Ramazan-ı Şerif ayının son on gününe girdik. Bundan böyle her geceyi Kadir Gecesi bilmelidir. Ve evrat ve ezkarımızı, duâ ve niyazımızı buna göre hiç vesvese etmeden her geceye yaymamızda yarar vardır. Bu gecelerden birinde Kadir Gecesine rastladığımızda, biz bilmesek de seksen yıllık bir amelin feyzine inşallah mazhar oluruz. Nitekim Peygamber Efendimizde (asm): “Kadir Gecesini Ramazan’ın son on gününde arayın.”1 buyurmuştur. 

Bir başka rivayette Efendimiz (asm): “Bu gece bana gösterilmişti, sonra unutturuldu. Siz, son onda ve tek gecelerde arayın. Ayrıca bu gece kendimi su ve çamur içinde secde eder gördüm.” 

Ebu Said (ra) devamla diyor ki: Resûlullah (asm) itikâf mahallinde iken, o günün sonuna doğru hava bozdu. Mescid o sıralarda dallarla örtülmüş çardak şeklindeydi. Hz. Peygamber’in (asm) burnu ve burun yumuşağı üzerinde secde dolayısıyla su ve çamur bulaşığını gördüm. Bu gece 21. gece idi.”2

Kadir Gecesinin hangi gece olduğunun ihtilâfı dolayısıyla ulema, asfiya ve evliya muhtelif yorumlar yapmışlar, keşif ve müşahedelerde bulunmuşlardır. Bunlardan birisi de İmam-ı Şaranî’nin keşfidir. İmam-ı Şarani’nin Kadir Gecesi ile ilgili yorumu şöyledir: ‘Ramazan Pazar günü girerse Kadir Gecesi Ramazanın 28’ini 29’a bağlayan gecedir; Pazartesi günü girerse Kadir Gecesi 20’sini 21’e bağlayan gecedir; Salı günü girerse Kadir Gecesi 26’sını 27’ye bağlayan gecedir. Çarşamba günü girerse Kadir Gecesi 18’ini 19’a bağlayan gecedir. Perşembe günü girerse Kadir Gecesi 24’ünü 25’ine bağlayan gecedir. Cuma günü girerse Kadir Gecesi 16’sını 17’ye bağlayan gecedir. Cumartesi günü girerse Kadir Gecesi 22’sini 23’e bağlayan gecedir.’ İmam-ı Şârânî Hazretlerinin 30 sene Kadir Gecesiyle bu tarife göre müşerref olduğu rivayet ediliyor. 

Burada,  Ramazan-ı Şerif ayının giriş günlerine göre yapılmış bir tesbit var. Ama bunun hikmeti yok. Yani Ramazan-ı Şerif ayı Pazar günü başlayınca Kadir Gecesi neden Ramazan-ı Şerif ayının 20’sini 21’e bağlayan gece oluyor? Bu sorunun cevabı verilmemiştir. Bu hesap doğru olabilir mi? Olabilir. İnkâr etmiyoruz.  

Fakat bu hesap, diğer gecelerin de Kadir Gecesi olma ihtimalini göz ardı etmemizi gerektirmez.  

Bu yorum İmam-ı Şarani Hazretlerine aittir. Ümmetin kabulü ise 25. veya 27. Gecedir. Şafiiler 25. Geceyi, Hanefiler de 27. Geceyi Kadir Gecesi saymışlardır. 

Bediüzzaman Hazretlerinin vefat tarihi olan 23 Mart 1960, Ramazan’ın 25’nci gecesi idi. Malûm: ‘Mehdi Aleyhisselâm Leyle-i Beratta doğar, Leyle-i Kadir’de vefat eder.’  

Keza âlimlerden bazıları Kadir Sûresinde geçen ve Kadir Gecesine işâret eden “hiye” zamirinin, Kadir Sûresinin 27. kelimesi olmasından; bazıları da Kadir Sûresinde 3 defa geçen “Leyletü’l-Kadr” ifadesinin her birinin cifirce 9 etmesi ve toplamda 27 etmesinden hareketle bu gecenin 27. gece olduğu kanaatindedirler. 

Rivâyetler ve yorumlar gösteriyor ki, Kadir Gecesi olarak bir gece üzerinde yoğunlaşmamalı; her Ramazan gecesini Kadir Gecesi bilmelidir. 

Bedîüzzaman Hazretleri Kadir Gecesinin bütün Ramazan içinde saklanmış olduğunu bildiriyor ve bunun hikmetinin, Ramazan boyunca duâya ve ibâdete devam etmek olduğunu haber veriyor.3 

Bediüzzaman şu ifadesinde ise 27’ye işaret ediyor: “Hadîs-i şerifin sırrıyla Ramazan-ı Şerifin nısf-ı âhirinde, hususan aşr-ı âhirde, hususan tek gecelerde, hususan yirmi yedisinde, seksen küsur sene bir ibadet ömrünü kazandırabilen Leyle-i Kadirin ihyasına…”4

Nihayet Bediüzzaman ümmetin kabulünü önemseyerek meseleye son noktayı koyuyor:

“Yarın gece Leyle-i Kadir olmak ihtimali çok kuvvetli olmasından, bir kısım müçtehidler o geceye Leyle-i Kadri tahsis etmişler. Hakikî olmasa da, madem ümmet o geceye o nazarla bakıyor, inşaallah hakikî hükmünde kabule mazhar olur.”5

Dipnotlar:

1- Müslim, İtikâf  5, (1172).

2- Buhârî, Fadlu Leyleti’l-Kadr 2, 3, İtikaf 1, 9, 13; Müslim, Sıyâm 213, (1167). 

3- Sözler, s. 309.

4- Emirdağ Lâhikası, s. 268.

5- Şuâlar, s. 438.