Daha önce ihaleye gireceklerini açıklayan Vodafone ve Avea'nın son anda vazgeçmesiyle Turkcell, tek başına kaldı. Şirket, Katma Değer Vergisi hariç verdiği 321 milyon Euro'luk teklifiyle en geniş frekansa sahip A tipi lisans ihalesini kazandı. Cep telefonunda çığır açacak yeni nesil uygulamalar, ancak aylar sonra tüketicilerle buluşacak. 2008 yılının ilk çeyreğinde İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde 'cepten' televizyon izleme dönemi başlayacak. Televizyonun yanı sıra istenilen yerde internete girme ve interaktif oyun imkanı sağlayan hizmetten faydalanmak isteyenler şartname gereği telefon numarasını değiştirmek zorunda. Öte yandan telefonun da yeni nesil hizmetleriyle uyumlu olması gerekiyor. iletişimle 1994'te tanışan Türkiye'de üç operatör arasında kıran kırana rekabet yaşanıyor. Dünya devi Vodafone'un da gelmesiyle kızışan pazarda lider Turkcell'i her zamankinden daha iddialı takip eden Avea, abone kapma çabasında. Sonuç olarak savaş, 53 milyonu geçen aboneden pay almak ve toplam 9,2 milyar YTL'yi bulan ciroyu artırmak. Bunun için öncelikle kampanyalara ve fiyat indirimine giden operatörler, bir yandan da 3G ile ilgili yatırım yapıyordu. Teknolojiye 480 milyon dolar ayıran Turkcell, söz konusu rakamın 80 milyon dolarını sadece 3G'ye tahsis etti. Diğer iki operatörün de benzer oranlarda bütçe ayırdığı biliniyor. Birçok Afrika ülkesinde bile yeni teknolojinin lisansları verilmişken Türkiye'de "neden hâlâ gecikiyoruz?" sesleri yükseliyordu ki görüntülü telefon devrini başlatacak 3. Nesil lisanslarının açılmasına ilişkin yetkilendirme planı Bakanlar Kurulu tarafından kabul edildi. Sürecin hızlandırılması konusunda atılan adımları olumlu bir gelişme olarak değerlendiren Tüm Telekomünikasyon İş Adamları Derneği Başkanı Murat Dikici, hizmetin rekabeti tetikleyerek, tüketicinin cebine olumlu yansıyacağını düşünüyor. Dikici'ye göre Türkiye belki bu alanda söz sahibi bile olabilecek. Yazılım şirketleri çıkacak. O zaman yerli yazılımcıların dünyaya satacak 'bir şeyleri' olacağı gibi Türk yazılımcıları teknoloji konusunda da söz sahibi konumuna gelecek. Türkiye Bilişim Derneği Başkanı Turhan Menteş de 3G'de hızlı davranarak diğer ülkelerin önüne geçilebileceğini düşünüyor. GSM şirketleri 3. Nesil'e geçmek için sabırsızlanıyor. Bunu Turkcell Genel Müdürü Süreyya Ciliv'in "3. Nesil'in Türkiye'ye gelmesi için adeta yırtınıyoruz." şeklindeki sözlerinden de anlamak mümkün. Bu süreçte şirketler mevcut baz istasyonlarına ek olarak 3G'ye yönelik yeni baz istasyonları kuracak. Ancak bir de bu işin kullanıcı tarafı var. Cep'ten futbol izlemek isteyen erkekler ve dizilerini takip etmek isteyen kadınlar telefonlarını kontrol etmek zorunda. Eğer telefonlar yeni nesile uyumlu değilse yeni bir telefon almak gerekiyor. Resimli mesaj iletip alabilen (MMS) telefonlarla yeni nesil hizmetlerden faydalanılabilecek. Piyasada yeni teknolojiye uyumlu telefonların fiyatları 600 Yeni Türk Lirası'ndan başlıyor. Ancak işlemler bununla sınırlı değil. Türkiye'deki şartnameye göre telefon numarasını da değiştirmek zorunlu. Operatörlerin yetkilileri şartnamedeki söz konusu kararı 'gereksiz' buluyor. Şartnamede dikkat çeken bir diğer nokta da şirketlerin bu konuda araştırma-geliştirme yapacak belirli sayıda mühendis istihdam etme zorunluluğu. İhaleden hemen sonra bu karar için de masaya oturmaya hazırlanan yetkililer, abonelerin mevcut hatla 3G'ye bağlanması için çalışacaklarını söylüyor. 3G'de dünya pazarına, 2001'de teknolojiye liderlik yapan, Japon NTT DoCoMo liderlik ediyor. Pazarın yüzde 50'sinden fazlasını elinde bulunduran Japon operatörü, Vodafone takip ediyor. Kalan kesimi ise Avustralya, Güney Kore, Hong Kong, Amerika ve Ortadoğu'daki operatörler oluşturuyor. Fakat 3G'ye para yatırıp kâra geçen bir şirket henüz yok. Mobil operatörler telefon fiyatlarını, telefoncularsa tarifelerin yüksekliğini gerekçe gösteriyor. Geçen yıl bir araya gelen operatörler 'ekonomik cihaz' arayışına girdi. Seçilen telefon ise LG'nin U250 modeli oldu. Değişim tarifelere yansımayınca ucuz telefon umudu boşa çıktı. Her ne kadar sabit fiyat yöntemi uygulansa da faturaya eklenen hizmetler nedeniyle fiyatlar kabarık geliyor. Türkiye'deki operatörler şimdilik sabit fiyat uygulamasına yanaşmıyor. Onlara göre katma değerli hizmetlerin bir bedeli olmalı. Bugün dünyada 41 farklı üretici, 360 farklı model yeni nesil teknolojiye uyumlu cep telefonu üretiyor. Model sayısı 2005 Mayıs ayından bu yana yüzde 115 arttı. Türkiye'de 19 farklı modelde 3.Nesil cep telefonu satılıyor. Sadece Turkcell'in 2 milyon abonesi 3G'li telefon kullanıyor. '3G Turkcell için mi?' tartışması Telekom arenasında alevlendi Geçtiğimiz hafta Telekom'da üçüncü nesil teknolojilerinin tartışıldığı 8. Telekom Arenası'nda yeni uygulamalar masaya yatırıldı. Numara taşınabilirliği uygulamaya girmeden önce 3G'ye geçilmesine tepki gösteren Avea ve Vodafone'un düşüncelerine Telekomünikasyon Kurumu Başkanı Tayfun Acarer katılmadı. Acarer 3G'ye geçilmesi için mükemmel bir zaman olduğunu belirtirken, Avea Genel Müdürü Cüneyt Türktan, "3G'ye neden geçmek istiyoruz, tüketici mi, yoksa Turkcell için mi?" diye sordu. Türktan, "3G Türkiye için önemli. Ancak 'bu teknolojiye geçmek için gerçekten hazır mıyız, şu aşamada ihtiyaç var mı?' sorusunun sorulması gerekir." derken, Vodafone CEO'su Attila Vitai ise, 3G'nin gerçekleşebilmesi ve Türkiye'de yerli Ar-Ge'nin oluşabilmesi için sektörde rekabetin şart olduğunu söyledi. Vitai'ye göre aboneler hangi operatörü kullanacağını seçebilmeli. Rekabet için ön şartlar var. Bir oyuncu pazarın yüzde 60'ına sahip. Avrupa'da böyle bir durum yok. Bu rekabetin ruhuna aykırı. İkinci sorun ise fiyatlandırma. Bu da rekabete karşı. Rekabeti destekleyici bir fiyat düzeni yok. Vodafone'un bu sektörde önemli bir deneyimi bulunduğunu hatırlatan Vitai, 3G'de Türkiye'nin geç kaldığını düşünüyor. "3G'de Avrupa'da yıllarca heyecan yaşandı ama penetrasyon yüzde 10'larda kaldı. İngiltere, 2000 yılında geçtiği 3G'de yüzde 11'lik penetrasyon elde etti. Bundan da ders almamız lazım." diyor. Turkcell Genel Müdürü Süreyya Ciliv ise, dünyada mobilitenin öneminin arttığına dikkat çekiyor. Dünyada 2,5 milyar olan cep telefonu abonesinin birkaç yıl içinde 4 milyara çıkacağını belirten Ciliv, Atilla Vitai'nin aksine Türkiye'nin 3G'ye hazır olduğunu düşünüyor. Doktorlara, ambulanstaki hastayı takip etme imkanı geliyor 3G uygulamalarıyla görüntülü telefon görüşmesi ve telekonferans yapmak mümkün. Video indirilebiliyor, indirilen görüntü aynı anda ya da daha sonra izlenebiliyor. İnteraktif oyunlar ve servislerden yararlanılabiliyor. Kullanıcılar, kolaylıkla e-postalara ve dosyalara ulaşabiliyor. Dev kütüphaneler avuca sığacak hale geliyor. Yeni teknoloji sayesinde bir muhabir çektiği görüntüyü anında merkeze gönderebilecek. Video telefon sayesinde işitme ve konuşma engelliler de iletişim kurabilecek. Sağlık hizmetlerinde de kolaylık sağlayacağı belirtilen yeni teknolojiyle doktorlar acil durumlarda ambulanstaki personelini uzaktan destekleyebilecek. Yeni sistemle e-Türkiye projesinin de hız kazanması bekleniyor. ZAMAN