Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sınavı sonrası öğrencilerin ve anne babaların tercih heyecanı başladı. Kimi gideceği okula çoktan karar verdi. Kimi ise hâlâ kararsız. Üstelik adaylar kadar aileleri de etkiliyor.

Öyle ki her ebeveyn evladının iyi bir eğitim alması için “en iyi”, “en başarılı”, “puanı en yüksek” okulu gözüne kestiriyor. Uzman Psikolog Danışman Hakan Metan, tam da bu noktada kulağa küpe yapılması gereken hususları dile getiriyor, “Seçilecek lisenin çocuğun hayatında büyük tesiri olacağı muhakkak. Bu nedenle tercih yaparken ince eleyip sık dokumak gerekiyor. En önemli sorumluluk da anne babalara düşüyor. Fakat bu mükellefiyet onları, kendi tercihlerini çocuklarına dayatma noktasına getirmemeli. Aile çocuğunun kabiliyetlerini, gelecek hayallerini ve fikirlerini göz önüne alarak en doğru tercihi yapmasına yardım etmeye çalışmalı.” Zira “Ben senin için en iyisini seçerim” mantığı ile atılacak adım istenilmeyen bir liseye, oradan arzu edilmeyen bir üniversiteye nihayet sevilmeyen bir meslekle hayat geçirmeye neden olabiliyor.

Ortaokul diplomasına kavuşan ve TEOG1 ve TEOG2 imtihanına giren her öğrenci, Fen Liselerine, Sosyal Bilimler Liselerine, Anadolu Liselerine, Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerine, Çok Programlı Anadolu Liselerine, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezlerine, Anadolu İmam-Hatip Liselerine, Açık Öğretim Kurumlarına, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü'ne bağlı özel okullara tercih yapılabiliyor.

Buralara yerleştirmede TEOG 1 ve 2 ile okul not ortalamasından oluşan YEP (Yerleştirmeye Esas Puan) dikkate alınıyor. Tercihler, özel okullar için 30 Haziran ila 14 Temmuz, diğer okullar için 15 ila 25 Temmuz arasında alınıyor.

Hakan Metan, lise tercihinde marka isimlere takılmamak gerektiğini söylüyor. “Bazı liselerin geçmişten kalma 'adı' var. Ancak belki orada okuyanlara veya yeni mezunlara sorsanız 'Sadece adı kalmış, içeriği boş. Kendini yenileyememiş ve diğer okulların gerisinde kalmış' cevabını alacaksınız” diyor. Peki, bu noktada okul tercihinde neleri dikkate almak gerekiyor?

Eğitimin, bir okulun sunduğu en önemli ürün olduğu unutulmamalı. Fizikî şartlar, temizlik ve yemek gibi faktörler eğitimin nitelikli gerçekleşmesine katkı sağladığı için bu konularda da hassas olmalı. Nihayet adayın bir okulu sağlıklı değerlendirebilmesi için 3 ana noktaya odaklanması lazım...

Eğitimde kurumsallığın oturması birkaç yıl sürebiliyor. Yeni kurulan yerlerde kurum kimliği oluşması, eğitim kadrosunun birbirlerine alışıp ortak eğitim politikası oluşturması için zamana ihtiyaç duyuluyor.

Bundan dolayı yeni açılan okullara biraz daha dikkatli yaklaşılmalı. Tabi, sırf yeni kuruldu diye her okul böyle olacak değil. Bazıları yeniliğine rağmen kadrosu ve vizyonu ile çok iyi şeyler vaatedebiliyor.

Bir okulda görev alan kadroların durumu oraya dair kanaat oluşmasına katkı sağlıyor. İdeal bir eğitim kadrosunda her yaştan ve tecrübeden öğretmenler bulunmalı. Bu eşgüdümlü ve güzel bir çalışma ortamı ile kaliteli eğitim üretilmesi için önemli. Öğretmenin geçmişi, ortaya koyduğu işler, nerelerde eğitim gördüğü ve nerelerde çalışıp tecrübe kazandığı sorgulanmalı. Unutulmamalı ki vizyon sahibi akademik kadrolardan oluşan okulun hedefleri vardır. Burada eğitim görecek öğrenciler de bu bakış açısıyla yetişir. Öğretmenin heyecanı ve istekli oluşu öğrenciye pozitif şekilde yansır.

Mevcut fizikî imkânlar tek başına belirleyici olmasa da asgarî şartlar taşınmalı. Sosyal ve sportif faaliyetler için gerekli alt yapı bulunması eğitimi olumlu yönde etkiler. Okulun laboratuvar imkânları araştırılmalı. Günümüz teknolojisinin kullanıldığı laboratuvar eğitime artı katkı sunar. Bunlar genellikle kaliteli özel okullarda daha fazla olur. Buradaki en büyük yanılgı “Şu okulda mutlaka vardır” ön kabulü oluyor. Bu nedenle ön kabulsüz hareket edip mutlaka araştırılmalı.

Bunların yanında okulu iyi bilen mezunların ve öğretmenlerin mutlaka fikri alınmalı. Tabi, fikir alırken olumlu ve olumsuz görüşleri beraber toplamalı. Olumlu diyen hangi yönlerine vurgu yapıyor ve olumsuz anlatan acaba gerçekçi mi yoksa önyargılı mı anlatıyor? Bunları iyi değerlendirmeli. Nihayet tercihi düşünülen okul mutlaka ziyaret edilmeli. Öğretmenleri ve idarecileriyle tanışılmalı. Öğrencilerle sohbet edilmeli. Bunlara göre böyle bir ortamda bulunmanın faydalı olacağına inanılıyorsa tercihte geç kalmamalı.

Tercih dönemi, adaylar kadar anne babalar için de heyecanlı geçiyor. Zihni kurculayan pek çok soru oluyor.

Özel okul tercih döneminde seçim yapılmasa da öğrenci, özel okula gönderilebilir mi?

Evet, gönderilebilir.

Resmi bir okul tercihi yapılıp kazanılmasına rağmen tercih özel okula kayıttan yana kullanılabilir mi?

Evet, yaptırılabilir.

Tercih döneminde hiçbir seçim yapılmazsa ne olur?

9 Eylül'e kadar herhangi bir tercih yapılmazsa açık öğretim liselerine otomatik kayıt olur.

Özel okul seçtiği için tercih döneminde tercih yapmayanlar sonrasında devlet okuluna kayıt yaptırabilir mi?

Nakil döneminde, okul kontenjanlarına nakil başvurusunda bulunulabilir. Bazı okullar kontenjana göre öğrenci kabul ediyor. Ancak imam hatipler, kontenjan şartı olmaksızın kayıt yapabiliyor.

Tercih işlemi için öğrenci veya velinin şahsî olarak https://eokul.meb.gov.tr internet adresinden veya herhangi bir ortaokul ile imam hatip ortaokulu müdürlüklerinden başvurması lazım.

Tercihlerin ilgili ortaokul ile imam hatip ortaokulu müdürlüklerine onaylatılmasının gerektiği asla unutulmamalı. Elektronik ortamda onaylanan “Yerleştirme Tercih Ön Çalışma Formu”nun çıktısı alınmalı.

Formu okul müdürlüğü ile veli imzalamalı. Akabinde aslı okulda saklanacak ve bir nüshası imza karşılığı veliye teslim edilecektir.

Tercih yapmadan önce adayı objektif kriterlere göre yönlendirebilecek uzman kişilerden görüş alınmalı.

Alan ve meslek seçimi sadece çocuğu bırakılmamalı. Çocuklar, kendini objektif değerlendirecek kadar tanımıyor ve hisleriyle hareket ediyor. Öte yandan bütün kararı aile de vermemeli. Zira anne baba evladına karşı objektif olamıyor. Hatta kendisinin vaktiyle hedefleyip ulaşamadığı noktalara çocuğu sevk edebiliyor.

Belirtilen sebeplerden, en doğru seçimi yapabilmek için ailenin ve çocuğun fikrinin alındığı, öğrenciyi iyi tanıyan bir öğretmen ile uzman danışmanın iştirak ettiği bir değerlendirme yapıldıktan sonra gidilecek okula karar vermek gerekiyor.