Dün Ocak ayı enflasyon rakamları açıklandı. 2016’nın ilk ayında enflasyon bir önceki aya göre yüzde 1,82 oranında arttı. Böylece yıllık enflasyon yüzde 9,58’e yükseldi.

Bu yılın enflasyon hedefi Orta Vadeli Program’da yüzde 7,5 olarak açıklandı. Tabii yılın ilk ayında böyle yüksek bir enflasyon olunca yıl hedefinin tutturulması pek mümkün görünmüyor. Yeri gelmişken hemen belirtelim. Önceki gün açıklanan IMF’nin Türkiye konsültasyon raporunda; petrol fiyatlarındaki gerilemeye rağmen gevşek para politikası nedeniyle enflasyon hedefinin tutmayacağı, enflasyonun yüksek düzeyde olacağı belirtildi. IMF’nin uyarısını da not etmekte fayda var.

Önce gıda ürünlerinin fiyatlarını ele alalım. Gıda fiyatları 2016’nın ocak ayında yüzde 4,28 oranında yükseldi. Bildiğiniz gibi dünyada gıda fiyatları düşüyor. Bizde sürekli artıyor. Niye? Çünkü ihracata yönelik mal üretimine ve tarıma yeterli kaynak ayrılmıyor. Hükümet bu konuda çaresiz. AKP’yi yönetenler, lüks AVM, lüks konut, lüks otomobile alıştırdığı kesimleri rahatsız ettiği takdirde iktidarı kaybedeceklerini biliyorlar.

Yine alkollü içecekler ve tütün fiyatları yılın ilk ayında yüzde 9,60 oranında attı. Bu konuda yeri gelmişken bir değerlendirme yapmakta fayda var.

AKP hükümeti alkol ve tütün ürünlerine yüksek vergi uygulayarak güya bu ürünlerin negatif dışsallıklarını azaltmak istiyor. Ama bunu yaparken AKP hükümeti alkol ve sigara kullanmayanların bütçelerine büyük bir maliyet yüklüyor. Çünkü hükümetin yaptığı ölçüsüz zamlarla bir ayda yüzde 9,60 oranında artan alkol ve tütün fiyatları yıllık enflasyonu yüzde 1- 1,5 oranında çoğaltıyor. Durum böyle olunca alkol ve sigara kullanmayan vatandaşlar enflasyon arttığı için konut kiraları başta olmak üzere diğer fiyatları da yüksek ödemek zorunda kalıyorlar. İşte bu duruma ideolojik enflasyon diyebiliriz. Yani alkolden sigaradan günah vergisi alacağım diye günahsız insanları ağır bir enflasyonla eziyor AKP hükümeti.

Dünyada enflasyonu en yüksek ülkeler; Ukrayna yüzde 43,3, Rusya yüzde 12,9, Mısır yüzde 11,1, Brezilya yüzde 10,7 ve Türkiye yüzde 9,6 oranlarıyla sıralanıyor.

 

Peki, bu ülkelerin ortak özelliği ne?

Ortak özellikleri şu; hepsi sorunlu ülkeler bunlar. Ukrayna ve Rusya savaşan iki ülke. Brezilya’da Petrobas yolsuzluğu siyasi iktidarı sarsıyor. Mısır’da darbeci bir general ülkeyi yönetiyor. İşte Türkiye, bu dört ülkenin arkasından en yüksek enflasyonlu beşinci ülke olarak sıralanıyor.

Oluyor, çünkü Türkiye’nin küresel hukuk sisteminden uzaklaşması, yatırım ikliminin bozulması hızla yabancı sermaye çıkışına neden oluyor. Ülkeyi terk eden yabancı sermayenin döviz talebi döviz fiyatlarını yükseltiyor. Ve yükselen döviz fiyatları iç piyasaya enflasyon olarak yansıyor. Tabii bir de bütçe açığının senyorajla yani para basılarak karşılanması para arzını hızla çoğaltıyor. Ve para arzı son bir yılda üretim artışının yedi katı arttığından enflasyon hızla yükseliyor.

Anlayacağınız, yüksek enflasyonda, dünyada ilk beşe girmek aslında dünyanın en sorunlu ve en kötü yönetilen beş ekonomisi arasına girmek anlamına geliyor.