“Merkez Bankası’nın (TCMB) kasasında ne kadar döviz rezervi kaldı?” sorusu kaç gündür sosyal medyada tartışılıyor. 

Sadece Türkiye’de değil tartışma. Moody’s, Fitch ve Standard & Poor’s gibi yatırımcıların akıl hocasısayılan kuruluşlar da Türkiye’nin döviz rezervlerinin tükendiğine dair ciddi iddialarda bulundu. 

Financial Times ve Bloomber gibi piyasalara yön veren iki mecrada net rezervlerin 3 milyar dolara kadar gerilediği belirtildi.

Merkez Bankası'nın tablolarını işimiz gereği anlık takip ediyoruz. Elimizde en güncel verii 18 Nisan'a ait. Bu tarihte net döviz tutarı altın ve kamu hariç 12,1 milyar dolar olarak görünüyor.  

Yalnız 12,1 milyar dolar birebir TCMB’ye ait kabul edilemez. Zira o tutarın içinde swap (takas) dövizi de var. 

Swap karmaşık bir mekanizma olsa da basit haliyle anlatayım: 

O esnada alınan dövizler Merkez Bankası rezervine artış olarak yansıyor. Dolayısıyla piyasadan belli bir vade için alınmış dövizi doğrudan TCMB’nin istediği gibi kullanabileceği bir rezerv olarak kabul etmek mümkün değil. 

Neticede banka da o dövizi vadesi dolduğunda hesap sahibini geri ödeyecek. 

Altın hariç tutulduğunda 18 Nisan itibarıyla Türkiye’nin net döviz rezervinin eksiye düştüğü görülüyor. 

Brüt rezervlerin altın dahil 99 milyar dolar olması da tek başına yeterli değil. 

Brüt rezervin içinde de bankaların munzam karşılıkları, işçi dövizleri ve ihracatçıların alacakları gibi kalemler var. 

Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) üye ülkelerin merkez bankalarına, “En az 3 aylık ithalatı karşılayacak kadar net döviz rezervi tutun” tavsiyesine karşılık Türkiye’nin eksi bakiyeye düşmesi TL’nin değer kaybını hızlandırdı. 

Türkiye’nin aylık ithalatı 18-20 milyar dolar civarında. Bu hesaba göre net rezerv asgari 54 milyar dolar olmalıydı. 

Döviz tablosu alarm veriyor. Bu yüzden 24 Nisan’da ABD Doları 5,88 TL, euro 6,59 TL oldu. 2018 yılı ekim ayından bu yana en yüksek seviye.

TL’den yana kimsenin ümidi yok. Sene sonu için 5,90 tahmini şimdiden tükendi. 

Tablodaki rakamlardan benim anladığım şu: Türkiye varını yoğunu altına çevirerek muhtemel Amerika Birleşik Devletleri müeyyidelerine karşı tahkimat yapıyor.

 

Rus S-400 hava savunma sisteminin ilk bataryasının temmuzda teslim alındığında ABD’nin dolara el koyabileceği korku ve telaşının ecele faydası yok maalesef. 

Tamamı Merkez Bankası'na ait altın toplamı bile 12 milyar dolar. Bu kadar altınla muhtemel bir ABD ambargosuna Türkiye en fazla bir hafta dayanabilir. 

Altın rezervinin nakite dönme süresinin daha uzun süreceği de unutulmamalı. 

Günün sonunda bir tarafta dolarizasyon sebebiyle vatandaş dolar alıyor diğer tarafta merkez bankası bankalara faiz mukabili TL vererek o dövizleri topluyor. 

Cepteki para azalmasa da artmıyor da. Borçlar da durduk yerde artıyor.

Tam bir kısır döngü… 

Bunu fark eden herkes kendi parasını muhafaza etmek için döviz satın alıyor.