Bazı ‘aklı evveller’ yurtdışına çıkmak zorunda kalmış insanlara ‘gelin yargılanın, niye kaçıyorsunuz, masumsanız mahkemede aklanırsınız’ tarzı çok bilmiş edasında akıl veriyorlar. Zannedersin ki sorun yargılanıp yargılanmamakta. Burada kastettiğim kişiler tabiki Havuz Medyası ve avaneleri değil. Onların tek amacının hedef göstermek olduğunu zaten biliyoruz.

Bir insan yargılanmaktan neden kaçar? İki nedeni olabilir. Ya suçlu olduğunu biliyordur ya da masum bile olsa suçlu bulunacağını biliyordur. Türkiye’deki mevcut yargı işleyişi ve 2016’dan sonra hızla artış gösteren tutuklu sayıları göz önüne alınınca ikinci ihtimalin kuvvetli olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Masum insanlara ceza verilmesi bir yana kovuşturma başlamadan bile yıllarca süren tutuklamalar insanların yargılanmaktan kaçmasını makul hale getiriyor. Öte yandan hakkında herhangi bir ceza soruşturması, kovuşturması olmayan insanların bile bir şekilde Gülen Hareketiyle bağdaştırılması halinde hayatlarına devam edebilmeleri çok zorlaşıyor. Türkiye’de süregelen cadı avından bir şekilde kurtulabilmek için insanlar Meriç’in azgın sularında tehlikeli bir yolculuğu dahi göze alabiliyorlar.

Yaşam hakkına yönelik ağır baskılar neticesinde ülkelerini terk etmek zorunda kalan kişilerden, kaçış yollarında karşılaştıkları tehlikeler nedeniyle aralarında çocukların da olduğu 35 kişi hayatını kaybetti. Kaçış yolunda hayatını kaybetmiş çocuklarının mezarı başındaki hakim çiftin fotoğrafını unutmak mümkün değil.

Yargılanmaktan kaçmak ve kaçmamak karar vermesi oldukça güç bir meseledir. Öyle ki yıllardır üstesinden gelinememiştir. Avukat Faruk Erem’in Bir Ceza Avukatının Anıları kitabından bir parçayı sizlerle paylaşmak istiyorum.

“Siyasi rejimi ne olursa olsun her ülkenin ceza adaletinde gerçek düşünce özgürlüğü, insanca saygı yitirilmiştir. Böyle olunca adaletten kaçmak veya kaçmamak ilginç bir konu haline gelir. Değişmesini sağlamak, haksızlığını göstermek için kanunlara itaat fikri küçümsenmemelidir. Sokrat kaçabilirdi. Kaçmamakla beş yüz hakimli mahkemeyi kabul etmiş sayılmaz. Davranışı adalet tarihinde ünlü bir reddir. Kaçsaydı, Atina’nın düşmanı sayılır, kararın doğru görülmesine sebep olurdu. Sokrat’ı ölüme mahkum eden hakimlerden hiçbiri bugüne kadar yaşayabilmiş değildir. “Sanık Sokrat” hala kendini savunuyor.

Buna karşılık Sokrat’tan yetmiş altı yıl sonra, Aristo sürgünü tercih ederken şunları söylemişti: “Atinalıların düşünce hakkına karşı, ikinci bir cinayet işlemelerine müsaade etmeyeceğim.”

İki ayrı davranış… İkisi de düşündürücü. Sokrat, “Madem ki benden nefret ediyorlar, o halde söylediklerim doğrudur.” derken, Aristo “Benden nefret edilirse söylediklerimi kabul ettiremem.” demeyi yeğlemiştir.”

Faruk Erem Sokrat’ı daha haklı buluyor. Bense bir meslek büyüğüyle ters düşmeyi göze alarak Aristo’ya hak vereceğim. Birkaç sebebi var;

Aklı evvel kişiler keşke suçlu oldukları için kaçıyorlar algısını değil de insanları buna iten nedenlere odaklansalar. Bu tür söylemlerde bulunan herkesin kendine sorması gereken soru “bizim yargı sistemimizde nasıl bir sorun var ki insanlar güvenmiyorlar?” olmalı. Belki o zaman düşündükleri veya inandıkları için ülkelerini terk etmek zorunda kalanlar dönüp kendilerini mahkeme huzurunda tüm ülkeye anlatırlar.