Yaşlanma, vücuttaki hücrelerin zamanla yıpranması ve ölmesiyle ortaya çıkan doğal bir süreçtir. Her ne kadar doğal bir süreç olduğu bilinse de yaşlanmayı geciktirmeyi isteme hemen hemen herkesin arzusudur. Yaşlanmayı istememenin veya geciktirmeyi istemenin nedeni, genellikle hareketlerinin zorlanması veya beyin aktivitelerinin zayıflaması gibi endişelerden kaynaklanır.
Yaşlanma, bireylerin yıllar geçtikçe gösterdikleri fiziksel, zihinsel ve davranışsal değişiklikleri kapsar. Bu değişiklikler, vücuttaki hormonların düzeylerinde meydana gelen farklılıklar, DNA hasarı ve onarımını etkileyen faktörler, çevresel etkiler ve kişinin yaşam tarzı gibi birçok faktörden etkilenir. Yaşlanma süreci, bireylerin doğuştan getirdikleri genetik yapılarının yanı sıra çevresel etkilere de maruz kalmasıyla hızlanır.
Yaşlanan bireylerde dokular ve organların çalışması yavaşlar ve bu, fiziksel gücün azalmasına, kemiklerin zayıflamasına ve derinin incelmesine neden olur. Genellikle yaşla birlikte, beynin çalışma hızı da etkilenir. Yaşlanan bireylerde, beyin hücrelerinin ölüm hızı artar ve yenilenme hızı yavaşlar. Bu durum, hafıza ve düşünme becerilerinde azalmalara neden olur. Ancak, beynin çalışmasının yavaşlaması, tüm bireylerde aynı oranda olmayabilir ve bazı bireylerde daha az belirgin olabilir.
Yaşlanmayla birlikte ortaya çıkan sağlık sorunlarını azaltmak ve daha genç görünmek için yaşam tarzınızda değişiklikleri yapabilirsiniz. Yaşlanma hızınızı azaltmak için işte bu değişikliklerden bazıları:
1.Düzenli egzersiz yapın: Düzenli egzersiz, vücut sağlığınızla birlikte enerji seviyenizi yükseltebilir ve düşük enerji seviyelerine neden olan hormonların üretimini azaltır. Düzenli egzersiz, kardiyovasküler sağlığınızı koruyarak yaşlanma sürecini yavaşlatabilir. Aynı zamanda zihin sağlığınızı da iyileştirerek stresle depresyonu azaltmaya yardımcı olur. Düzenli egzersiz ve yürüyüş yapmak, kas gücünü ve esnekliği artırır. Yaşlılıkla artan Alzheimer riskinin, günlük 30 dakikalık yürüyüşle yüzde 45 oranında azalabildiğini gösteren birçok araştırma mevcut.
2.Sağlıklı beslenin: Sağlıklı beslenme, vücut sağlığınızı korumanıza yardımcı olur ve yaşlanma belirtilerini azaltabilir. Antioksidan zengini sebzeler ve meyveler ( özellikle koyu renkli olanlar), omega 3 yağ asitleri (ceviz, badem tarzı tohumlar) tüketmek faydalı olacaktır. Karbonhidratları azaltın ve mümkünse tam tahıllardan sağlayın. Ayrıca, tuz ve şeker tüketimini azaltın.Yeterli miktarda su tükettiğinizden emin olun. Sağlıklı bir diyet, vücudunuzun doğal anti-aging sürecini destekleyebilir, daha geç yaşlanmanızı sağlayabilir.
3.Stresi azaltın: Kontrolsüz stres, sağlık sorunlarına yol açabilir ve yaşlanma belirtilerini hızlandırabilir. Örneğin kronik stres, vücuttaki kortizol hormonunun düzeylerini yükseltebilir. Kortizol, vücuttaki hücrelerin yıpranmasına ve ölümüne neden olan bir hormondur. Çalışmalar, yüksek kortizol düzeyleri ile ilişkili olarak, yaşlanma etkilerinin hızlanabileceğini gösteriyor. Ayrıca, stres, vücuttaki oksidatif stresi artırabilir. Oksidatif stres, hücrelerde bulunan molekülleri bozmaya yol açan bir süreçtir ve oksidatif stresin artması, DNA hasarına ve hücrelerin yıpranmasına neden olabilir. Bu da yaşlanmayı hızlandıran etkilere neden olabilir. Stresi azaltmak için nefes egzersizleri, düzenli yürüyüşler veya diğer dinlendirici aktiviteler yapmayı arttırabilirsiniz.
4.İyi bir uyku düzeniniz olsun: İyi bir uyku düzeni, vücut ve zihin sağlığınız için çok önemlidir. Yeterli ve kaliteli uyku, vücut sistemlerinin düzgün çalışmasını sağlar ve yaşlanma sürecini yavaşlatır. Kaliteli uyku, vücudunuzun yenilenme ve onarım sürecini destekler. Melatonin, vücuttaki uyku düzenini düzenleyen bir hormondur ve karanlık ortamda salgılanması artar. Genellikle saat 23:00 ile 5:00 arasında yüksek seviyede salgılanan melatonin hormonu miktarı kişilik özellikleriyle değişebilir. Uyku esnasında artan melatonin hormonu aynı zamanda kanser, demans ve iltihap önleyici bir hormon olduğu için yaşlılık etkilerini azaltıcı rol üstlenir.
5.İnsanlarla iletişim kurun: İnsanlarla iyi iletişim kurmak, zihin sağlığınızı iyileştirerek yaşlanma sürecini yavaşlatabilir. Bu nedenle, dost ve aile ilişkilerinizi geliştirin ve onlarla zaman geçirin. Sağlıklı ve mutlu ilişkiler, vücut ve zihin sağlığınız üzerinde pozitif etkilere neden olur. Son araştırmalar, sosyal kalmanın tahmin edilenden fazla zihinsel ve fiziksel yararı olduğunu gösteriyor. İyi ilişkiler, stres düzeylerini azaltarak vücuttaki hormon düzeylerini dengede tutar ve hücrelerin yıpranmasını yavaşlatabilir. Böylece, beyin sağlığını koruyabilir ve hafıza ile düşünme becerilerini destekleyebilir.
6.Sigarayı ve diğer zararlı alışkanlıkları bırakın: Sigara kullanımı, sağlık sorunlarına yol açar ve yaşlanma belirtilerini hızlandırabilir. Kalp sağlığınızı ve solunum sisteminizi etkileyen bu alışkanlık aslında cilt sağlığını da çok fazla etkiler. Gençleşmeyi çoğunlukla dış görünüşle ilişkilendirenler için sigara kullanmayı bırakmanın en kısa sürede fark edilebilecek etkisi cilt üzerinde olacaktır.
Bu öneriler, aslında sağlıklı kalmak için tavsiye edilir. Geç yaşlanma ile ilişkilendirilen sağlıklı yaşam tarzı, uygulanması güç olmayan ancak sürekliliği konusunda zaman zaman zorlandığımız bütüncül bir sistemdir. "Genç kalmak, aslında sağlıklı olmak" herkes için farklıdır. Bu nedenle vücudunuzu ve size verdiği ipuçlarını dinlemek önemlidir. Uygulanabilir küçük değişikliklerle yaşlanma hızınızı yavaşlatabilirsiniz.
Ve unutmayın önemli olan yaşlanmak veya genç kalmak değil, ömrümüzün son anına kadar sağlıklı kalabilmektir.