Sınır önce zihinde başlar.
El-Hayati
Kitapla olan dostluğumuzu yitirmeyi en büyük kayıp sayalım. Vefasız dost diyeni çok duydum ama vefasız kitap diyene şahit olmadım. Her varlık bir kalem, insan ise hem kalem hem kitap. Varlık ise ilahi bir kütüphane.
Binlerce yıl önce yaşayan Sokrates’in bir sözüne yolculuk, İbn-i Haldun veya Zemahşeri, Fahreddin Razi ile insibağ, Ruskin, Russel, veya Emerson ile bilgece bir hasbihal, Hay bin Yakzan’ın zihin dünyasını okumak, hepsi kitap haline gelmiş sayfalar ile mümkün.
Zihin, üzerine tekrar tekrar yazı yazılan bir tablete benzer. Okumak ve okuduklarımızı fikir dünyamızda içselleştirmek, fikri irfana, bilgiyi bilgeliğe çevirebilmek esas olsa gerek.
Nice yüksek eğitim almış insanlar vardır sadece okurlar ama düşünmez, okuduklarını içselleştiremezler. Okuduklarından hayatlarına, pratiğe yansıyanı pek azdır. Okumadan yaşamak bir çeşit ölüm, sadece canlı olma halidir.
Kalpsiz akıl olmaz, sadece aklına âşık olarak da hayat hedefine varmaz. Aklın almadığını kalp alır çoğu zaman.
Mozart etkisinde iç ve dışa ait sistemli düşünme ve okuma ile beyin sıra dışı düşüncelere açılabilir. Ama sistemli düşünme, okuma şart. Tasavvuf erkanında tahhayyül, tasavvur, tahakkul, tasdik, izan, itikad silsilesi vardır, anahtarı ve tasdiki ilimdir, okumaktır.
Okumak maden işçiliği veya kuyumcu hassasiyeti ister. Öncelikle okuyacağınız yazarı, kitabı seçmek çok önemlidir. Size bir şeyler vermeyecek, yeni pencereler açmayacak, kendini tekrar eden yazarları, kitapları okumanın çok bir faydası yoktur. Didaktik eserlerde tercih meselesidir. Tolstoy zamanla sadece fikirlerini dayatan bir yazara dönüşmüştür. Ama yazılan her kelimenin ve satırın muhakkak bir alıcısı olacağı da unutulmamalıdır. Doğru seçimi yaptıktan sonra elinize dantelanızı alıp, ince işçiliğe başlayabilirsiniz. Altını çizerek okumak, çizili yerleri tekrar okumak, notlar almak sizi kitabın gerçek sahibi yapar. Yazarın zihin dünyasından enfes değerli taşlar, zümrüt, elmas, yakutlar çıkarabilirsiniz. Ve kendi dimağınızda yoğurup yaşamınıza faydalı hale dönüştürebilirsiniz.
Respect Okulu'nun ( https://turkce.respectgs.us/ )
Hocaefendi'nin Kütüphanesi ( https://turkce.respectgs.us/risale-ve-hizmet-arastirmalari-merkezi/hocaefendinin-kutuphanesi/ ) isimli ufuk sınırlarını zorlayan yeni projesi de 1200 ü aşkın Fethullah Gülen Hocaefendi’nin okuduğu ve zihin dünyasına etki eden kitapların, yazarların analizini, özetlerini, müzakerelerini içeriyor. Proje; Mehmet Akif, Nurettin Topçu, Merginani, İkbal, Cabiri, Peyami Safa, Zuhayli, Gökalp, Yahya Kemal, Şeriati, Aristo, Russel, Bacon, Kafka, Nietzsche, Balzac, Rousseau gibi referans yazarlar ve eserlerini kapsıyor. Kerim Balcı koordinasyonu ile gerçekleşen projeye şimdilik 122 gönüllü destek oluyor.
Aristo’nun tasavvuri mantığının önüne Batı'dan Descartes, Bernard Russel, Bacon, Doğu’dan Bediüzzaman gibi dahiler, riyazi düşünce ve mantığı ortaya koymuşlardır. Bu yeni mantık telakkisi ile varlık yeniden anlam kazanmış, sadece sezgi ve mistizmle değil, bilim ve bilgi ile varlığın yeniden keşfi başlamıştır. Bilgi, biz insanlığı bilgeliğe, hikmete, irfana götürmedikten sonra bir anlam ifade etmeyecektir. İnsan merkezli, sosyolojik tahliller, insanın anlam arayışına bulunacak cevaplar, çalışmalar geleceğin dünyasını yaşanır kılacaktır.
Seneca'nın söylediği gibi, herkes aklını kullanmak yerine inanmayı tercih eder. Günümüz gerçekleri ile dürüstçe yüzleşmek için okumalı, fikirlerimizi tazelemeli, yeni perspektiflerden dünyaya bakabilmeliyiz. Geçmişe takılı yaşamak bizi geleceğe taşımaz.