesi durumunda Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı tanınmıştır
dedi.
Türkiyenin Avrupa Konseyinin kurucu üyelerinden olduğunu anımsatan Çıtırık,
şöyle devam etti:
1954 yılında da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine taraf ülke sıfatını
almıştır. 1987 yılında bireysel başvuru yolunu kabul etmiş, 1990 da AİHMin
zorunlu yargı yetkisi kabul edilmiştir. Aradan geçen 23 yıllık zaman dilimine
bakıldığında Türkiyede AİHMin güvence altına alınmış temel hak ve
özgürlüklerinin ciddi şekilde ihlal edildiği ve Ruya ile yarış halinde olduğu
gözlenmektedir. AİHM ve Avrupa Konseyi sonuç olarak bakıldığında artık önüne
gelen bu yoğun başvurulardan dolayı iç hukuk yollarının etkili bir şekilde
yürütülebilmesi için Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru şikayet düzenlemesini
getirmiştir. Bu uygulamalar İspanya ve Almanyada başarılı olmuştur. Her ne kadar
bugün kendi yapısında değişiklikler yapılması istense de, Anayasa Mahkemesini
hukuk devletinin güvencesi olarak görmekteyiz.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Eski Yargıcı ve CHP İzmir Milletvekili
Rıza Türmen, 12 Eylül 2010 Anayasa değişikliği Referandumu ile Anayasa
Mahkemesi-ne bireysel başvuru hakkının tanındığını ve 23 Eylül 2012de uygulamaya
başladığını söyledi.
Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkileri bakımından Türkiyedeki en üst
mahkeme olduğunu anımsatan Türmen, şunları kaydetti:
Verdiği kararlar kesin olan en üst yargı organı. Fakat bireysel başvuru
bakımından Anayasa Mahkemesinin yanında ve üstünde başka bir mahkeme var; AİHM.
Başvuru yapanların bunu iyi görmesi gerekir. Anayasa Mahkemesinin burada yaptığı
iş biraz vekaleten yapılan bir işe benziyor. Anayasa Mahkemesi, AİHMe vekaleten
aslında bireysel başvuruları kabul edecek karara bağlayacak. O nedenle Anayasa
Mahkemesinin AİHMin yaptığını nasıl karar verdiğini iyi görmesi lazım ve bunu
sindirmesi lazım. AİHM, vekaleten bu işi Anayasa Mahkemesine verdiği için bir
süre izleyecek.
Anayasa Mahkemesi Raportör Hakimi İbrahim Çınar ve Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Selin Esen, Anayasa Mahkemesine kişisel başvuru
hakkında bilgiler verdi.
Muhabir: Aykut Ünlüpınar
Yayıncı: Anıl Bağrık