Ukrayna Milli Güvenlik ve Savunma Konseyi (RNBO), 28 Şubat 2014'te Rusya Federasyonu'nun Kırım'ı ilhakı konusunun görüşüldüğü 'gizli' tutanakları yayınladı.

RNBO'nun açıkladığı 39 sayfalık tutanaklarda, iki yıl önce Rusya'nın Kırım'a müdahalesi esnasında devlet yetkililerinin konuşmaları yer alıyor.

Ukrayna'da iktidarın değişmesiyle birlikte Rusya'nın Kırım'a müdahaleye başladığı bir dönemde gerçekleşen RNBO toplantısına; cumhurbaşkanı iken Rusya'ya kaçan Viktor Yanukoviç'in yerine vekâlet eden Parlamento Başkan Yardımcısı Oleksandır Turçinov, Başbakan Arseniy Yatsenük, dönemin Başbakan Yardımcısı Vitaliy Yarema, Savunma Bakanı İgor Tenüh, İçişleri Bakanı Arsen Avakov, Dışişleri Bakanı Andriy Deşçitsya, RNBO Sekreteri Andriy Parubiy, Ukrayna Başsavcısı Oleg Mahnitskiy, Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) Başkanı Valentin Nalivayçenko, Ukrayna Dış İstihbarat Servisi (SZRU) Başkanı Viktor Gvozd, Merkez Bankası Başkanı Stepan Kubiv ve eski Başbakan Yuliya Timoşenko gibi isimler katılıyor.

Bir anda ülke ve dünya gündemine oturan tutanakların resmi kanallardan yayınlanmasına tepki gösteren Anavatan Partisi lideri Yuliya Timoşenko kapalı oturumdaki 'gizli' tutanakların yayınlanmasının suç olduğunu iddia etti. Öte yandan tutanakların ortaya çıkması ile birlikte güvenlik konseyine katılan ve şimdilerde askeri müdahale yanlısı tutum sergileyen kişilerden bazıları birbirlerini Rusya yanlısı olmakla itham etti.

Ukrayna Güvenlik Servisi'nden (SBU) yapılan açıklamada ise milli güvenlik konseyinin gerektiğinde belgelerin 'gizliliğini' kaldırarak yayınlama hakkının olduğunu bunun yasal prosedürlere aykırı olmadığını duyurdu.

NATO ÜYELİĞİ

Toplantıda Kırım'ın müdafaasında silahlı mücadele seçeneğine devlet üst kademesinin büyük çoğunluğu karşı çıkarken, Oleksandır Turçinov askeri müdahaleden yana bir tavır sergiliyor.

RNBO toplantısında; Birleşmiş Milletler (BM) Teşkilatı Barış Gücü'nün istenmesi, BM Güvenlik Konseyi'nin acil toplantıya çağrılması, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve NATO'nun müdahil olmasını sağlamak da geniş yer alıyor.

Yetkililer, Ukrayna'nın hızlı bir şekilde geçici veya kalıcı bir formülle NATO üyesi olmasını teklif ediyor ancak Timoşenko böyle bir durumun gerçekleşmesi halinde Rusya'nın daha da saldırgan bir tutum sergileyeceğini söylüyor. Öte yandan toplantıda NATO'nun 'bu sorunun altına girmeyeceği' görüşü hâkim olunca bu fikirden vazgeçiliyor.

'ÇOK SAYIDA ASKER VE SİVİL KAYBI OLUR'

Kırım'da nüfusun büyük bölümünün Rusya'yı desteklediğini ifade eden SBU (iç istihbarat) Başkanı Nalivayçenko, Rusya'nın Sivastopol'deki Karadeniz üssündeki askerlerin çok iddialı ve tehlikeli unsular olduğunu belirtiyor. Kırım'daki havalimanları köprüler ve benzeri noktaların ilk etapta kontrol edilebileceğine dikkat çeken Nalivayçenko, sıcak çatışmaya girilmesi halinde çok fazla sivil ve asker can kaybının olacağını söylüyor.

Rusya'nın Kırım'da savaşa hazır 20 bin askerinin yanı sıra Kırım açıklarına 80 savaş gemisini daha sevk ettiğini dile getiren Savunma Bakanı İgor Tenüh, (o dönemde) Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin muharip 5 bin askeri olduğunu bunlardan da sadece bin 500 – 2 bin askerin savaşa hazır olduğunu ifade ediyor.

İstanbul boğazından bir ABD destroyerinin daha Karadeniz'e geçtiğini kaydeden bu türden desteğin artması gerektiğini belirten Bakan Tenüh, askeri müdahale için uluslararası toplumun desteğine ve zamana ihtiyaç olduğuna vurgu yapıyor.

'BATILI ORTAKLAR GÜRCİSTAN'I YALNIZ BIRAKTI'

Batılı ülkelerin Avrupa'nın ortasında Rusya'yla bir savaş istemeyeceğini ve Gürcistan'ı da vaktinde Rusya karşısında yalnız bıraktığını hatırlatan Arseniy Yatsenük, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin durumunun kendisini endişelendirdiğini batılı ülkelerin İran (Irak) ve Afganistan'dan daha yeni çıktığını Ukrayna'ya askeri destek vermeyeceklerini söylüyor.

Ukrayna halkının barışsever bir halk olduğunu ve barış güvercini gibi davranması gerektiğini ifade eden Timoşenko ise, Gürcistan'ın eski Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili'nin düştüğü hataya düşülmemesi gerektiğine dikkat çekiyor.

RUSYA KIRIM'I İLHAK ETTİ

Ukrayna Parlamentosu'nun 'cumhurbaşkanı' unvanını dahi geri aldığı kaçak lider Viktor Yanukoviç'in Avrupa Birliği ile ortaklık anlaşmasını askıya alması üzerine, 2013 Kasım ayında Kiev'deki Bağımsızlık Meydanı'nda protesto eylemleri başlamıştı. Yanukoviç'in Ocak 2014'te onayladığı 'iç güvenlik yasası paketi' akabinde hadiseler daha da şiddetlenmişti. Yasayla koruma altına alınan keskin nişancı ve polisin açtığı ateş sonucu 100'ün üzerinde kişi hayatını kaybetmiş, binlerce kişi yaralanmıştı.

Eylemler karşısında dayanamayan Yanukoviç ise 22 Şubat 2014'de Rusya'ya kaçmıştı. Rusya yanlısı hükümetin düşmesi ile birlikte Kiev'de 27 Şubat'ta Batı yanlısı bir hükümet kurulmuştu. Kırım yarımadasındaki askeri varlığını kısa sürede arttıran Rusya, Mart 2014'te yapılan bir referandum akabinde Kırım'ı ilhak etti.

Daha sonra ülkenin doğusunda Rusya yanlısı ayrılıkçılar; Donetsk ve Lugansk'ta sözde cumhuriyetler ilan ederek merkez yönetime karşı ağır silahlarla çatışmalara başladı. Nisan 2014'ten bu tarafa çatışmalar ateşkes anlaşmalarına rağmen aralıksız sürüyor. CİHAN