Hangi tür tuzun daha iyi veya en sağlıklı olduğuna nasıl karar verirsiniz? Farklı tuzları özel kılan nedir? Pahalı tuzlar gerçekten fazla para ödemeye değer mi? Tuz olarak bilinen sodyum klorür, her mutfakta kullanılan en önemli malzemelerdendir. Bir yemeğe tuz ekleyerek, tuzlu tadının yanı sıra diğer dört tadı da elde edebilirsiniz: tatlı, acı, ekşi ve umami (hoşa giden tat). Gerçekte, tuzu oluşturan iki mineral, sodyum ve klorür, sağlıklı bir beslenme için gereklidir. Bu mineraller, elektriksel uyarılar göndermek, kas liflerini kasmak - gevşetmek ve vücut sıvılarınızı dengede tutmak gibi hayati vücut işlevleri için gereklidir. 

Genellikle tuz ile ilişkili sorun varsa, tuzun az kullanımından değil fazla kullanımından kaynaklanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü; tüketilmesi gereken günlük tuz miktarını günde 5 gram olarak önermektedir. Buna karşılık Türkiye’de tuz tüketiminin ortalama günde 15 gram olduğu belirlenmiştir. Yüksek miktarda sodyum alımı, zamanla kan damarlarınıza ve diğer organlarınıza zarar verebildiği için kalp krizi, kalp yetmezliği, felç, böbrek hastalığı veya yüksek tansiyona sebep olabilir. Bu yüzden, sodyum alımınızın miktarı önemlidir. Bu kadar çok çeşit varken, hangi tür tuzun kullanılacağına karar vermek zor gelebilir. 

Bu yazımda, bazı popüler tuzları ve besin özelliklerini karşılaştırıyor ve kararı yine size bırakıyorum.

En yaygın tuz türüdür. Sofra tuzu tipik olarak, tuz yatakları madenciliği kullanılarak elde edilir. Kimyasallarla işlenen ve daha sonra iz minerallerden arındırılmak için kaynatılan ve sadece tuz kalana kadar buharlaştırılan "rafinasyon" işlemi uygulanır. İnce tanelerin birbirine yapışmasını önlemeye yardımcı olan topaklanma önleyici madde eklenebilir. Sofra tuzu, pişmiş yemekleri tatlandırmak için en yaygın olarak kullanılan tuzdur. Bazı sofra tuzu markalarında iyot eksikliğini önlemek için içeriğine iyot da eklenebilir. Özellikle, balık veya deniz ürünleri tüketmeyenlerde iyot oranı düşüktür. Yeterli iyot alınmazsa çocuklarda zeka geriliği, yetişkinlerde tiroid fonksiyonu sorunları ve üreme sağlığı ile ilgili problemler görülür. Yemek yaparken iyotlu tuz kullanmak, iyot alımını sağlamanın bir yolu olarak düşünülebilir.

-Sodyum Klorür İçeriği: Yüzde 97-99

-Mineral İçeriği: İyot (Sıklıkla)

-Diğer: Topaklanma önleyici madde

Buharlaşmış deniz suyundan elde edilir. Deniz tuzu çeşitleri kökenlerine göre isimlendirilir ve ince kristaller, orta pullar veya iri kristaller şeklinde olabilir. Deniz tuzunun rengi ve lezzeti, nasıl işlendiğine ve çinko, potasyum, demir veya doğal olarak oluşan iyot gibi minerallerin içeriğine göre belirlenir. Tuzluluk tadı azdan, çok tuzluya kadar değişebildiği için yemeklerde miktarını ayarlamak zor olabilir. Bu nedenle, garnitür olarak kullanılır. Deniz tuzlarının dezavantajı denizden kaynaklı kirliliktir. Deniz tuzu ayrıca eser miktarda kurşun gibi ağır metaller içerebilir.

-Sodyum Klorür İçeriği: Yüzde 98-99

-Mineraller: Kaynağına bağlı

-Diğer: Mikroplastikler, ağır metaller

Pakistan'ın Himalaya dağlarındaki Khewra Tuz Madeni'nde elle elde edilen pembe Himalaya tuzu, birçok kişi tarafından dünyanın en saf tuzu olarak kabul edilir. Kirli beyazdan koyu pembeye kadar rengi değişebilir. Himalaya tuzu, yapısında bulunan 84 eser elementten biri olan zengin demir içeriğinden dolayı pembedir. Muhtevasındaki minerallerden dolayı, genellikle en sağlıklı tuzlardan biri olarak bilinir. Ancak bu mineraller çok düşük miktarlarda olduğu için, Himalaya tuzu kullanmanın kanıtlanmış sağlık yönünden avantajı yoktur. Görsel çekiciliğin yanı sıra, diğer birçok tuzdan daha fazla lezzet vermesi, onu yemek pişirmek ve yemek servis etmek için popüler bir seçim haline getirir.

-Sodyum Klorür İçeriği: Yüzde 98

-Mineraller: Eser miktarda bor, krom, bakır, florür, iyot, selenyum, çinko, demir

-Diğer: Yok

Şimdiye kadar farklı tuz türlerinin faydalarını karşılaştırmak için yeteri kadar çalışma yapılmamış görünüyor. Çoğu tuzun ortalama yüzde 98'i sodyum klorür olduğu için, diğer yüzde 2'yi oluşturan eser minerallerden veya katkı maddelerinden dolayı faydalı veya zararlı denilebilir. Bu eser minerallerin her biri daha fazla miktarlarda vücudun verimli bir şekilde çalışmasına yardımcı olabilir,doğru ama  tuzdaki miktar muhtemelen etki etmeyecek kadar azdır. 

Herhangi bir tuzun diğerlerinden daha sağlıklı olduğuna dair bilimsel kanıt bulunmadığından, sizin için en iyi seçim damak tadınıza ve kişisel tercihinize bağlıdır. İşlenmiş malzeme alımınızı azaltmak istiyorsanız, sofra tuzundan kaçının ve pembe Himalaya tuzu gibi katkı maddesi içermeyen rafine edilmemiş bir tuzu tercih edin.

İyot alımınızı artırmak istiyorsanız, iyotlu bir tuz seçin. Deniz ürünleri, süt ürünleri veya yumurta gibi yüksek iyotlu yiyecekleri düzenli olarak yemiyorsanız, diyetinizde iyot eksik olabilir. İyotlu bir tuzu tercih etmek, iyot alımınızı kontrol altında tutmanıza yardımcı olabilir.