Avrupa Birliği'ndeki (AB) ya da aday ülkelerde 25-74 yaş arası yetişkinliklerin eğitim seviyelerini ortaya koyan istatistikte İskandinav ve Baltık ülkelerinde yükseköğretim mezunlarının oranı AB ortalamasından yüksekken, Türkiye, düşük eğitimli nüfusun açık ara en yüksek paya (yüzde 61,8) sahip olduğu ülke oldu.
Çalışmada eğitim seviyeleri üç kategoriye ayrıldı. Buna göre "düşük seviye" okul öncesi, ilköğretim ve alt ortaöğretim (ISCED seviyeleri 0-2), "orta seviye" lise ve lise sonrası yükseköğretim dışı eğitim (ISCED seviyeleri 3 ve 4) ve "yüksek seviye," yükseköğretim (ISCED seviyeleri 5-8) içerdi.
İskandinav ve Baltık ülkeleri başı çekiyor
Türkiye'de ise yükseköğrenim mezun oranı yüzde 20,6. Onu takip eden İtalya yüzde 18,5, sıranın en altında ise Romanya yüzde 17,4 ile yer almakta.
Birleşik Krallık'ta 25-74 yaş arası nüfusun yüzde 43,5'i yüksek öğrenim görmüş kişilerden oluşuyor ki bu oran AB'nin "Dört Büyük" olarak adlandırılan ülkelerinin üzerinde. Fransa (yüzde 38,2) bu ülkeler arasında en yüksek paya sahipken, onu İspanya (yüzde 38) takip ediyor.
Mesleki yönlendirme birçok ülkede önemli bir rol oynuyor
Çekya (yüzde 63,9), Polonya (yüzde 52,2) ve Almanya (yüzde 47,4) dahil olmak üzere dokuz AB ülkesinde, orta eğitim düzeyinde mesleki yönelime sahip kişilerin payı yüzde 45'in üzerinde.
Türkiye ise 36,2 oranı ile Avrupa Birliği hedefinin (yüzde 45) altında kalmış durumda.
Gençler daha yüksek eğitim seviyelerine ulaşıyor
Bu durum, ülkelerin son yıllarda eğitim düzeylerindeki gelişmeleri de göstermekte. Bu nedenle, 25-34 yaş arası nüfusun eğitim seviyesi uluslararası kuruluşlar tarafından büyük ölçüde analiz edilmekte.
Kadınlar erkeklerden daha eğitimli
2022 yılında, ortalama olarak yükseköğrenim görmüş kadınların oranı yüzde 47,6 iken, erkeklerin oranı yüzde 36,5.
Finlandiya hariç, İskandinav ve Baltık ülkelerinde cinsiyetler arasındaki fark kadınlar lehine önemli ölçüde daha yüksek. En yüksek fark İzlanda'da (yüzde 25,4 puan) tespit edilirken, Slovenya'da 23,8 puan ve Slovakya'da 22,8 puanlık fark göze çarpıyor.
Türkiye (1,3 puan), İsviçre (3,6 puan) ve Almanya (4,6 puan) ise farkın en az olduğu ülkeler, bu da yükseköğretim derecesine sahip kadın ve erkeklerin paylarının birbirine çok yakın olduğunu göstermekte.
Yüksek eğitimli nüfus oranı artıyor
Hayat boyu öğrenme: Eğitimdeki yetişkinler
Eurostat'a göre, yaşam boyu öğrenme, örgün, yaygın veya gayri resmi eğitim faaliyetlerini içerir. Amaç, katılımcılar arasında bilgi, beceri ve yeterlilikleri geliştirmektir.
İşgücü piyasasında dijitalleşme ve otomasyon söz konusu olduğunda, yetişkin öğrenimi önemli bir unsur olarak öne çıkar.
2022 yılında, AB'de 25-64 yaş aralığında olup son 4 hafta içerisinde eğitim veya öğretime katılmış kişilerin oranı yüzde 11,9. Bu oran Bulgaristan'da yüzde 1,7 ve İsveç'te yüzde 36,2 arasında değişmekte.
İskandinav ülkelerinde yetişkin öğrenimi oranı yüksekken, Balkan ülkeleri AB ortalamasına kıyasla önemli ölçüde daha düşük paylara sahip.