MERSİN (A.A) - Tarım Gıda ve Hayvancılık Bakanlığınca çıkarılan
Islahçı Hakları Yasasının fidancılıkta rastgele aşı gözü alma devrini
bitirdiği, gıdaların izlenebilirliği ve bilimsel çalışmaların sahaya yansımasını
artırdığı bildirildi.
ALATA Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürü, Islah ve Genetik Uzmanı
Dr. Davut Keleş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı tarafından 2004te çıkarılan Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı
Haklarının Korunmasına İlişkin Kanunun Ar-Ge çalışmaları açısından son derece
önemli olduğunu söyledi.
Yasanın Ar-Ge yapanlar arasında farkındalık oluşturduğunu, özel sektörün de
artık yavaş yavaş işin farkına varmaya başladığını ifade eden Keleş, ancak
özellikle fidancıların yasanın hala farkında olmadıklarını savundu.
Yasanın, geliştirilen çeşitlerin ıslahçı haklarını alan firmaların diğer
firmalara göre öne çıkmasında yeni fırsatlar oluşturduğunu kaydeden Keleş,
yasayla haksız rekabet önlendiği için firmaların daha büyük yatırımlar
yapabildiğini bildirdi.
Keleş, yasanın Ar-Gede çalışanların emeğinin zayi olmasını önlendiğini dile
getirerek, şunları söyledi:
Yasa çerçevesinde bir şey geliştirdiğiniz zaman ondan elde edilen gelirin
yüzde 50si kuruma, yüzde 50si o projede çalışan ekibe veriliyor. Böylece ekip
daha çok motive oluyor ve araştırmanın sonuçlarının sahaya yansıması daha fazla
oluyor. Eskiden yapılan Ar-Ge çalışmalarının teknolojiye dönüşmesi, sektöre
ulaşması, ekonomiye katılması çok sıkı olarak takip edilemiyordu. Kurumun
inisiyatifine kalıyordu. Bu yasayla birlikte işi geliştiren insanlar da bunun
paraya dönüşmesini istiyor ki, yüzde 50 hak alabilsin.
Yasal düzenlemenin diğer bir boyutunun da tüketicilerin sağlıklı gıdaya
ulaşması olduğunu anlatan Keleş, şöyle devam etti:
Fidancılık sektöründe yeni yeni hayata geçmeye başlayan uygulamaya göre,
eskisi gibi artık Ahmet beyin, Mehmet ağanın bahçesinden aşı gözü alınarak veya
bazı kurallara uymadan fidan üretme dönemi bitiyor. Hangi kurum fidan çeşidi
geliştirmişse o kurumdan materyali yasal prosedürlere uyarak almanız gerekiyor.
Bu kapsamda, yerli fidancılarımız çalışmalarını yaparsa büyük avantaj elde
edecektir. Şu an Türkiye fidan ihracatı yapamıyor. Ama bu şekilde kurallara uygun
şekilde hareket edilirse fidan ihracatının da önü açılır. Bizim gibi araştırma
kurumlarının yapmış oldukları Ar-Ge sonuçları daha etkin bir şekilde görülür.
Ekonomiye yansıyacağı için verim ve kalite artar. Aşı gözü veya damızlık materyal
rastgele yerlerden değil araştırma enstitülerinden veya bunu geliştiren kurum ve
kuruluşlardan alındığı zaman kaliteli verimli, tüketiciler içinse gıda güvenliği
konusunda herhangi sıkıntısı olmayan ürünler olacak.
Muhabir: Zuhal Uzundere Kocalar
Yayıncı: Tevfik Işık