Okullarının 'Kara Kıta'da faaliyetlerine başladığı 90'lı yılların sonunda, bir milyar dolar civarındaki senelik ihracat rakamı, 2013 yılında 14 milyar dolara yükseldi. Asya ülkelerindeki olumlu çizgi de Afrika’dan farklı değil

Selam-Bahara Yolculuk” filmi iki haftadır vizyonda. Film yurtdışına açılan okullara giden eğitim gönüllülerinin hayatını anlatıyor. Bu çalışmayla birlikte Türk okulları da tekrar Türkiye’nin gündemine girdi. Okulların açıldığı hemen her ülke-de ihracat ve ithalat defaatle katlanmış. Ekonomik gelişmeyi turizm patlaması takip etmiş: ABD’yle olduğu gibi.

Orta Asya ve Afrika ülkeleri Türk okullarının açılışıyla ticaretin artışındaki paralelliği en güzel gösteren ülkeler. Afrika’da pek çok ülkede okullar açılmadan önce büyükelçilik bile yokmuş ki bunun en önemli örneği, Gana. Büyükelçilik bu altın ve petrol zengini ülkeye, okullar açıldıktan sonra gitmiş. Dolayısıyla Türkiye bu zenginliğin farkına ancak okullar sayesinde varmış.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun kayıtlarına göre 1996-2013 yılları arasında Türkiye'nin Afrika ülkelerine yaptığı ihracatın toplamı 96 milyar 66 milyon dolar. İhracat rakamı senede bir milyar 159 milyon dolardan on dört milyar 146 milyon dolara yükseldi. Arada ufak düşüşler olsa da, yükseliş istikrarlı bir şekilde devam ediyor. İhracattaki artışın büyük bölümü Türk okullarının daha fazla faaliyet gösterdiği Kuzey Afrika'da. Türkiye'nin Kuzey Afrika ile ihracatı 1996’da 991 milyon dolar iken, 2013’te bu rakam 10 milyar 42 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

İthalat oranları da 1996 ile 2013 yılları arasında yükselişte. 1996 yılında bir milyar 994 milyon dolar olan ithalat rakamı, 2013 yılında altı milyar 31 milyon dolar olarak belirlendi. Tabii ihracatta olduğu gibi ithalatta da Kuzey Afrika ülkeleri baş sıralarda.

Asya ülkelerindeki olumlu tablo Afrika ülkelerinden farklı değil. 1996’da dört milyar 520 milyon dolar olan ihracat hacmi, 2013 yılında 47 milyar 591 milyon dolar olarak belirlendi.Bu yıllar arasındaki Asya ülkelerine yapılan toplam ihracat ise 326 milyar 884 milyon dolar olarak resmi kayıtlara geçti.

Yurtdışında ilk Türk okulu 1991’de Azerbaycan'a bağlı özerk bir cumhuriyet olan Nahçıvan’da açıldı. Türkiye 1992’de Azerbaycan’a 107 milyon dolarlık ihracat yaparken, bu rakam 2013 yılında iki milyar dokuz yüz milyon dolar olarak açıklandı. Afrika’daki ilk Türk okulu ise 1996’da Senegal’de açıldı. 1996’da sadece 248 bin dolar olan Senegal’e ihracatımız, 2014 yılının ilk onbir ayında 154 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

Afrika ülkelerinden Gana’da ilk Türk okulu 2002’de açıldı. Açıldığı dönemde bu ülkeye 21 milyon dolar civarında olan ihracat hacmimiz, şu anda 160 milyon dolara yaklaşmış durumda. İlk Türk okulunun 1998’de açıldığı Kenya’daki ihracat oranı on bir milyon dolardan 145 milyon dolara çıktı.

Türk okulları, Afrika başta olmak üzere, dünyanın 160 ülkesinde eğitim hizmeti veriyor. Bu ülkelerin cumhurbaşkanları, başbakanları, bakanları ve bürokratları evlatlarını bu okullara kaydettirmek için adeta sıraya giriyor. Anadolu sermayesiyle kurulan bu okullardaki eğitim hizmetinin kalitesi, bağlı bulundukları ülkelerde örnek olarak gösteriliyor; daha fazla açılması için de sık sık talepte bulunuluyor.

Çarpıcı bir gelişme ise ABD’de yaşandı. Türklerin işlettiği okulların yaygınlaş-masıyla birlikte ABD’den Türkiye’ye gelen turist sayı-sında adeta patlama yaşandı. Türkiye’ye 2000’de ABD’den 515 bin turist geldi. Türkiye’ye en fazla turist gönde-ren 10 ülkeden biri olan ABD’den gelen turist sayısı 2014’ün ocak-ekim döneminde 708 bin kişiye ulaştı.

BUGÜN-Hüseyin Keleş