Sokaklarda yürürken ya da bir kafede otururken, yanınızdaki bir çocuğun elinde elektronik sigara görmek artık şaşırtmıyor maalesef değil mi? Okullarda, sosyal medya platformlarında ve arkadaş gruplarında elektronik sigara kullanımı hızla yayılan bir trend haline geldi ve bu durum, gençler arasında endişe verici bir şekilde normalleşiyor. Bu alışkanlığın cazibesi de "zararsız" gibi görünen bir teknolojiye dayanıyor olması gibi… Pek çok kişi, geleneksel sigaranın zararlarından kaçınmak niyetiyle elektronik sigarayı daha masum kabul ediyor. Gerçekten de elektronik sigara, daha sağlıklı bir seçenek mi? Yoksa tıpkı geleneksel sigara gibi, vücudumuz üzerinde uzun vadeli olumsuz etkiler bırakacak tehlikeli bir alışkanlık mı? Son yıllarda artan tartışmalar, bu yeni nesil alışkanlığın güvenliği konusunda kafalarda pek çok soru işareti bırakıyor.

Pek çok bilinmeyenleri olan e-sigaralar, sigarayı taklit etmek üzere tasarlanan, elektronik nikotin dağıtım sistemleri (ENDS), alternatif nikotin dağıtım sistemleri (ANDS), e-nargileler, modlar, elektronik sigara kalemleri, buharlaştırıcılar gibi farklı adlarla biliniyor. E-sigaralar, puro, pipo, kalem, USB görüntüsünde veya birçok şekil veya boyutta olabiliyor.  

 

Elektronik Sigara Nedir?

 

Elektronik sigaralar, temel olarak dört ana bileşenden oluşur: cihazı çalıştıran bir pil, e-sıvıyı ısıtarak buhar yerine aerosol oluşturan bir ısıtma elemanı, e-sıvıyı barındıran bir kartuş veya tank ve aerosolü solumak için kullanılan bir ağızlık. E-sigaralar doğrudan tütün yaprağı içermez, ancak genellikle tütün kaynaklı nikotin barındırır. Bu nedenle, Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), elektronik sigaraları "tütün ürünleri" kategorisinde değerlendirir.

E-sigara kullanımına genellikle "vaping" denir. Bunun sebebi, birçok kişinin e-sigaraların solunan bir buhar oluşturduğunu düşünmesidir. "Buhar" kelimesi zararsızmış gibi anlaşılsa da, e-sigaradan çıkan aerosol su buharı değildir ve zararlıdır. Aerosol, yüksek oranda nikotin ve diğer keyif verici zararlı kimyasalları vermek üzere tasarlanmıştır. Nikotin bağımlılık yapan kimyasaldır. Beyin gelişimi yaklaşık 25 yaşına kadar devam ettiği için nikotinin gençler üzerinde olumsuz etkileri bilinen bir gerçektir. Nikotin ergenlerin beyninde dikkat, öğrenme ve hafızadan sorumlu kısımlardaki aktiviteleri azaltır. Nikotinin yanı sıra e-sigara buharı genel olarak propilen, glikol ve/veya bitkisel gliserin içerir. 

E-sigaralar buhar yerine, sıvının ısıtılmasıyla ortaya çıkan ve küçük kimyasal parçacıklardan oluşan bir aerosol üretir ve her biri toksik özellik taşır. Dahası, bu bileşiklerin ısıtıldığında birleşerek daha zararlı maddeler oluşturur.

Peki elektronik sigara, tütünlü sigara gibi kansere neden olur mu? Aerosol, sigara dumanına göre daha az kimyasal madde yoğunluğuna sahiptir. Buna rağmen yine de kansere sebep olur. Kalp, akciğer ve üreme sistemi üzerindeki olumsuz etkileri yine içerdiği kimyasal maddelerden kaynaklanır. Bunun yanı sıra 2018 de yapılan bir çalışmaya göre, aerosol ağız yaraları ve diş problemlerinde de artışa neden olur.

 Johns Hopkins Üniversitesi'nde yapılan son araştırmalar, e-sigaralarda kullanılan sıvıların yüzlerce kimyasal içerdiğini ve bunların birçoğunun hâlâ tam olarak tanımlanamadığını ortaya koymuştur.

 

 

E-sigaranın Genel İçeriği ve Etkileri Nelerdir?

 

Uçucu Organik Bileşikler (VOC’ler): Elektronik sigaralarda bulunan uçucu organik bileşikler, göz, burun ve boğaz tahrişine yol açar. Ayrıca baş ağrısı, mide bulantısı gibi belirtilerle birlikte karaciğer, böbrek ve sinir sistemi üzerinde ciddi zararlar oluşturur.

Tatlandırıcı Kimyasallar: Elektronik sigara sıvıları, kullanıcıları cezbetmek amacıyla yaklaşık yedi bin farklı aroma seçeneği sunar. Ancak bu tatlandırıcıların birçoğu zehirli maddeler içerir. Çalışmalar, özellikle "diasetil" adı verilen bir kimyasalın, genellikle "patlamış mısır akciğeri" olarak bilinen ve solunum yollarında kalıcı hasara neden olabilen hastalığa yol açabileceğini gösteriyor.

Formaldehit: E-sıvılar ısıtıldığında formaldehit gibi tehlikeli kimyasallar ortaya çıkar. Özellikle sıvının aşırı ısınması veya ısıtma mekanizmasının doğru çalışmaması durumunda, formaldehit oluşumu artar. Bu madde, farklı kanser türleriyle ilişkilendirilmiş güçlü bir kanserojendir .

Gençlerde Elektronik Sigara Kullanımı

 

E-sigaranın gençler arasında eğlence ve merak amaçlı kullanımının giderek artması endişe vericidir. Maalesef, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri raporu, "Puff bar" olarak isimlendirilen tek kullanımlık e-sigara kullanımının 2019'dan bu yana lise öğrencileri arasında yüzde bin ve ortaokul öğrencileri arasında yüzde dört yüz arttığını gösteriyor. Elektronik sigarayla ilgili endişe verici başka bir durum ise asla sigara içmeyecek olanların, özellikle de gençlerin bu alışkanlığı “zararı yok” düşüncesiyle ediniyor olmasıdır. E-sigaraların özellikle çocukları cezbetmesindeki nedenlerden bir diğeri maliyetinin düşüklüğü olsa da asıl neden genellikle tütünlü sigara gibi kokmaması ve fark edilmemesidir.

 

E-sigara, Geleneksel Sigarayı Bıraktırır mı?

 

Elektronik sigaralar, sigarayı bırakma aracı olarak sunulsa da, bu konuda kesin bir sonuca varmak zordur. Bazı kullanıcılar nikotin bağımlılığını azaltmak için e-sigaraları tercih etse de, çoğu kişi "çift kullanım" yoluyla hem geleneksel sigarayı hem de e-sigarayı birlikte kullanmaya devam edebiliyor. Bu nedenle, e-sigaraların sigarayı bırakmada ne kadar etkili olduğu halen tartışmalıdır.

 

 

Yazıyı dinlemek isterseniz:

 

https://youtu.be/Fv8mjlVUEvc

 

https://spotifycreators-web.app.link/e/vmLXu3VjxQb

 

[email protected]                   X:@esrabc