Türkiye'de gıda enflasyonu neden artıyor, nasıl düşürülebilir?

⏱ Okuma Süresi 2 dk•Yayınlanma Pazartesi, Nisan 24 2023

Dünya Bankası'na göre Türkiye, gıda enflasyonunda 5. sırada. Türkiye, bu kategoride OECD ülkeleri arasında ise ilk sırada bulunuyor.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, enerji fiyatlarındaki artış ve iklim krizi gibi nedenlerle yükselen küresel gıda fiyatları son dönemde dünya genelinde düşme eğiliminde. Buna karşılık Türkiye'de gıda fiyatları artmaya devam ediyor. Artışın nedenini ve devam edip etmeyeceğini araştırdık.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon verilerine göre Türkiye'nin Mart 2023'te tüketici gıda enflasyonu yüzde 68'e yakındı.

Mart 2022'de bu oran yüzde 70 olarak açıklanmıştı. The Economist dergisinin gıda güvenliği endeksine göre Türkiye'de gıda alım gücü 2012-2022 yılları arasında 16 puan düştü.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAO Mart ayında, Gıda Fiyat Endeksi'nin geçen yıl tepe noktasına ulaştığından bu yana 12 aydır düştüğünü açıkladı.

Yani Türkiye, bu trendden ayrışan ülkeler arasında, peki neden?

Gıda enflasyonunundaki artış kalıcı mı?

BBC Türkçe'ye konuşan Boğaziçi Üniversitesi'nde tarım ekonomisi alanında çalışan Ekonomi Profesörü Gökhan Özertan, gıda enflasyonunun Türkiye için en az 15 yıllık bir sorun olduğunu ve çözümünün kolay olmayacağını söylüyor.

Bunda asıl neden, sorunun "yapısal" olarak görülmesi. Yani gıda fiyatlarının kalıcı olarak düşmesinin bazı kökten değişiklikler gerektirmesi.

Özertan, Türkiye'de gıda enflasyonun 2003-2020 döneminde nasıl "kronik" hale geldiğini inceleyen ve Cambridge Üniversitesi tarafından yayımlanan bir araştırmanın ortak yazarı.