Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan yaklaşırken üretici, hal, pazar ve market fiyatlarını takibe devam ettiklerini belirterek, "Ramazan öncesinde veya Ramazan'da fiyatları yükseltmek fırsatçılıktır. Bu günahtır, vebali vardır. Ramazan fırsatçılığı yapılmasın." dedi.

Şemsi Bayraktar TZOB Genel Merkezi'nde Ramazan ayı öncesinde üretici ve market fiyatlarını açıkladı. Ramazan yaklaşırken üretici, hal, pazar ve market fiyatlarını takibe devam ettiklerini vurgulayan Bayraktar, "Ramazan öncesinde veya Ramazan'da fiyatları yükseltmek fırsatçılıktır. Bu günahtır, vebali vardır. 'Ramazan fırsatçılığı yapılmasın' diyoruz." diye uyarıda bulundu.

Ramazan ayına sayılı günler kala ürünlerdeki market fiyatlarını açıklayan Bayraktar, şunları kaydetti: "Geçen ay sonuna göre 5 üründe fiyat değişimi görülmezken, 16 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışı oldu. Markette fiyat düşüşü yüzde 40,82 oran ile en fazla karpuzda meydana geldi. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 34,31 ile kabakta görüldü. Ramazan öncesi üretici fiyatlarına baktığımızda; geçen ay sonuna göre 12 üründe fiyat değişimi görülmezken, 10 üründe azalma, 10 üründe ise fiyat artışı meydana geldi. Üreticide fiyatı en fazla düşen ürün yüzde 45,45 ile karpuz oldu. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 39,56 oran ile limonda görüldü. Fiyatı artan ürünlere baktığımızda, limonda mevsimsel özellikler nedeniyle arzdaki azalmaya bağlı olarak fiyatlarda artış görüldü. Havuçta da benzer biri durum söz konusu olurken arzdaki daralma fiyatları yükseltti. Kuru üzümde ise yaşanan don nedeniyle önümüzdeki sezon rekoltede düşüş beklentisi fiyatları artırdı. Kırmızı mercimekte hasat yeni başladı. Yeni ürün nedeniyle fiyatlar geçen sezona göre yükseldi. Halen domates, salatalık, kabak, patlıcan, sivri biber gibi ürünlerde arz örtü altından sağlanmakla birlikte hava koşulları hasadı etkilemeye devam etmektedir. Bu duruma göre, fiyatlarda artış ve azalışlar meydana gelmektedir. Hayvansal ürünlerden yumurtada, Mayıs ayının son iki haftasında bazı çiftliklerde görülen kuş gribi vakalarına bağlı olarak ihracatın durması, iç talepteki daralma ve üretimdeki büyümeye bağlı arz fazlalığı gibi etkilerle yumurta fiyatları 15 günde 20,5 kuruştan 17,5 kuruşa kadar geriledi. Hastalığın kontrol altına alınması, en önemli ihraç pazarımız olan Irak ile ihracatın yeniden başlatılıyor olması sonucunda fiyatlar yeniden 21 kuruşa çıktı."

RAMAZAN'DA ET SIKINTISI GÖRÜLMÜYOR

Ramazan ayında et fiyatında bir artış beklemediklerini belirten Bayraktar, "Et fiyatlarındaki duruma baktığımızda, et tüketiminin de arttığı Ramazan ayı, fiyatlarda yukarı yönlü bir baskıyı beraberinde getiriyor. Kırmızı et üretimi 1 milyon tonu geçmiştir. Ramazan ayında et sıkıntısı görülmüyor. Bundan dolayı kasaplık hayvan ve et ithalatına gerek yoktur." dedi.

EN FAZLA FINDIK FİYATINDA ARTIŞ OLDU

Üreticide en fazla fındık fiyatında artış görüldüğünü belirten Bayraktar, market ve üretici fiyatlarında bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesi fiyatlarını karşılaştırdıklarında ise, market raflarında fiyatı en çok artan ürünün kuru incir, fiyatı en çok düşen ürün ise sivri biber olduğunu açıkladı. Bayraktar, şöyle devam etti: "Üreticide ise en fazla fındık fiyatında artış görüldü. Fiyatı en fazla düşen ürün ise üreticide karpuz oldu. Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesi fiyatlarını karşılaştırdığımızda, üretici fiyatlarında, 11 üründe azalma, 21 üründe ise fiyat artışı oldu. Bilindiği gibi Ramazan aylarında her yıl 10 gün geriye gelmektedir. Bundan dolayı Ramazan öncesi iki tarihi karşılaştırmak, aynı dönemleri kapsamadığı için fiyat farklılıkları olabilir. Nitekim, bundan sonraki yıllarda Ramazan ayları geriye gittikçe ürün fiyatlarının yüksek olduğu ilkbahar dönemine doğru kayacak. Tarım, üstü açık fabrikada büyük meşakkatlerle yürütülen bir faaliyettir. Tarımsal faaliyet içinde tüm uygulamalar eksiksiz yerine getirilse dahi, iklimsel faktörler elimizi kolumuzu bağlamaktadır. İklimsel faktörlere karşı alınabilecek önlemeler de tarıma daha fazla yatırım yapılmasını gerektirmekte, üretim yapmak her geçen gün zorlaşmaktadır. Tarımsal üretimde yaşanan bir olumsuzluk ister istemez gıda fiyatlarına yansımaktadır. Nitekim geçen yıl, doğal afetler nedeniyle kayısı, fındık, Antep fıstığında büyük rekolte düşüşleri gerçekleşti. Bu durum, ürün fiyatlarını yukarı çekti. Bu yıl da Nisan ayında don meydana geldi ve kayısı, elma, ceviz bundan olumsuz etkilendi. Kamuoyunda zaman zaman gündeme gelen konulardan biri de zeytinyağı oldu. Zeytinyağında önemli üretici ülkelerde yaşanan rekolte kaybıyla birlikte, üreticinin 2013 ve 2014 yıllarında ihracat öncelik haline gelince, iç piyasada fiyatları geçmiş yıllara nazaran artış gösterdi.2014 Ramazan öncesi dana eti market fiyatının kilosu 30 lira 77 kuruşken, 2015 yılında yüzde 20,48 artışla 37 lira 7 kuruşa çıktı. Aynı dönemde üretici fiyatları yüzde 22,77 oranında artarak 19 lira 10 kuruştan 23 lira 45 kuruşa yükseldi.Aynı dönemde kuzu eti fiyatlarına bakıldığında; 2014-2015 döneminde market fiyatları yüzde 10,47 oranında artışla 37 lira 51 kuruştan 41 lira 44 kuruşa, üretici fiyatları ise yüzde 8,56 artışla 20 lira 44 kuruştan 22 lira 19 kuruşa çıktı. Son bir yılda meydana gelen üretici fiyatlarındaki artışın ana sebebi başta besiye alınan hayvan ve yem fiyatları olmak üzere maliyetlerde meydana gelen yükselmedir."

ET FİYATLARININ DÜŞMESİ MALİYETLERİN DÜŞMESİNE BAĞLIDIR

Vatandaşların makul fiyata et yemesi isteniyorsa, üreticilerin üzerindeki ağır girdi maliyetleri düşürülmesi gerektiğinin altını çizen Bayraktar, Türkiye'de et fiyatlarının düşmesi maliyetlerin düşmesine bağlı olduğunu, maliyetler düşerse et fiyatlarının ineceğini söyledi. Bayraktar konuşmasını şöyle sürdürdü: "Ramazan ayı öncesinde üretici ve market fiyatları arasındaki fark en fazla yüzde 498,18 ile kuru incirde görülmektedir. Kuru incir 6 kat, maydanoz 5,7 kat, salatalık 5 kat, karpuz 4,8 kat, kabak 4,6 kat, kuru fasulye 2,7, nohut 2,6 kat ve süt 2,8 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır. Üretici-tüketici fiyatları arasındaki makas bir türlü kapatılamıyor. Pazarlamadaki sorunlar nedeniyle üretici düşük fiyata ürün satarken, tüketiciler de daha pahalıya tüketmek durumunda kalıyor. Üreticiden tüketiciye olan zincirin kısalması, fiyatların çiftçi lehine oluşturulabilmesi, tüketicilerimizin de uygun fiyatla ürün almasının sağlanmasının yolu örgütlenmeden geçmektedir. Bu nedenledir ki, üreticilerin üretim ve pazarlamada ortak hareket etmelerini, örgütlenmelerini ve örgütlü hareket etmelerini teşvik edici mekanizmaların geliştirilmesi gerekmektedir. Üretici örgütlerinin finansal bakımdan daha güçlü hale gelmesi sağlanmalıdır. Üreticilerimizin üretimden ve tüketicilerimizin tüketimden gelen güçlerinin farkına varmaları ve bunu kullanmaları gerekmektedir. Burada dikkati çekmek istediğimiz husus, ürünlerin üreticiden tüketiciye ulaşması sürecinde pazarlama zincirinde yer alan tüm tarafların gereken hassasiyeti göstermesi, tüketicilerimizin alım gücü de dikkate alınarak sağduyulu davranılmasıdır."

RAMAZAN ÖNCESİ SPEKÜLASYONLARA FIRSAT VERİLMEMELİ

Üreticilerin ürettiği ürünlerden hak ettiği payı almaları ve tüketicilerinde daha makul fiyatlarla bu ürünlere ulaşmaları en önemli beklentileri olduğunu ifade eden Bayraktar, Ramazan öncesi üretimde istikrarın bozulmasına ve spekülasyona fırsat verilmemesi gerektiğini belirtti. Bayraktar, şunları kaydetti: "Ramazan ayının başlamasına sayılı günler kala tüm gözler gıda fiyatlarına çevrilmiştir. Beklentimiz bütün kesimlerin sorumlu davranması, artan talebin suiistimal edilmemesidir. Tüketicilerimizin yeterli ve güvenilir gıdaya uygun fiyatla erişebilmesi hepimizin dileğidir. Üretimde istikrarın bozulmasına ve spekülasyona fırsat verilmemeli, tedbirler zamanında alınmalıdır. Üretici, esnaf, halk, Ramazan ayını dört gözle beklemektedir. Tüm taraflar Ramazan ayının anlam ve önemine yakışır şekilde hareket etmeli, halkımız mağdur edilmemelidir. Gıda denetimleri artırılmalı, halkımızın sağlığıyla oynanmasına izin verilmemelidir. Ramazan yaklaşırken üretici, hal, pazar ve market fiyatlarını takibe devam ediyoruz. Ramazan öncesinde veya Ramazanda fiyatları yükseltmek fırsatçılıktır. Bu günahtır, vebali vardır. 'Ramazan fırsatçılığı yapılmasın' diyoruz. Tüketicilerimizin yeterli ve güvenilir gıdaya uygun fiyatla erişebilmesinin sağlanmasını istiyoruz. Üreticiden tüketiciye varıncaya kadar tüm taraflar, bu hususta gereken hassasiyeti göstermelidir. Bunun takipçisi olacağız. Bu şekilde hareket etmeyenler öncelikle karşılarında bizi bulacaklardır. Bundan kimsenin kuşkusu olmasın. Ramazan ayı boyunca yapacağımız ve piyasaların nabzını tutacağımız çalışmaları da sizlerle paylaşıp, üretici ve tüketici fiyatlarını kamuoyunun dikkatine sunacağız." CİHAN