Cook’un Salon.com’da yer alan yazısı şöyle devam ediyor:
Donald Trump başkan seçildikten sonraki ilk tebrik telefonunu Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’den aldı. Mısırlı yetkililer bu tebrik telefonunu, 2013’de yapılan darbe sonrası soğuyan ABD-Mısır ilişkilerinin yeni bir döneme girmesinin sembolü olarak görüyor. Mısırlı yetkililer, seçim sonuçlarından öyle memnun oldular ki Sisi’nin Trump’ın yemin törenine katılması bile gündeme geldi.
Sisi yemin törenine katılmadı ancak Türk dışişleri bakanı Mevlüt Çavuşoğlu katıldı. Çavuşoğlu gibi üst düzey yetkililerin yemin törenine katılması normal. İsrail’den bir heyet de Trump’ın başkanlığını kutlamak için geldi. Körfezdeki Arap ülkeleri ise yemin törenine katılmadı. Mısır, İsrail ve Türklerin, Trump’ın başkanlığına sevinmesinin aksine, Suudiler ve Birleşik Arap Emirlikleri, Beyaz Saray’daki bu değişikliğe daha ihtiyatlı yaklaşıyor ancak Obama devrinin bitmesine yine de seviniyor görünüyorlar.
Trump’ın başkanlık kampanyası sırasında Orta Doğu-ABD ilişkilerinin nasıl olacağına dair herhangi bir işaret varsa, o da bölgeyle ilgili masrafları azaltmak olduğudur. Bu, bölgedeki müttefikler için kötü bir işaret ancak Washington’ın bölgedeki ana müttefikleri, kendi güvenlikleri ve Amerikan çıkarlarını Obama’dan daha iyi sağlayacağını umdukları için, Trump’ın bu kötü işaretini görmezden gelmek istiyorlar.
Mesela Mısır, Trump yönetiminin Sisi’ye koşulsuz destek vereceğini düşünüyor ve Trump’ın, Bush ve Obama’nın Mısır’ın yapmış olduğu insan hakları ihlallerine karşı itirazlarını sürdürmeyeceğini düşünüyor. Türkler, yeni yönetimin kürt milliyetçiliğine karşı sürdürülen savaşa destek vereceğini düşünüyor. İsrail ise Amerika’nın Batı Şeria’da yavaş ve düzenli olarak yeni yerleşim yerlerinin kurulmasında kendilerine destek verileceğini düşünüyor. Obama’nın İran ile diyaloga girmesine şiddetle karşı çıkan İsrail ve Körfez’deki Arap ülkeleri, Trump’ın Washington’ın Tahran ile eski kötü ilişkilerine geri döneceğine inanıyor.
Trump Orta Doğu liderlerinin istediğini yapsa bile, şunu sormak gerekir; Trump hangi amaçla bu istenilenleri yapacak? Ve Trump’ın bölgede olanları daha da kötüleştirmeyeceği ihtimali yok mu?
Trump’ın Obama’dan ekonomik ve askeri alanlarda daha Mısır’a daha yararlı olacağına dair bir işaret yok. Sisi’nin yeni yönetime verebileceği şey Müslüman Kardeşleri karşı uluslararası destek, ki Mısır bunu Trump’a zaten bedava olarak sunmuş durumda. Benzer durum Çavuşoğlu’nun yemin törenine katılma çabasını saklamaya çalışan Türkler için de geçerli. Trump’ın dışişleri bakanlığı adayı Rex Tillerson, Türkiye’nin PKK ile yakın bir bağı olduğunu söylediği YPG’nin, Washington’ın Işid’e karşı savaşında “en güçlü müttefiği” olduğunu söyledi.
Obama yönetimi, Işid’e karşı savaşta YPG ile birlikte çalışması Ankara’yı öfkelendirmişti ancak bu Trump’ın da önceliği. Bu durum Türkiye-Amerika ilişkileri nasıl mükemmel yapabilir? En azından Mısırlılar, Beyaz Saray’a Müslüman kardeşlere karşı birlik olduğu mesajı verebilir. AKP ise, Müslüman Kardeşlere sığınacak yer sağlayan ve Mısır hükümetini geçersiz kılmak için Müslüman Kardeşlere bir platform veren islami bir grup. Bu durum İslami olan herşeye son derece şüpheyle yaklaşan Trump için pek anlaşılır olmaz.
İsrail hükümeti, Amerikan elçiliğini Kudüs’e taşımayı planlayan ve İsrail dostu David Friedman’ı Amerikan büyükelçisi olarak atayan Trump için heyecanlı. Trump, Obama’ya göre gerçekten de İsrail dostu ancak problem yaratabilecek durumlar da yok değil.
Trump’ın İran’a karşı düşmanca tavrı, İsrail ve Körfez ülkelerini yeni yönetime karşı umutlandırıyor. Başkanlık yarışındayken Trump, İran ile yapılan nükleer anlaşmasını sonlandıracağını ve İran’ın ‘terörizmin en büyük sponsoru’ olduğunu söylemişti.
Trump’ın, Orta Doğu’nun karışık ve fazla olan problemlerine nasıl yaklaşacağını tam olarak bilinmez. Trump’ın dış politikaya dair sadece üç fikri var ve bunlar; Işid’i yok etmek, Rusya ile birlikte çalışmak ve Çin’e meydan okumak. Bu, Trump’a manevra yapmak için yer bırakabilir ancak bu, Trump’ın tutarlılığını ve çok tartışılan liderlik özelliği pahasına olur. Amerikanın Orta Doğu’yu bir araya getirme ihtimali düşük ancak kötüleştirmesi kesin gibi.
Çeviri: Washington Hattı / Öznur Kaya
