Başkan Trump Oval Ofis’te basın mensuplarının iç ve dış siyasete ilişkin farklı konulardaki sorularını yanıtladı. Gündemde Salı günü Twitter üzerinden görevden aldığını duyurduğu Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton vardı.
Trump görevden aldığı John Bolton için “Umarım iyi şekilde ayrılmışızdır” dedi ancak kendisiyle yaşadığı görüş ayrılıklarını anlatırken Bolton hakkında sert ifadeler kullandı. “İyi ilişkimin olduğu birisiydi. Ama yönetim içindeki kişilerle anlaşamıyordu. Bu da benim için önemli” ifadelerini kullandı.
“Bolton Kuzey Kore için Libya modelini önererek hata etti”
Amerika'nın Sesi'nde yer alan haberde Başkan Trump John Bolton’la Kuzey Kore ve Venezuela konusunda yaşadıkları görüş ayrılıklarını öne çıkardı. “Libya modelini” izleyip tüm nükleer silahlarını teslim etmesini talep ederek, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’u gücendirmek dahil olmak üzere Bolton’ın bazı hatalar yaptığını savundu.
Trump Kuzey Kore ile müzakereler sırasında John Bolton’ın Libya modelini gündeme getirmesine atıfta bulundu, “Libya modelinden söz etti. Tam bir felaket. Kaddafi’ye ne olduğunu hatırlayın. Bu modeli Kuzey Kore ile anlaşma yapmak için kullanıyor. Kuzey Kore liderini tepki gösterdiği için suçlamıyorum. Burada mesele sert olmak değil, akıllı olmak” ifadelerini kullandı.
“Bolton Venezuela konusunda çizgiyi aştı”
Başkan Trump’a Bolton’ın görevden alınması bağlamında Venezuela krizi de soruldu. Bolton ve Trump aslında sosyalist lider Nicolas Maduro’nun iktidardan indirilmesi gerektiği konusunda hemfikir olsa da Trump'ın Maduro’nun devrilmesi için devreye sokulan yaptırım ve diplomasi araçlarının başarısız olmasından rahatsız olduğu biliniyordu.
Trump da basın toplantısında bu algıyı güçlendirecek ifadeler kullandı. Başkan Trump Venezuela konusunda “Venezuela politikamız sağlam. Venezuela acı çekiyor. İnsani açıdan yardım etmeye çalışıyoruz. Eskiden bölgenin en zengin ülkelerinden biriyken şu anda ne gıda var ne ilaç. Hiçbir şeyleri yok. Kolombiya ve Brezilya ile birlikte çalışıyoruz. Venezuela konusunda Bolton sınırı aşmıştı. Haklı olduğum da ortaya çıktı” ifadelerini kullandı.
Trump Venezuela lideri Nicolas Maduro ile görüşüp görüşmeyeceği konusundaki soruya ise cevap vermekten kaçındı.
“İran konusunda neler olacağına bakacağız”
Trump’ın İran lideri Hasan Ruhani ile görüşme olasılığı da gündeme geldi. İranlı yetkililer yaptırımlar kalkmadan İran’ın Amerika ile görüşmesine kapıyı kapatmış, Amerikalı yetkililerse Trump’ın Ruhani ile önkoşulsuz olarak görüşebileceğini belirtmişti.
Trump’a İran lideri Ruhani ile New York’ta yapılacak BM Genel Kurulu’nda görüşmek amacıyla yaptırımları hafifletip hafifletmeyeceği soruldu. Trump soruya “Neler olacağına bakacağız” yanıtını verdi. Trump’ın bu sözleri yaptırımların hafifletilmesine kapıyı tamamen kapatmadığı şeklinde yorumlandı.
“Bence İran anlaşmak istiyor”
İran’ın nükleer silah geliştirilmesinde önemli bir aşama olarak nitelenen uranyum zenginleştirmesinin çok çok tehlikeli olacağını vurguladıi. İran ekonomisinin durumuna dikkat çeken Trump “Bence anlaşmak istiyorlar. Eğer istiyorlarsa bu harika. İstemiyorlarsa da harika. Çok büyük finansal sıkıntılar yaşıyorlar. Yaptırımlar da gittikçe sertleşiyor” şeklinde konuştu.
İran konusunda şahin olduğu bilinen John Bolton’ın görevden alınmasının ardından Trump yönetiminin İran politikasının yumuşayıp yumuşamayacağı sorusu gündeme gelmişti. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Salı günü yaptığı açıklamada “Yabancı liderler yönetimden bir kişinin ayrılmasının ardından politikanın değişeceği fikrine kapılmasın” ifadesini kullanmıştı.
İsrail Başbakanı Netanyahu da Bolton’ın görevden ayrılmasının ardından yaptığı açıklamada Amerika’nın İran konusunda tavrının hala sert olduğunu belirtti. ABD’nin İran Devrim Muhafızları’nı hedef alan yeni yaptırımlar açıklamasına atıfta bulunan Netanyahu, “Başkan Trump ve yönetiminin İran konusunda çok çok sert olacağına ilişkin bir şüphem yok” dedi.
Trump Bolton’ın yerine beş adayı değerlendiriyor
Başkan Trump görevden aldığı Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’un yerine gelecek ismi haftaya belirleyeceğini söylemişti. Beyaz Saray’da konuyla ilgili gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump ulusal güvenlik danışmanlığı göreviyle çok sayıda kişinin ilgilendiğini vurguladı, Bolton’ın yerine bu görev için kalifiye olduğunu söylediği beş adayı değerlendirdiğini belirtti ancak isim vermedi.
ABD basınında yer alan haberlere göre, Bolton’ın yerine getirilmesi muhtemel isimler arasında ABD’nin Kuzey Kore temsilcisi Stephen Biegun, ABD’nin Almanya Büyükelçisi Richard Grenell, ABD’nin esir müzakerecisi Robert O’Brien ve Dışişleri Bakan Yardımcısı John Sullivan yer alıyor.
