Rekabet Kurulu, ülkemizde gazete ve dergilerin tirajlarını denetlemek için kurulan ABC Türkiye'nin tiraj denetimini rekabete aykırı buldu. Kurul, bütün medya kuruluşlarının yönetimde eşit temsil edileceği, abonelik sistemi ile çalışan gazetelere de ayrımcılık oluşturmayacak yeni denetim standartlarının belirlenmesi için ABC Türkiye'ye 7 Eylül'e kadar süre tanıdı. Denetim şirketinin Yönetim Kurulu Başkanı Yiğit Şardan'ın sürenin dolmasına bir ay kala kurul kararının gereğini yerine getirmek yerine Zaman'ı hedef alan açıklamalar yapması manidar bulundu. Kurul, denetim standartlarının belirlenen sürede tamamlanmaması halinde hem soruşturma açabilecek hem de ABC'ye ceza verebilecek. Ayrıca 'çoğulculuk, şeffaflık ve objektiflik ilkelerinin gereklerini karşılamaktan uzak olduğu' gerekçesiyle ABC Türkiye'ye verilen menfi tespit belgesi de 1 Mayıs 2005'ten itibaren geçersiz kabul edildi. Türkiye'de rekabet hukuku konusundaki otorite konumundaki Rekabet Kurulu'nun kararı ile ABC Türkiye'nin Zaman'a yaptığı haksızlık tescillenmiş oldu. Zaman, 2004 sonunda abonelik sistemiyle çalışan tek gazete olmasına rağmen ABC Türkiye'ye başvuru yapmış ve üye olarak denetim sistemi içinde yer almayı kabul etmişti. Buna rağmen yönetimde yer alan diğer medya kuruluşları 'abone sayılarının gerçekçi olmadığı' yönünde karalama kampanyaları başlatmıştı. 1 Haziran 2005'te fiili denetim süreci içine giren Zaman'ın ABC yönetim kurulu üyeliği Şubat 2006'da düşürülmüştü. Denetçi firma normal üyeliğin devam etmesini istemişti. Zaman Genel Yayın Müdürü Ekrem Dumanlı, ABC'ye kendi istekleriyle girdiklerine dikkat çekerek, "Denetlenmekten korkmuş olsaydık ne ABC'ye başvururduk ne de BPA'i Türkiye'ye davet ederdik. Bizim tirajımızı denetimden geçirme arzumuz neden başkalarında endişe meydana getiriyor, bunu anlamak mümkün değil." dedi. Dünyada uygulanmayan kriterlerin ABC Türkiye tarafından Zaman için uygulanmak istendiğini söyleyen Dumanlı, denetim sisteminin başlangıcında bazı medya gruplarının kendilerine göre kriterler belirleme ihtimaline karşı zorla sisteme dahil olduklarını ifade etti. Dumanlı, "Kriterler belirlenirken abone sistemine karşı bir önyargı olduğunu gördük. Abonelerimizin bir kısmının bilgilerinin eksik olduğunu söylediler. Bunları da tamamladık. Ancak başka şartlar talep edilmeye başlandı. Satış makbuzlarının tek tek aboneler tarafından imzalanmasını dahi istediler." dedi. Dumanlı, Rekabet Kurulu'na müracaat sebebini şöyle açıkladı: "Biz kurulu işin içine katmak zorunda kaldık. Çünkü en sonunda bize karşı iyi niyet olmadığı kanaatine vardık." Konuyu kavgaya dönüştürmenin doğru olmadığını ifade eden Dumanlı, Türkiye'de bütün gazeteleri denetleyecek bir sisteme ihtiyaç olduğunu kaydetti. Tek denetim firması ile çalışılıyor Rekabet Kurulu'nun verdiği kararla ABC Türkiye'nin üyesi olduğu IFABC'nin uluslararası denetim kurallarına da uymadığı ortaya çıktı. IFABC'ye üye diğer denetim kuruluşlarında abonelik sistemiyle çalışan gazeteler rahatlıkla denetlenebiliyor. Ayrıca Kurul kararıyla ABC Türkiye'nin denetim işini yüksek bir fiyatla tek firmaya yaptırmasının da doğru olmadığı öğrenildi. ABC Türkiye, tiraj denetimini Ernst&Young firmasına yıllık yaklaşık 1 milyon 400 bin dolara yaptırıyor. Bu paranın yüzde 85'i ABC'nin katılımcı gazeteleri tarafından ödeniyor. Rekabet Kurulu'nun verdiği karara göre bundan sonra ABC Türkiye denetim işini birden fazla firmaya imkan sağlayacak şekilde düzenleyecek. Ayrıca ABC Türkiye'nin yönetiminde medya grupları arasında temsil yönünden de sıkıntılar olduğu ileri sürülüyor. Yönetimde Doğan ve Merkez Medya grupları 3'er üye ile temsil edilirken diğer medya grupları 1'er üye ile temsil ediliyor. ABC Türkiye Tiraj Denetim Kurulu (ABC Türkiye), ulusal süreli yayın ve ulusal süreli reklam yeri pazarında faaliyet gösteren Reklamcılar Derneği, Reklamverenler Derneği, Doğan Dağıtım, Merkez Dağıtım, Hürriyet Gazetesi, Sabah Gazetesi, Atlas Dergisi ve Yeni Aktüel Dergisi tarafından 2004'te kurulmuştu. İŞTE REKABET KURULU KARARININ ÖZETİ - Medya kuruluşları, tiraj denetimi yapan ABC Türkiye'nin yönetiminde tiraj ve benzeri kıstaslara bağlı olmaksızın eşit şekilde temsil edilecek. - Denetimde esas alınacak standartlar, kapsamlı ve istikrarlı bir şekilde belirlenerek abonelikle çalışan gazeteler açısından ayrımcılık oluşturmayacak şekilde düzenlenecek. - Bölgesel, yerel ve bedelsiz yayınların da denetimine imkân verecek bir maliyet yapısı ortaya konulacak. - ABC Türkiye'nin denetim işlerini sadece bir firma ile değil birden fazla firma ile yürütmesi gerekiyor. - Yönetime ilişkin ilke ve kararların oluşturulması ve değerlendirilmesinde kayıt standardı belirlenecek. Bunlara uygun hareket edilecek. - Denetim standartlarının bedelsiz ve sadece reklam gelirlerine bağlı olarak varlığını sürdüren gazeteleri de kapsamasına özen gösterilecek. Zaman, uluslararası denetimden geçti Zaman'ı, bütün dünyanın tanıdığı uluslararası medya tiraj denetim kuruluşu BPA Worldwide denetledi. 1931'de kurulan BPA, şu anda ABD'den Çin'e, Kanada'dan Avustralya'ya kadar 25 ayrı ülkede 2 binin üzerinde gazete ve derginin tirajını denetliyor. Dünyadaki tiraj denetim örgütlerinin federasyonu IFABC'nin de kurucu üyesi olan BPA ekibi, 8 Mayıs 2007 tarihli raporunda Zaman'ın hafta içi ortalama 609 bin, pazar günü ise 678 bin satış yaptığını teyit etti. Zaman Gazetesi'nin bu döneme ait günlük ortalama tirajı da 610 bin 784 olarak tescillendi. BPA bundan sonra Zaman'ı her ay düzenli olarak denetleyecek ve 3'er aylık raporlar verecek. ZAMAN