Anlaşmaların kilit noktası, Türkmen gazının İran’a tedarik edilmesi ve ardından Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılması oldu.

Gaz, tamamen “Türkmen kimliği” altında taşınacak, yani başka bir ülkenin markası altında değil, doğrudan Türkmenistan’ın kendi ürünü olarak Avrupa pazarına sunulacak.

Türkmenistan’ın ulusal lideri Gurbanguly Berdimuhamedov, bu anlaşmaların enerji, nakliye ve gümrük işbirliğini kapsayan geniş bir çerçevede yer aldığını belirterek, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ı Ekim ayında Aşkabat’a davet etti.

Bu stratejik işbirliği kapsamında, Türkmen gazı iki ana güzergah üzerinden taşınacak: Biri Avrupa’ya ulaşacak, diğeri ise İran üzerinden Irak’a yönlendirilecek. İran ve Türkmenistan arasında yapılan bu anlaşmalar, enerji akışını güvence altına almak ve bölgedeki gaz tedarikini çeşitlendirmek adına büyük önem taşıyor.

Gaz Tedarikinde SWAP Anlaşmaları ve Gelecekteki Planlar

Bu anlaşmalar, Türkmen gazının Türkiye’ye ulaştırılması ve oradan Avrupa’ya taşınması sürecinde önemli bir adım olarak görülüyor. Türkmen gazı, İran üzerinden Türkiye’ye ulaştıktan sonra SWAP anlaşmaları ile Avrupa’ya sevk edilecek.

Bu süreçte, gazın bağımsız Türkmen markası altında kalması, Türkmenistan’ın enerji kaynakları üzerindeki egemenliğini koruma amacı taşıyor. Bunun yanı sıra, İran üzerinden Irak’a da yılda 10 milyar metreküp gaz tedariki yapılması planlanıyor. Bu projelerin gerçekleştirilmesi için İran’ın gaz taşıma altyapısında genişletme çalışmaları yürütülecek ve yeni boru hatları inşa edilecek.

Ankara’da yapılan görüşmelerde, bu planların uygulanabilirliği üzerinde durulmuş ve Türkmenistan’ın gaz ihracatında İran üzerinden yapılacak bu transit geçişlerde egemenliğini koruması gerektiği vurgulanmıştır.

Yaptırımların Etkisi ve Hukuki Durum

Anlaşmaların bir diğer önemli boyutu ise ABD yaptırımlarına karşı alınan önlemler. SWAP planları kapsamında İran’dan çıkan gazın Türkmen olarak sayılması, yaptırımların ihlal edilmemesi için hukuki bir zemin oluşturuyor. Bu durum, Aşkabat’ın Avrupa’ya gaz sağlama kapasitesini artırırken, uluslararası hukuki engellerin de önüne geçiyor.

Bu stratejik adımlar, Türkmenistan ve İran’ın enerji sektöründe yeni işbirliklerine kapı aralarken, Avrupa pazarına Türkmen gazının erişimini sağlamlaştırıyor. Bu gelişmeler, bölgesel enerji dengelerini de yeniden şekillendirme potansiyeline sahip.