Türkiye’nin İran’dan ham petrol ithalatı ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarının açıklandığı 2018 mayıs ayından bu yana giderek azaldı ve kasım ayında tamamen sıfırlandı. 

EPDK verilerinden derlediği bilgilere göre, geçen yıl kasımda İran’dan petrol alımını durduran Türkiye, ham petrol ihtiyacını sırasıyla Irak, Kazakistan, Rusya Federasyonu, Kuveyt, Nijerya, Suudi Arabistan ve Azerbaycan’dan karşıladı.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun “2018 Kasım Ayı Petrol Piyasası Sektör Raporu”na göre, Türkiye’nin toplam petrol ithalatı içinde en büyük kalemi oluşturan ham petrol alımı yüzde 24,2 azalışla 1 milyon 139 bin tona geriledi.  Söz konusu ayda en fazla ham petrol ithalatı 322 bin tonla Irak’tan yapılırken, bu ülkeyi 225 bin tonla Kazakistan ve 216 bin tonla Rusya izledi.  Motorin ithalatı ise geçen yıl kasımda bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 26,2 azalışla 1 milyon 62 bin tona düştü. İthalatın geriye kalan bölümünü havacılık ve denizcilik yakıtları, fuel-oil türleri ve diğer ürünler oluşturdu. Böylece, Türkiye’nin toplam petrol ithalatı kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19,3 azalarak 2 milyon 552 bin tona geriledi.

Geçen yıl kasımda motorin türleri üretimi yüzde 31,1 artışla 800 bin 507 tona, benzin türleri üretimi ise yüzde 10,5 artışla 390 bin 604 tona çıktı. Havacılık yakıtları üretimi yüzde 8,2 artarak 309 bin 278 tona yükseldi. Söz konusu ayda toplam rafineri petrol ürünleri üretimi ise yüzde 0,8 azalarak 1 milyon 891 bin tona düştü.  Geçen yıl kasımda havacılık yakıtları ihracatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,5 artışla 261 bin 160 tona, denizcilik yakıtları ihracatı ise yüzde 57 artışla 178 bin 481 tona yükseldi.  Bu dönemde motorin türleri ihracatı yüzde 85’lik artışla 11 bin 414 tona çıkarken, benzin türleri ihracatı ise yüzde 1 azalarak 205 bin 778 tona indi. Böylece petrol piyasasında diğer ürünlerle birlikte toplam ihracat yüzde 10,8 artarak yaklaşık 687 bin 400 ton oldu.

Bu arada Türkiye’nin toplam petrol ürünü satışları ise geçen yıl kasımda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,5 azalışla 2 milyon 269 bin tona geriledi.  Söz konusu ayda motorin türleri satışı yüzde 7,2 azalarak 1 milyon 947 bin tona çıkarken, benzin türleri satışı yüzde 1,5 azalışla 172 bin tona indi.

Motorin ve akaryakıta zam geldikçe vatandaş akaryakıt alımını azaltıyor. TÜİK'in açıkladığı perakende satış endeksine göre kasım ayında akaryakıt satışları yüzde 7.1 azalmıştı. Geçen yıl yine kasım ayında akaryakıt satışları bir önceki yıla göre yüzde 6.6 artmıştı. Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası'nın (EPGİS) Başkanı Fesih Aktaş, 'Otomotiv satışları da geçtiğimiz yıl sert düşüş yaşadı. Satışlarda yüzde 30'a varan azalma yaşandı. Bu da akaryakıt satışlarını olumsuz etkileyen bir faktör' demişti.