Temizlikte kimyasalsız çözümlere doğru giden bu eğilimi değerlendiren İzmirli Er-Sa Group, Avrupa'da yaygın olarak kullanılan ve Hindistan'da yetişen bir ağacın fındığa benzeyen meyvesi ''soup nut''ı, ''ekonat'' adıyla Türkiye'ye getirdi. Marketlerde satılan ve evlerde kullanılan, bol miktarda asit, fosfat, klorür ve adını telaffuz edemediğimiz kimyasallar içeren temizlik malzemelerinin insan sağlığına ve ekolojik dengeye verdikleri zararlar artık herkesin malumu. Özellikle gelişmiş ülkelerdeki bilim insanları, insan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar veren kimyasallar içeren temizlik maddelerinin kullanımını minimize etmek için çalışmalar yapıyor. Dünyada insan sağlığına ve ekolojik dengeye daha az zarar veren kimyasallardan oluşan ürünlere organik (biodegrable) temizlik maddeleri adı veriliyor. Çamaşır ya da bulaşıklar yıkandıktan sonra bu ürünlerin suyu, doğal olması nedeniyle, çiçeklerde gübre olarak ta kullanılabiliyor. Ancak daha pahalı olan bio-temizlik malzemeleri Türkiye'de henüz yaygın değil. Ancak yine de Türkiye'de de özellikle bebeği, küçük çocuğu olan anneler evlerini bir zamanlar ninelerinin kullandığı Arap sabunuyla, karbonat ve sirkeyle temizlemeye başladı. -HİMAYALALARDA YETİŞEN ''EKONAT''- Temizlikte kimyasalsız çözümlere doğru giden eğilimi değerlendiren İzmirli Er-Sa Group, Avrupa'da yaygın olarak kullanılan ve Hindistan'da yetişen bir ağacın meyvesi olan ''soup nut''ı, ekonat adıyla Türkiye'ye getirdi. Firmanın Ar-Ge Müdürü Hüseyin Sarı, Himalayalar'da yetişen kahverengi, küçük bir hurma görünümündeki meyvenin, içerdiği ''saponin'' maddesi sayesinde ''doğal deterjan'' etkisi gösterdiğini bildirdi. Dünya genelinde kullanımı hızla artan ''ekonat''ın bilimsel adının ''Sapindus Mukorossi'' olduğunu aktaran Sarı, ''25 metrelik bir ağacın meyvesi. İçerisindeki saponin suyla temas ettiği zaman doğal sabun görevi görüyor ve çamaşır, bulaşık, genel temizlik, vücut ve saç temizliği, evcil hayvan temizliği gibi her türlü temizlik için kullanılıyor. Bir ağacın meyvesi, tamamen doğal. Çevre ve insan sağlığına hiçbir zararı yok. Kimyasal ürünlerin kanserojen etkisi burada yok'' dedi. Sarı, ekonatın tamamen doğal bir meyve olması nedeniyle diğer kimyasallar deterjanlarda olduğu gibi alerji oluşturan faktörlerin ortadan kalktığını, kanserojen etkisinin bulunmadığını, çamaşırların renk ve dokularına zarar vermediğini, üretilmesi için herhangi bir üretim sistemi ve endüstriyel proses olmadığı için kimyasal atık oluşturmadığını, yıkama sonrasında su ve toprak üzerinde zehirli atıklar bırakmadığını anlattı. Meyvenin yenip yenmediğinin sorulması üzerine Sarı, ''Yenmesinde sakınca yok ama tadı çok acı. Tamamen doğal olan kalıntısı, yani kabuğu toprak için doğal gübre özelliği taşıyor. Yani bahçenizde kullanmanızda hiçbir problem olmaz. Ama acı olduğu için yemenizi tavsiye etmem'' diye konuştu. -KULLANIMI VE MALİYETİ- Sarı, çamaşır makinesi için bir keseye dört adet meyvenin konulduğunu ve makineye çamaşırlarla birlikte yerleştirildiğini belirterek, ''Başka bir ilaveye ihtiyaç yok. Bu keseyle 60 dereceye kadar dört makine dolusu çamaşır yıkanabiliyor. Daha yüksek sıcaklıklarda yıkama sayısı düşüyor. Günlük çamaşır için ideal olmasının yanında, yumuşatıcı kullanılmasına gerek kalmaması'' dedi. Sarı, bulaşıklar için kullanımına dair de ''Meyve kesesini bulaşık makinesinin kaşık sepetinin üzerine bağlıyoruz. Bulaşık makinesi için yine ekonattan üretilmiş kireç önleyici ve leke çıkarıcıdan birer ölçek ilave ederek kullanıyoruz'' bilgisini verdi. El yıkama için 20 gram meyvenin yarım litre suyla kaynatılıp, bu suyun köpük aparatlarıyla kullanıldığını dile getiren Sarı, ''Köpük aparatı yoksa, sıvı normal haliyle de kullanılır, ama el yıkarken genelde köpük istenir. Ev temizliği için de kaynatıp suyunu kullanıyoruz. Koruyucu madde olmadığı için bozulmaması için bu sıvıyı buzdolabında saklamak gerekiyor. Ya da içine bir miktar limon tuzu koyarak saklayabiliriz'' diye konuştu. Sarı, leke çıkarıcı, kireç önleyici gibi ürünleri de içeren bir setin maliyetinin 69 lira olduğunu, bununla 40 yıkama yapılabildiğini, meyvenin kilosunun ise 85 liraya satıldığını, bununla da 320 yıkama yapılabildiğini belirterek, ''Deterjanla mukayese yapıldığında fiyatı çok uygun aslında'' dedi. Organik ürünlerin neden daha pahalı olduğunun sorulması üzerine Sarı, ''Maliyeti daha yüksek. Çünkü kimyasal gübreler ya da kullanılan bazı hormonlar verimi bir şekilde artırıyor. Oysa organik ürünlerde bu şekilde verim artırımı yapılmadığı için daha az ürün rekoltesi elde ediliyor. O yüzden organik ürünlerin maliyeti daha yüksek oluyor'' karşılığını verdi. Meyveyi hazır temizleyici haline getirmek için Ar-Ge çalışmalarının devam ettiğini belirten Sarı, ''Kullanımını biraz daha kolaylaştırmak için sıvı el sabunu, sıvı bulaşık ve çamaşır deterjanı, şampuanı gibi formlarını üretmek için çalışmalarımız sürüyor. İnsanlar daha pratik ürünler istiyor. Biz de pratik kullanımı için belli ürünleri sene sonuna yetiştirmeyi düşünüyoruz'' diye konuştu. Sarı, ''ekonat''ın organik shop'larda, ekolojik pazarlarda satışa sunulduğunu söyledi. -''AVRUPA, AMERİKA, JAPONYA VE KANADA'DA ÇOK YAYGIN KULLANILIYOR''- Ekonat'ı ilk olarak 9 ay önce getirdiklerini, satışların son dönemde artış gösterdiğini anlatan Sarı, ''Önümüzdeki dönemde daha da artacağını düşünüyoruz. Özellikle yaşlılar, bebekli aileler ve annelerin kullanacağını düşünüyoruz'' dedi. Sarı, Türkiye'de en çok kimlerin satın aldığının sorulması üzerine, ''Ağırlıklı olarak organik bilince sahip olan insanlar alıyor. Çocuklarına karşı hassas olan anneler alıyor. Bir de burada yaşayan yabancılar'' yanıtını verdi. Avrupa, Amerika, Kanada, Japonya'da meyvenin çok iyi tanındığını ve yaygın kullanıldığını dile getiren Sarı, ''Avrupa organik ürünleri bizden daha önce tanımış, benimsemiş. Bu yüzden de oradaki duyarlılık bizden daha fazla. Avrupa'da ürünü meyve haliyle kullanıyor. Ama biz biraz daha rahata alışığız, biraz daha pratik kullanım istiyoruz. Toz ve sıvı leke çıkarıcı, kireç önleyici gibi ürünler Türkiye'ye özel. Yine üzerinde çalıştığımız sıvı formatı da bize özel. Avrupalıların 'Çok temizlesin, bembeyaz etsin' değil de 'Doğal olsun, kimyasal açıdan bana zarar vermesin' gibi bir önceliği var. Halkımız bir şekilde bu bilince sahip olacaktır. Buna inanıyoruz'' şeklinde konuştu. Sarı, temizlik ürünleri sektöründe Türkiye'nin ilk sertifikalı ürünün Ekonat olduğunu, ayrıca ''Kosher Certificate'', NOP&NPOP Organik Tarım Sertifikası'', ''ISO 22000 Integrated with HACCP - Uluslararası Tarladan Son Tüketiciye Gıda Güvenilirlik Sertifikası'' ve TÜV Sertifikası ve Et-Ko Sertifikası (Ekolojik Tarım Kontrol Organizasyonu) gibi ekolojik sertifikalarının bulunduğunu sözlerine ekledi. AA