Türkiye’ye gemilerle taşıdılar: Yerli ve Milli TOGG gitti, Çinli BYD geldi

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Pazartesi, Nisan 7 2025

ABD yerli üretimini korumak için Çin'e yüzde 34, Türkiye’ye yüzde 10 gümrük vergisi getirirken, Türkiye'de yerli otomobil TOGG'un rakipleri olan Çinli markalara vergi muafiyeti sağlandı. Bu imtiyaz karşılığında Manisa’da fabrika kuracağı açıklanan Çinli BYD, üretimi Çin’de yaparak dev gemilerle Türkiye’ye araç taşımaya başladı.

TOGG’a rakip olarak pazarda hızla büyüyen BYD, 2025’in ilk çeyreğinde Türkiye binek otomobil pazarında en çok büyüyen marka oldu. Öte yandan Manisa’da kurulması planlanan fabrikanın inşaatına dair henüz somut bir adım atılmaması, “vergi muafiyeti için fabrika sözü verildi ama üretim hâlâ Çin’de yapılıyor” eleştirilerini beraberinde getirdi.

Karar’da yer alan habere göre, 29 Ekim 2022’de banttan inen yerli ve milli TOGG, 2023’te en çok satan elektrikli otomobil oldu. Bugüne kadar trafikteki T10X sayısı 50 bini geçti. Nisan sonunda 600 km menzilli yeni model T10F’nin de satışa sunulması bekleniyor. TOGG, 2030’a kadar beş farklı modelde toplam 1 milyon araç üretmeyi hedefliyor.

FABRİKA KURMAK YERİNE ÇİN’DE ÜRETTİKLERİ GELDİ

ABD, ekonomisini korumak ve yerli üretimi teşvik etmek amacıyla Çin’e yüzde 34, Türkiye’ye yüzde 10 gümrük vergisi uygulaması başlatırken, Türkiye’nin ’60 yıllık hayali’ TOGG’un rakibi üreticilere vergi muafiyeti uygulamasına yönelik tepki, Çinli BYD’nin binlerce aracını devasa gemiyle getirmesiyle zirve yaptı. TOGG’un önünü kesmemesi için daha önce uygulanan yüzde 40 verginin ‘fabrika kurmaları’ şartıyla ‘sıfırlanması’nın ardından üreticilerin fabrika çalışmalarına hız vermek yerine Çin’de ürettikleri araçları gemilere doldurup getirmeleri dikkat çekti.

SEÇİMLERDE PROPAGANDA YAPIYORLARDI

Seçimlerde propaganda aracı olarak kullanılan TOGG için Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İşte fabrika, işte Cumhuriyetimizin yeni asrının ilk kıvılcımı…” ifadelerini kullanmıştı. TOGG’un imtiyazlı rakibi BYD’nin 2025’in ilk çeyreğinde, önceki yılın aynı dönemine kıyasla Türkiye Binek Otomobil Pazarında en çok büyüyen marka olması tehlikenin boyutunu ortaya koydu. Çinli firmanın Manisa’daki inşaat çalışmalarının 2026 ilk çeyreğine kadar tamamlanmasıyla üretime başlaması hedeflenirken, fabrikanın temelinin atılmaması soru işaretlerine yol açtı.

Bu süreçte, Çinli markalara sağlanan kolaylıklar “TOGG’un önü mü kes