Özel güvenlik, personel sayısı 257 bin olan polis teşkilatını geride bırakarak Türk Silahlı Kuvvetleri’nden sonraki en büyük silahlı güç haline geldi.
Kamu kurumlarının da aralarında olduğu pek çok stratejik noktada 280 bin özel güvenlik elemanı görev yapıyor.
Özel güvenlik şirketleri, Twitter fenomeni Fuat Avni’nin ‘gizli silahlı yapı’ olduğunu iddia ettiği SADAT Savunma Şirketi ile yeniden gündeme geldi.
Türkiye’nin en büyük 500 şirketi arasında 3 güvenlik firmasının olması sektördeki büyümeyi gösteriyor.
Polis yetkisine sahip olacak
Özel güvenliğin adı Türkiye’de bankalara yönelik soygunların arttığı 1980’lerde duyuldu.
2004 yılında çıkartılan 5188 sayılı yasayla resmiyet kazanan özel güvenlik, polis ve askere ait bazı görevleri devraldı.
2008’de ise yetkileri genişletildi. Geçen yıl, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Tarih olmalı, kaldırılmalı” dediği, daha sonra ise polis olarak değerlendirelebileceklerini söylediği özel güvenliklere şimdi daha büyük yetkiler yolda.
Çıkarılacak yasayla özel güvenlik görevlilerine, polislerin sahip olduğu şahısları elle arama ve araç araması yapma, köpek kullanma, sürücülerin trafik belgelerini kontrol etme gibi yetkiler veriliyor.
1 milyon kişi eğitim aldı
Türkiye’de görev yapan 280 bin özel güvenlik elemanından 70 bini silah taşıyor.
120 bini kamuda görev yapıyor. Eğitim alan sertifikalı özel güvenlik sayısı ise 1 milyonu aştı.
Türkiye, özel güvenlik görevlisi sayısında Avrupa’da birinci. Türkiye’yi, 200 bin görevliyle Polonya takip ediyor.
Almanya’da 170 bin, İngiltere’de 150 bin, Fransa’da 117 bin, İspanya’da 89 bin, İtalya’da 55 bin özel güvenlik elemanı bulunuyor.
İlk 500’de 3 şirket
İş hacmi itibariyle 8 milyar liralık bir ciroya ulaşan özel güvenlik sektöründeki büyüme “Türkiye’nin En Büyük 500 Şirketi” listesine de yansıdı.
2011 yılında bu listede sadece bir özel güvenlik şirketi varken bugün 3 özel güvenlik şirketi bulunuyor.
2015 yılında özel güvenlik firması Securitas listede 449’üncü sırada yer alırken, listede en hızlı yükselişi AKP hükümetine yakınlığıyla bilinen Akdeniz Güvenlik firması yaptı.
Geçtiğimiz yıl listeye 461’inci sıradan giren Akdeniz Güvenlik’in kamuda ardı ardına kazandığı ihalelerle sıralamada daha da üst sıralara yükselmesi bekleniyor.
Listede yer alan Tepe Güvenlik ise 479’uncu sırada kendine yer buldu.
Prof. Nevzat Tarhan (solda) ile Emekli Tuğgeneral Adnan Tanrıverdi, ASDER-SADAT olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ziyarette bulunmuştu.
SADAT, gizli silahlı yapı mı?
Emekli Tümgeneral Adnan Tanrıverdi’nin başında bulunduğu özel güvenlik şirketi SADAT Savunma ve Danışmanlık, Rus tankı kullanabilecek personel alım ilanıyla tartışma konusu olmuştu.
Aydınlık gazetesi, şirket hakkında ‘kontrgerilla’ suçlamasında bulunmuştu. Suriyeli militanların SADAT tarafından eğitildiğini ve silahlandırıldığını savunmuştu.
Önceki gün ise Twitter fenomeni Fuat Avni benzer iddialarda bulundu.
SADAT’ı ‘gizli silahlı yapı’ olarak adlandıran Fuat Avni, çeşitli örgütlere silahlı eğitim verdiğini ve Hitler’in SA ordusu gibi bombalama, suikastler gerçekleştireceğini iddia etti.
SADAT’ın şirket kadrosu ve yönetiminde generalden astsubaya kadar 58 emekli asker görev yapıyor.
Akit yazarı Abdurrahman Dilipak da şirket bünyesinde ‘Ortadoğu danışmanı’ olarak görünüyor.
Dikenli tellerle çevrili İstanbul Beylikdüzü’ndeki merkez ofisi, askeri binaları andırıyor.
İnternet sitesinde; gayrinizami harp, suikast, pusu, sokak hareketleri, keskin nişancılığın da olduğu askeri eğitimler verildiği yazıyor.
Akdeniz güvenlik ‘tümen’ gibi
Özel güvenlik sektöründe en büyük sıçramayı AKP hükümetine yakın Akdeniz Güvenlik yaptı. 2008 yılında 810 olan güvenlik elemanı sayısı geçtiğimiz yıl 11 bin 970’e ulaştı.
Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın DHKP-C’li teröristler tarafından şehit edildiği Çağlayan’daki İstanbul Adalet Sarayı’nın güvenliğini de yürüten şirketin personel sayısı, askeri birliklerdeki bir tümene (10-15 bin asker) denk geliyor.
309 milyon TL’lik ciroya ulaşan firmanın bu hızlı yükselişinin arka planında kamu ihaleleri yer alıyor.
Şirket cirosunun yüzde 70’ini kamu kuruluşları oluşturuyor. Özel kuruluşlara sağlanan hizmet payı yüzde 30’da kalıyor.
Sadece Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nde (DHMİ) 3 bine yakın güvenlikçisi bulunan firma, İBB, DEDAŞ, MKE Kapsül Fabrikası, SGK, Adalet Bakanlığı gibi kritik kurumlara da hizmet veriyor.
Akdeniz Güvenlik gibi Securitas, Tepe Güvenlik, ISS Güvenlik’in de 10 bin civarında özel güvenlik elemanı bulunuyor.
Kritik yerlere ‘özel’ güvenlik
Hızla büyüyen sektörde 50 elemanla çalışan olan özel güvenlik firması da, eleman sayısı 12 bin kişiyi bulan firmalar da var.
Büyük özel güvenlik firmaları genelde banka, liman, stratejik noktalar ve büyük holdinglerin güvenliğini üstleniyor.
Bazı güvenlik firmaları belirli alanlarda uzmanlaşmış durumda. Mesela 600 personelle çalışan G4S firması, çok kıymetli evrak ve para nakliyle uğraşıyor.
TAV Güvenlik ise havalimanlarında aktif. Petrol boru hattı, HES santralleri gibi güvenliğin öne çıktığı stratejik alanlarda da faaliyet gösteren firmalar var. Metro Turizm’in sahibi Galip Öztürk’ün eski ortağı Cengizhan Parmaksız’ın başında olduğu Joy Security, İstanbul Büyük Otogarı’nın güvenliğini yürütüyor.
Bu firmanın referansları arasında Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Başbakanlık, Anadolu Ajansı, Bayrampaşa Belediyesi, Ensar Vakfı, TÜRGEV ve Sabah gazetesi yer alıyor.
Sorun yetki değil, eğitim ve denetim
GÜSAM Başkanı Ercan Taştekin, bir yıl önce hükümet tarafından özel güvenliğin kaldırılıp emniyette koruma memuru olarak alınmasının gündeme getirildiğini hatırlatarak,
“Cumhurbaşkanımız da öyle söylemişti. Bugün ise özel güvenliğin güçlendirilmesi konuşuluyor.
Bu çok ciddi bir çelişki. Özel güvenlik, modern hayatın olmazsa olmaz parçası haline geldi.
Hangi yetkilerin verileceği, bu yetkilerin az mı çok mu olduğundan ziyade, verilen yetkilerin nasıl denetleneceği önemli.
Etkin denetim mekanizması kurulduktan sonra özel güvenlikçilere yetki verilmesinde mahzur yok.” dedi.
Kaynak: Yeni Hayat Gazetesi / İbrahim Doğan - Özel Haber
