Sayıştay'ın TOKİ için hazırladığı 2014 yılı denetim raporunda projeleri zamanında teslim etmemesi nedeniyle açılan davalar sıralandı. Kira tazminatı talebiyle başkanlık aleyhine şimdiye kadar 24 bin 175 dava açıldı. Bu davaların 21 bir 289'u aleyhe, 538'i lehe sonuçlanırken 722 kısmen kabul edildi. geç teslimler nedeniyle açılan davaların yüzde 98'inin İdare aleyhine sonuçlandığı belirtilen Sayıştay Raporunda, "Bu kapsamda ödenen tazminat tutarı 2010 yılında 20,7 milyon TL iken, 2011 yılında 54,4 milyon TL, 2012 yılında 35,4 milyon TL, 2013 yılında 13,8 milyon TL, 2014 yılında 5,8 milyon TL olmak üzere toplam 130,1 milyon TL'ye ulaşmıştır." denildi.
Sayıştay Başkanlığı, Toplu konut İdaresi'nin 2014 yılı Denetim Raporu'nu tamamladı. 212 sayfalık raporda idari bünyeden, toplu konut idaresinin faaliyetlerine, bilançodan gelir-gider dağılımına kadar birçok konuya yer verildi. Raporda TOKİ'ye açılan davalarda ilgili önemli bilgiler yer aldı. TOKİ Hukuk Müşavirliği'nde 1.Hukuk müşaviri, 4 hukuk müşaviri ve 35 avukat olmak üzere 40 personel görev yapıyor. İdareye karşı açılan davalarda özellikle geç teslim nedeniyle açılan tazminat davaları nedeniyle son yıllarda büyük bir artış olduğu belirtilen raporda, "2010 yılında 5 bin 136 adet olan toplam dava sayısı, 2011 yılı sonunda 28 bin 478, 2013 yılı sonunda 39 bin 569, 2014 yılı sonu itibariyle de 44 bin 177 adede ulaşmıştır. Davaların 29 bin 774 adedi sonuçlanmış, 14 bin 403 adedi devam ediyor." denildi.
Dava sayısını artıran temel konunun, TOKİ'nin satışını gerçekleştirdiği konut ve ticari ünitelerin yapım süreciyle ilgili olarak idareden veya yapımcı firmalardan kaynaklanan sıkıntılar olduğu vurgulanan raporda, "Konut alıcılarıyla imzalanan satış sözleşmelerinde öngörülen tarihlerde satın alanlara teslim edilememesi nedeniyle alıcılar tarafından açılan geç teslim davalarından kaynaklanmaktadır. Geç teslim sebebiyle açılan dava sayısı 2011 yılında 10 bin 62 iken, Gayrimenkul Satış Sözleşmelerinde yapılan düzenlemeler ve satışların inşaat seviyesinin belirli yüzdeye ulaşmasından sonra yapılmaya başlanması neticesinde, yıllar itibariyle azalarak 2012 yılında 3 bin 140'a, 2013 yılında bin 769'a, 2014 yılında ise 577'ye gerilemiştir." ifadeleri yer aldı.
Geç teslimler nedeniyle açılan davaların yüzde 98'inin İdare aleyhine sonuçlandığı vurgulanan raporda, şöyle denildi: "Bu kapsamda ödenen tazminat tutarı 2010 yılında 20,7 milyon TL iken, 2011 yılında 54,4 milyon TL, 2012 yılında 35,4 milyon TL, 2013 yılında 13,8 milyon TL, 2014 yılında 5,8 milyon TL olmak üzere toplam 130,1 milyon TL'ye ulaşmıştır. Alınan önlemler sonucu ödenen tazminat tutarları yıllık bazda 2012 yılından itibaren gerilemeye başlamakla beraber, devam eden davalar nedeniyle ödenecek toplam tazminat tutarı artmaya devam edecektir. Dava sayısı fazla olan diğer uyuşmazlık konuları, göçmen vatandaşlar tarafından açılan alacak davaları, eksik ve kusurlu işler nedeniyle açılan tazminat davaları, kamulaştırma kararlarına karşı açılan davalar ve konut taksitlerine yapılan artış oranlarına ilişkin itirazlar nedeniyle açılan davalardır."
Eksik ve kusurlu işler nedeniyle açılan dava sayısının 2011'de 889 adet iken, 2012 yılında 554, 2013 yılında bin 334, 2014 yılında açılan bin 590 adet davayla birlikte 2014 yılı sonu itibariyle 4 bin 842 adede yükseldiği kaydedilen raporda şu ifadeler yer aldı: "Davaların yaklaşık yüzde 58'si idare aleyhine sonuçlanmaktadır. Bu artışa paralel olarak 2011 yılında 73 bin TL olan eksik ve kusurlu işler için ödenen tazminat tutarı, 2012 yılında 2,1 milyon TL, 2013 yılında 1,7 milyon TL, 2014 yılında 6 milyon TL olmak üzere toplam 11,7 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Eksik ve kusurlu işler nedeniyle tazminat talebiyle açılan davaların sayısında yıllar itibariyle artan bir seyir görülmektedir. Özellikle bazı bölge ve projelerde yoğunlaşan davaların yüklenici firma yapım kusurlarından ve idare adına denetim görevi yapan müşavir firmaların görevlerini gereği gibi yapmadıkları nedeniyle ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. 2014 yılında açılan 1.590 davanın 457 adedi Ankara Yukarıyurtçu 1.Etap projesinden, 247 adedi de Ankara Gölbaşı toplu konut projesinden konut satın alanlar tarafından açılmıştır. İdarenin satışını yapıp teslim ettiği yaklaşık 535 bin bağımsız bölüm olduğu göz önüne alındığında yüzde 0,9 oranına tekabül eden eksik ve kusurlu iş için dava açıldığı görülmektedir. Her ne kadar oran düşük gerçekleşmiş olsa da, eksik ve kusurlu işler nedeniyle açılan davalar göz önüne alınarak, imalat süreci devam eden projelerde müşavir firma ve yükleniciler üzerinde denetim faaliyetlerine ağırlık verilmesi gerekmektedir." (CİHAN)
