Türkiye'de internet sansürünün yeni hedefi: VPN sağlayıcılar

Deutsche Welle (DW) gibi Türkiye'den erişimin engellendiği haber portallarına ulaşılmayı sağlayan VPN yazılımlarına da sansür uygulanmaya başlandı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), 16 VPN servis sağlayıcısına erişimi bir mahkeme kararı olmaksızın yasakladı.

İnternet özgürlüğü alanında çalışmalar yürüten İfade Özgürlüğü Derneğinin kurucularından Prof. Dr. Yaman Akdeniz, DW Türkçe'ye yaptığı açıklamada, VPN engelinin 25 Kasım'da başlayan yeni bir uygulama olduğuna dikkat çekerek engel kararı alınanlar arasında Proton, Surfshark, Ipvanish ve Cyberghost gibi popüler VPN sağlayıcıların bulunduğunu söyledi.

İnternet hukuku uzmanı Akdeniz, başta DW ve Amerika'nın Sesi (VOA Türkçe) gibi Türkiye'den erişime engelli haber siteleri olmak üzere hükümetin ve BTK'nın yeni hedefinin engelli web sitelerine özellikle VPN servislerini kullanarak ulaşılmasının önüne geçmek olduğunu söyledi.

Akdeniz, derneğin EngelliWeb yıllık raporlama çalışmaları kapsamında 2022 yılı sonu itibarıyla 712 bin 558 web sitesinin Türkiye'den erişime engellendiğini tespit ettikleri, 2023 sonu itibarıyla da bu rakamın yaklaşık 900 bine ulaşacaklarını öngördüklerini aktardı.

VPN engeli uygulaması için 5651 sayılı Kanun'a 2014 yılında eklenen ve internet servis sağlayıcılarının engelli web sitelerine "alternatif erişim yöntemleri"ni de engelleme yükümlülüğünün dayanak gösterildiğini belirten Akdeniz, "Her ne kadar yasal bir dayanak bulunsa da keyfi uygulamalara açık ve ortada bir mahkeme kararı alınmadan alınan bu tip bir kararın uygulaması da Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHM) tarafından korunma altında bulunan haberleşme özgürlüğünün ihlali niteliğindedir. Sonuç itibarıyla Türk mevzuatında VPN kullanmayı yasaklayan bir hüküm bulunmamakla birlikte, amaç internet sansürlerini bir başka boyuta taşımaktır" dedi.

Peki VPN nedir ve