Sayıştay, Enerji Bakanlığı kuruluşlarından TPAO'ya bağlı ve kamunun tek akaryakıt dağıtım şirketi olan TP Petrol'ün bayilik yapılanmasında ‘satışların yüksek gösterilerek bayilere fazla hibe ödemesi yapıldığı ve şirketin milyonlarca lira zarara uğratıldığını' tespit etti. Enerji Bakanlığı, Nisan 2012'de soruşturma açtı. Sayıştay, TP Petrol yönetiminden soruşturmanın şirketin kurulduğu tarihi kapsayacak şekilde genişletilmesini istedi. Sayıştay-TP Petrol Dağıtım AŞ Yönetimi'nin yazışmalarına göre Sayıştay'ın ‘soruşturma genişletilsin' talebine TP yönetimi çok ilginç cevap verdi: “Konu Enerji Bakanlığı uhdesindedir.” Soruşturmanın peşini bırakmayan Sayıştay, şirketle ilgili açıkladığı son raporda önemli bir ayrıntıya vurgu yaptı: “Haziran 2014 itibarıyla soruşturma tamamlanıp TBMM komisyonuna rapor gönderilmedi. Öte yandan denetimin yapıldığı 2011 yılını TP Petrol 47,8 milyon zararla kapatmıştı. Enerji Bakanlığı ise soruşturma süreciyle ilgili soruları cevapsız bıraktı.”
TP Petrol dağıtım, Enerji Bakanlığı ilgili kuruluşlarından ve milli petrol şirketi TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı) tarafından Şubat 2006'da kuruldu. Şirket Ocak 2007'den itibaren de akaryakıt satışına başladı. Şirket halen 300 istasyonla faaliyetlerini sürdürüyor. TP Petrol, halen 300 civarı bayi ve yüzde 5,32 pazar payı ile faaliyetini yürütüyor Şirketin Dörtyol, Kırıkkale, İzmit, İzmir, Samsun, Trakya ve İstanbul'da depolama ve dolum tesisleri ve yeni yatırımları bulunuyor.
SORUŞTURMA SAVSAKLANIYOR
TP Petrol Dağıtım AŞ'nin bayileşme ağıyla ilgili soruşturmanın peşini bırakmayan Sayıştay denetçileri, son raporlarında Bakanlığın açtığı soruşturmaya dikkat çekti. Denetçiler raporlarında soruşturmanın boyutuna da yer verdi: “Önceki dönem raporlarında; ‘Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı makamının 19.04.2012 tarih, 54 sayılı olurları ile başlatılan ve bayilerin taahhüt miktarlarının genel olarak yüksek belirlenmesi ve bunun sonucu olarak da TPPD AŞ tarafından bayilere ödenen hibelerin yüksek olması konularını içeren inceleme ve-veya soruşturmanın; TPPD AŞ'nin, Ltd. şirketi olarak faaliyet gösterdiği dönem dahil olmak üzere, kurulduğu tarihten Ağustos 2012'ye kadar, tek tek tüm bayiler için; bayilik verilecek istasyonun lokasyonu dikkate alınmak suretiyle gerekli ve yeterli fizibilitenin yapılıp yapılmadığı, sözleşme, protokol ve tüm ek protokollerin yapılmasında gerek ticari şartlar açısından gerekse bu metinlerin kaleme alınmasında gerekli özen ve hassasiyetin gösterilip basiretli tüccar gibi hareket edilip edilmediği, sözleşme, protokol ve ek protokollerin uygulanması bağlamında, bayilerin yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamada ilgili şirket çalışanlarınca herhangi hukuksuzluğa neden olunup olunmadığı, verilen intifa ve yatırım bedellerinin sektör gerçekleri ile bağdaşıp bağdaşmadığı bu uygulamanın şirketi zarara uğratıp uğratmadığı, her ne nam adı altında olursa olsun şirketçe bayilere (yatırım, intifa, kredi, inkişaf bedelleri) sağlanan imkânların karşılığında yeterli teminatın alınıp alınmadığı, şirketçe bayilere verilen intifa bedellerinin büyüklüğünü belirlemede en önemli kıstas olan yıllık akaryakıt satış taahhüt miktarının sektör gerçeklerine uygun olup olmadığı, bayilerce verilen yıllık akaryakıt satış taahhüt miktarlarının karşılanamaması halinde eksik kalan metreküp başına uygulanacak cezai şart bedelini belirlemede basiretli tüccar gibi hareket edilip edilmediği, bu bedellerinin tahsillerinin tam olarak yapılıp yapılmadığı, sözleşme, protokol ve ek protokollerde belirlenen fesih hallerinin gerçekleşmesi durumunda şirket çalışanlarınca sözleşme, protokol ve ek protokollerde belirlenen fesih prosedürleri gereklerinin zamanında yerine getirilip getirilmediği' konularını da kapsayacak şekilde yapılması” önerilmiş ve TBMM KİT Komisyonu olmakla birlikte, denetim tarihine (Haziran/2014) kadar herhangi bir rapor intikal etmemiştir.”
ŞİRKETİN KAPANMASI GEREKİYORDU
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'na (TPAO) bağlı TP Petrol Dağıtım AŞ'nin (TPPD) 2011 incelemelerinde Sayıştay şirketin içine düştüğü zorluğu ve zararın büyüklüğünü Türk Ticaret Kanunu'na göre şirket kendiliğinden sona erer' ifadeleriyle açıkladı. Raporun ilgili bölümü şöyle: “Şirketin mali yapısı incelendiğinde; şirketin 2006 yılı zararı 79 bin TL, 2007 yılı zararı 1.779 bin TL, 2008 yılı zararı 7.555 bin TL, 2009 yılı zararı 6.751 bin TL, 2010 yılı zararı 12.725 bin TL olmak üzere toplam 28.890 bin TL geçmiş yıllar zararı oluştuğu, 47.800 bin TL 2011 zararının eklenmesiyle, şirketin kuruluşundan 2011 sonuna kadar 76.690 bin TL toplam zarar oluştuğu, bu şekilde sermayesinin üçte ikisinden fazlasının (2/3) karşılıksız kaldığı; her ne kadar sermaye yapısı itibarıyla TPIC ve dolayısıyla TPAO güvencesinde olsa da tabi olduğu, Türk Ticaret Kanunu'nun 376-2 maddesinin ‘son yıllık bilançoya göre, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, derhâl toplantıya çağrılan genel kurul, sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar vermediği takdirde şirket kendiliğinden sona erer.' şeklinde olması nedeniyle bir an önce sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar verilmesi gerektiği...” ZAMAN
